Kontrola procesu dekontaminacji – wdrażamy coraz nowocześniejsze metody

Rozmowa z Dorotą Kudzią-Karwowską, prezes Polskiego Stowarzyszenia Sterylizacji Medycznej, kierownik Centralnej Sterylizatorni Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego ŚUM w Katowicach

Małgorzata Ullmann: Jak dziś wygląda kwestia zakażeń w szpitalach – jaka jest tendencja na przestrzeni ostatnich lat i co na nią wpływa?

Dorota Kudzia-Karwowska: Na przestrzeni ostatnich lat sprawozdawczość zakażeń szpitalnych wzrosła, ale jesteśmy świadomi tego, że nie obejmuje w 100% wszystkich zdarzeń niepożądanych. Pandemia SARS-CoV-2 uzmysłowiła nam, że konieczne jest podjęcie szeregu szczegółowych działań zapobiegających transmisji zakażeń. Ustawodawca podjął odpowiednie kroki, żeby w jasny i czytelny sposób uregulować kwestie związane z profilaktyką transmisji zakażeń. Jednostki nadzorujące procedury, podczas których istnieje ryzyko transmisji zakażeń, powinny posiadać skonkretyzowane zakresy kontroli, np. check listy. Wiele w tej kwestii zostało już osiągnięte, ale nadal pozostają obszary, które wymagają podjęcia szybkich działań. Zakażenia były, są i będą, i tylko podjęte na szeroką skalę działania profilaktyczne i ustawiczne podnoszenie świadomości, edukacja, kształtowanie zdrowych nawyków społeczeństwa zminimalizują występowanie zdarzeń niepożądanych.

Kwestia zakażeń odendoskopowych, których sprawozdawczość w Polsce obecnie nie jest prowadzona, to kolejny temat, nad którym należy się wnikliwie pochylić, ponieważ endoskopia to już nie tylko diagnostyka, ale również chirurgia małoinwazyjna i dlatego dezynfekcja wysokiego stopnia nie powinna zastępować sterylizacji.

Jakiego rodzaju błędy związane z organizacją pracy w Centralnej Sterylizatorni są najczęstsze?

Niestety nadal w niektórych polskich szpitalach praktykuje się zatrudnianie niewykwalifikowanego personelu do wykonywania procedur medycznych – decydenci placówek leczniczych uzasadniają swoje decyzje ekonomią, często na stanowisku TSM zatrudniają osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji, powierzając im bardzo drogi sprzęt medyczny, co w późniejszym czasie skutkuje jego awaryjnością. Taka sytuacja przekłada się oczywiście na duży wzrost kosztów napraw narzędzi i ich oprzyrządowania, opóźnienie procedur zabiegowych, wydłużenie hospitalizacji itp.

Kolejnym problemem, z jakim borykają się niektóre jednostki wykonujące dekontaminacje wyrobów medycznych, jest zła organizacja pracy, za którą odpowiedzialność ponoszą decydenci placówek leczniczych niewyrażający zgody na ciągły tryb pracy Centralnej sterylizatorni, liczba personelu na zmianach jest okrojona do minimum. Podczas braku zabezpieczenia jednostki w personel centralnej sterylizatorni obowiązki reprocesowania wyrobów medycznych są przerzucane na pielęgniarki operacyjne poza ich zakresem obowiązków. Kierownik jednostki, który jest dobrym menadżerem w placówce o profilu zabiegowym i pracującym w trybie ostrodyżurowym, ma świadomość, że centralna sterylizatornia powinna pracować w takim samym trybie co szpital, co gwarantuje ciągłą dostępność sterylnych narzędzi dla użytkownika, maksymalne wykorzystanie możliwości bloku operacyjnego i nie wymusza na placówce dodatkowych zakupów instrumentarium w celu zabezpieczenia prawidłowej pracy. Ponadto sprzęt medyczny jest powierzony wykwalifikowanej kadrze medycznej, co gwarantuje jego dłuższą żywotność.

W jaki sposób skutecznie dostosować infrastrukturę Centralnej Sterylizatorni do profilu operacyjnego szpitala?

Do polskich placówek leczniczych bardzo ekspansywnie wkracza robotyka. Co chwilę słyszymy, że kolejny szpital kupuje lub dzierżawi robota Da Vinci czy Versusa. Nowe technologie operacyjne rozwijają się bardzo szybko, a wraz z nimi zmienia się instrumentarium medyczne, które jest coraz bardziej wymagające w opracowywaniu. Świadomy kierownik jednostki, planując robotyzację w swoim szpitalu, angażuje kierownika Centralnej Sterylizatorni na etapie planowania i zakupu wysokospecjalistycznego sprzętu, co pozwala na płynne wdrożenie nowoczesnych technologii operacyjnych bez opóźnień i problemów w ich skutecznym reprocesowaniu.

Czytaj też: Postępowanie z utensyliami w podmiotach leczniczych