Wzrost śmiertelności w kardiologii największy od lat

Jest program, nie ma pacjentów

Długo wyczekiwany program lekowy leczenia hipercholesterolemii rodzinnej, który wszedł w życie w 2019 r., zapowiadał się na rewolucję. Skala problemu tej choroby w Polsce to pewne 80 tys. pacjentów w Polsce, a najnowsze szacunki mówią, że chorych może być nawet 200 tys.

– Dlaczego tak jest? – pyta prof. Gil. Winić należy brak systematycznego poszukiwania chorych mogących skorzystać ze stosownego programu lekowego. A ono powinno rozpoczynać się już u młodych członków rodzin, w których występują incydenty sercowo-naczyniowe. – Pacjenci po ostrych zespołach wieńcowych (OZW) to różnorodna grupa. Są tu pacjenci z grupy wysokiego, ale też ekstremalnego ryzyka sercowo-naczyniowego. Wydaje się, iż wyczulenie lekarzy na pacjentów z grupy ekstremalnego ryzyka sercowo-naczyniowego pod tym kątem jest małe, a grupa ta wymaga szybkiego rozpoznania (oznaczenie lipidów) i na start intensywniejszego leczenia hipolipemizującego oraz intensyfikacji leczenia, jeśli pacjenci ci nadal nie osiągają celu LDL-C. W przypadku pacjentów ekstremalnego ryzyka terapia ta może wymagać nawet potrójnej terapii; statyny, ezetymib, PCSK9i, a więc dla takich pacjentów szansą jest program lekowy, który oferuje darmowe nowoczesne leczenie hipolipemizujące – tłumaczy prof. Gil.

Ewelina Zych-Myłek zwróciła uwagę, że świadomość programu lekowego “Leczenie inhibitorami PCSK-9 pacjentów z zaburzeniami lipidowymi” jest wciąż niewielka wśród lekarzy. Braki wiedzy dotyczą kryteriów włączenia do programu oraz tego, gdzie program lekowy jest realizowany i jak mogą z niego zatem skorzystać pacjenci. Zaproponowała, aby bardziej dosłownie i kierunkowo komunikować potrzeby i problemy właśnie w mediach, ponieważ przyjęło się, że specjaliści mówią o założeniach i problemach danego zagadnienia, natomiast rzadko stosują komunikację medialną do innej medycznej grupy zawodowej, od której podejścia zależy sukces terapeutyczny w ich dziedzinie – w tym do lekarzy POZ. Być może dołożenie tego elementu komunikacyjnego pomogłoby, oprócz stosowania współpracy w ramach towarzystw, wymiany doświadczeń na konferencjach i wspólnych stanowisk dot. diagnostyki i leczenia, szeroko nagłaśniać i wywoływać wiążące dyskusje w przestrzeni publicznej.

Profesor Gil uważa, że program KOS-zawał jest szansą na wykorzystanie możliwości programu lekowego, ponieważ trwa on 12 miesięcy, czyli tyle ile okno czasowe na włączenie do programu lekowego, ma także określony schemat wizyt, co pozwala na zoptymalizowanie opieki nad pacjentem po OZW zgodnie z obowiązującym wytycznymi – szczególnie oznaczanie lipidów, intensyfikacja leczenia, a co za tym idzie, zwiększa szanse na włączenie pacjenta do programu lekowego.

– Kluczowe jest aktywne poszukiwanie pacjentów do programu lekowego – każdy chory hospitalizowany z powodu OZW powinien być sprawdzany w kierunku włączenia do programu lekowego, ponieważ tym samym obniżamy ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych w ciągu pierwszego roku po zawale, co jest najbar­dziej krytyczne – stwierdza prof. Gil. – Ważnym systemowym aspektem jest to, że poradnie POZ nie mogą prowadzić programu hiperlipidemii rodzinnej ani u chorych wysokiego ryzyka, ani nie mogą prowadzić KOS-zawał. W związku z tym, jeżeli mają takiego pacjenta, to powinni go odsyłać natychmiast do poradni specjalistycznej. Ale skoro program to na dziś niewykorzystany potencjał, oznacza to, że tego nie robi – dodaje.

Anna Kaczmarek podniosła kwestię zbyt małego zainteresowania dziennikarzy problemem hipercholesterolemii rodzinnej i bagatelizowania zagadnienia cholesterolu, które powtarzane często w artykułach, stało się… nudne. Zachęciła kardiologów do częstszego dzielenie się wiedzą o cholesterolu z mediami w aspekcie hipercholesterolemii rodzinnej i stwierdziła, że należy wspomóc edukację pacjentów i lekarzy POZ, ponieważ to tam wszystko się zaczyna.

Wiarygodność dziennikarzy zagrożona?

Joanna Morga z Polskiej Agencji Prasowej przyznała, że bywa zniechęcona propagowaniem tematów zdrowotnych, edukacją i informowaniem o kolejnych szansach w medycynie, kiedy… pacjenci tak naprawdę nie mogą z nich skorzystać. Bezsilność i brak poczucia sprawczości w zmianie systemu ochrony zdrowia na lepsze jest frustrujące, bo każdy prawdziwy dziennikarz czuje się odpowiedzialny przed czytelnikami za swoje artykuły, a pacjenci często nie rozumieją, że sam fakt potrzeby zrobienia badań okresowych czy pojawienia się nowych leków i programów nie oznacza niestety ich powszechnej dostępności. Chorzy zderzają się z rzeczywistością i w żalu często pretensje mają właśnie do dziennikarzy podając w wątpliwość ich wiarygodność, ponieważ z nimi łatwiej skontaktować się niż np. z decydentami czy profesorami.

Lucyna Krysiak z Gazety Lekarskiej przypomniała, że media i lekarze to naczynia połączone, a dziennikarze mówią głosem ekspertów, z którymi przeprowadzają wywiad. Kluczowe jest odpowiednie ujęcie tematu i poruszenie go w sposób interdyscyplinarny nawet, gdy dotyczy konkretnej dziedziny medycyny, ponieważ każda choroba tak właśnie powinna być rozpatrywana i komunikowania – wtedy pacjent otrzymuje pełną informację, a dziennikarz nie traci swojej wiarygodności. Ta zasada powinna dotyczyć nie tylko komunikacji medialnej, ale projektowania koordynowanych programów w ogóle. Wyjście poza schemat, holistyczne podejście do pacjenta nie tylko gwarantowałoby lepszą współpracę między lekarzami, ale pozwalałoby na zadbanie o zdrowie pacjentów interdyscyplinarnie, z najbardziej efektywnym wykorzystaniem zasobów kadrowych i finansowych. Ważne jest również, aby pamiętać i doceniać potencjał informacyjno-edukacyjny różnych mediów – nie tylko tych wielkich, ogólnopolskich, ale też regionalnych, które, będąc bliżej odbiorcy, lepiej do niego trafiają.

Źródło: materiały prasowe