Postępowanie z utensyliami w podmiotach leczniczych

Korzystanie z urządzeń automatycznych, zwłaszcza tych, w których jest możliwość doboru temperatury i czasu procesu, stanowi najbardziej pożądaną metodę dekontaminacji utensyliów na odchody ludzkie. Rezultatem takich działań jest uzyskanie redukcji drobnoustrojów na poziomie właściwym dla danego zastosowania oraz rodzaju skażenia.

Terminem „utensylia” określa się przedmioty niezbędne do wykonania pewnych czynności, takie jak: naczynia, przybory, akcesoria bądź inny użyteczny sprzęt. W podmiotach leczniczych są to między innymi: baseny, kaczki, miski nerkowate, nocniki z wkładami biodegradowalnymi, ale także pieluchy czy też pieluchomajtki. Wymienione przedmioty mogą stanowić sprzęt zarówno jednorazowego, jak i wielorazowego użytku. Mając na względzie klasyfikację Spauldinga, zalicza się on do sprzętu niskiego ryzyka (1). Jednak należy wziąć pod uwagę inne aspekty i potencjalne zagrożenie takie jak obecność krwi w materiale biologicznym czy alertpatogeny w każdym potencjalnie zakaźnym materiale.

Zarówno w obszarze medycznym, jak i w innych dziedzinach, rozwój wiedzy, postęp technologiczny, ekologiczne uwarunkowania, wprowadzone przepisy inicjują zmiany także w obszarze postępowania z utensyliami na odchody ludzkie. W dalszym ciągu funkcjonuje jeszcze ręczne mycie oraz dezynfekcja basenów i kaczek, ale Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą w Rozdziale 3: Wymagania dla niektórych pomieszczeń i urządzeń, § 21.1. jednoznacznie wskazuje wymagane pomieszczenia i sprzęt w przypadku izolatki w szpitalu i są to:

1. pomieszczenie pobytu pacjenta;
2. pomieszczenie higieniczno-sanitarne dostępne z pomieszczenia pobytu pacjenta, wyposażonego w:
   a) umywalkę z baterią uruchamianą bez kontaktu z dłonią i dodatkowo w dozownik ze środkiem dezynfekcyjnym uruchamiany bez kontaktu z dłonią, pojemnik z ręcznikami jednorazowego użycia i pojemnik na zużyte ręczniki,
   b) natrysk, z wyłączeniem izolatki w oddziale anestezjologii i intensywnej terapii,
   c) płuczkę-dezynfektor do basenów i kaczek – w przypadku stosowania basenów i kaczek wielorazowego użytku,
   d) urządzenie do dekontaminacji oraz do utylizacji wkładów jednorazowych wraz z zawartością, które powinno być zainstalowane w sposób eliminujący zagrożenia dla pacjentów – w przypadku stosowania basenów i kaczek jednorazowych (2).

Ustawodawca zwrócił także uwagę, że przepisu ust. 1 pkt 2 lit. d nie stosuje się, jeżeli dekontaminacja jest przeprowadzana w urządzeniu znajdującym się w innym pomieszczeniu zlokalizowanym na terenie oddziału, pod warunkiem transportowania utensyliów w szczelnych pojemnikach.

Ponadto ww. rozporządzenie wskazuje skład zespołu pomieszczeń pielęgnacyjnych oddziału, w którym oprócz pokoi łóżkowych, punktu pielęgniarskiego z pokojem przygotowawczym pielęgniarskim, gabinetu diagnostyczno-zabiegowego i pomieszczenia higieniczno-sanitarnego wyposażonego w natrysk, w tym jednego dla osób niepełnosprawnych (poruszających się na wózkach inwalidzkich), wymagany jest brudownik z wentylacją mechaniczną wyciągową. Jest to pomieszczenie składowania brudnej bielizny wyposażone w umywalkę. Służy do opróżniania, dezynfekowania, przechowywania kaczek, basenów bądź niszczenia tego rodzaju pojemników jednorazowego użytku. W brudowniku znajduje się także płuczka-dezynfektor lub urządzenie do dekontaminacji i utylizacji wkładów jednorazowych wraz z zawartością – ich instalacja musi eliminować zagrożenia dla pacjentów – w przypadku stosowania basenów i kaczek jednorazowych. Funkcjonuje przepis prawny, w którym zapisano wymóg stosowania urządzeń automatycznych do reprocesowania pojemników na odpady z zawartością bądź ich utylizacji w przypadku stosowania pojemników jednorazowych.

Istotnym aspektem w przypadku jednorazowych basenów i kaczek jest zabezpieczenie oddziałów w podstawki wielorazowego użytku do ich przenoszenia.

Czytaj też: Doposażenie centralnej sterylizacji w sterylizator niskotemperaturowy