Usprawnienie zabiegów operacyjnych dzięki robotom chirurgicznym

Za dalszym rozwojem rynku robotyki chirurgicznej przemawia wiele czynników, będzie mu sprzyjał niewątpliwie fakt rosnącej populacji geriatrycznej i szybkiego starzenia się społeczeństwa, rosnącej częstości występowania chorób przewlekłych, a przede wszystkim − rosnącej skłonności samych pacjentów do wybierania technik małoinwazyjnych i nowoczesnych metod leczenia.

Roboty już od wielu lat rewolucjonizują praktykę medyczną. Sztuczna inteligencja, miniaturyzacja narzędzi i moc komputerów przyczyniają się do wzrostu projektowania i wykorzystania robotyki w medycynie. Szczególnie chętnie korzystają z niej chirurdzy prawie już wszystkich specjalności, ale w szczególności urolodzy, ginekolodzy, chirurdzy: ogólni, kolorektalni, onkologiczni, kardiochirurdzy, neurochirurdzy, chirurdzy bariatryczni, torakochirurdzy, jak również transplantolodzy. Trzeba jednak pamiętać, że robot to wciąż tylko narzędzie w rękach chirurga, które pozwala mu na wykonywanie precyzyjnych operacji w bardzo trudnych obszarach anatomicznych, często z przewagą nad chirurgią klasyczną i laparoskopową.

Robotyka w medycynie

Większość robotów wykorzystywanych w chirurgii stanowią telemanipulatory łączące działanie operatora oraz efektora po drugiej stronie. Chirurg odpowiednio steruje ruchami robota, a zadaniem robota, a dokładnie jego ramienia, jest wykonanie ruchu narzuconego przez lekarza. Niewątpliwą korzyścią chirurgii robotycznej jest wykonanie operacji przy minimalnym dostępie operacyjnym, oszczędzeniu zdrowego obszaru tkanek otaczających cel zabiegu oraz ograniczenie destrukcji nerwów i naczyń krwionośnych. To wszystko wpływa na minimalizację ryzyka powikłań i infekcji, jak również skraca czas hospitalizacji i rekonwalescencji pacjenta oraz zmniejsza jego dolegliwości bólowe.

Robotyka wdrażana jest w coraz większej liczbie ośrodków medycznych na całym świecie, a dowody jej skuteczności sprawiają, że wciąż poszukuje się jej zastosowania w nowych dziedzinach. Na blokach operacyjnych obok robotów chirurgicznych pojawiają się ich nowe rodzaje takie jak: manipulatory chirurgiczne, roboty toru wizyjnego, roboty nawigacyjne czynne i bierne czy nawet roboty biochirurgiczne. Roboty są obecnie używane nie tylko na sali operacyjnej, ale także w warunkach klinicznych, aby wspierać pracowników służby zdrowia i poprawiać opiekę nad pacjentem. Szpitale i kliniki wdrażają roboty do znacznie szerszego zakresu zadań, na przykład aby pomóc zmniejszyć narażenie na patogeny podczas pandemii COVID-19 (roboty dezynfekujące), przyspieszyć rehabilitację pacjentów czy koordynować przechowywanie i dystrybucję leków.

Rola robotów w usprawnieniu pracy chirurga

Chirurg powinien być po prostu kompetentnym operatorem, ponieważ robot jest jedynie narzędziem chirurgicznym, umożliwiającym mu wykorzystanie wszystkich jego możliwości. Warto pamiętać, że jeżeli ktoś nie ma zdolności manualnych lub predyspozycji do bycia chirurgiem, z pewnością robot nie wyniesie go na wyższy poziom. Różnica jest z pewnością w systemie szkoleń dla chirurgów robotycznych oraz w długości krzywej uczenia, która w przypadku robotyki jest znacznie krótsza niż w laparoskopii czy chirurgii otwartej.

Chirurgia robotyczna przyniosła niewątpliwie wiele korzyści dla pracy samego operatora. Chirurg siedzi w wygodnej pozycji za konsolą robota, wykonując powtarzalne ruchy nadgarstków, przez co jego zmęczenie ograniczane jest do minimum. Ma to niebagatelne znaczenie w dobie malejącej liczby nowych operatorów oraz wykonywania przez chirurgów kilkunastogodzinnej pracy, często na granicy wytrzymałości fizycznej i psychicznej. To właśnie ergonomia pracy chirurga robotycznego pozwala na wydłużenie aktywności zawodowej operatorów. Kolejną niewątpliwą korzyścią zastosowania robotyki w chirurgii jest jakość obrazu pola operacyjnego. To widok stereoskopowy 3D o wysokiej rozdzielczości, dzięki czemu możliwa jest minimalizacja ryzyka powikłań, utraty krwi, konwersji do laparotomii czy powstania zrostów. Robotyka pozwala również pokonywać granice standardowej laparoskopii, umożliwiając idealne odwzorowanie ruchu nadgarstków chirurga w pełnych trzech płaszczyznach, dzięki zastosowaniu miniaturowych narzędzi z siedmioma stopniami swobody i przegubem 90 stopni.

Czytaj też: Nowoczesny blok operacyjny