Wybuch COVID-19 w Chinach wpływa na służbę zdrowia na całym świecie

Do wszystkich zainteresowanych:

Przebieg infekcji wirusem COVID-19 u niewielkiej liczby osób doprowadza do wystąpienia niewydolności oddechowej. Jej przyczyną jest blok pęcherzykowo-włośniczkowy o różnej dynamice. Oznacza to, że zaburzeniu ulega nie tyle sama mechanika oddechowa, a zdolność do natlenienia i w mniejszym stopniu − wentylacji (eliminacji dwutlenku węgla). Przewidując konieczność leczenia takich chorych, powinno się od samego początku podejmować czynności polegające na efektywnej tlenoterapii. Można zatem domniemywać, że u większości chorych będą istniały wskazania do na pewno efektywnej tlenoterapii, a jedynie w wybranych przypadkach do wentylacji mechanicznej (respiroterapii).

Współcześnie w warunkach polskich (szczególnie poza oddziałami intensywnej terapii) wybór wśród technik natlenienia biernego nie jest duży i polega na wdrożeniu technik wysokoprzepływowych (maski twarzowe z zastawkami bezzwrotnymi i rezerwuarem tlenu) lub niskoprzepływowych (wąsy tlenowe, cewniki donosowe). Zarówno techniki wysoko-, jak i przede wszystkim niskoprzepływowe nie zapewniają choremu podania mieszaniny oddechowej zawierającej 100-proc. tlen. Przepływ tlenu w technice niskoprzepływowej nie przekracza 3,5 l/min; wysokoprzepływowej − 15 l/min. Im większa wentylacja chorego, tym niższe wdechowe stężenie tlenu. W obu opisywanych technikach tlenoterapii podejmowanych współcześnie nie ma możliwości oznaczenia stężenia wdechowego tlenu. Po drugie, tlen stosowany w tychże technikach jest nienawilżony i zimny − zatem wysusza i drażni górne drogi oddechowe, co powoduje, że na niewielką efektywność nakłada się dyskomfort pacjenta odczuwającego jeszcze większą duszność.

Rozwiązaniem tej sytuacji jest zastosowanie wysokoprzepływowej tlenoterapii, która zapewnia wysoki przepływ gazów w ogóle oraz możliwość uzupełniania składu mieszaniny oddechowej tlenem o przepływie do 70 l/min (co przekłada się na podanie 100-proc. tlenu). Dodatkowo mieszanina oddechowa w tej technice ma temp. 37°C i 100-proc. wilgotność.

Dysponując takim rozwiązaniem u chorych, u których występują zaburzenia natlenienia, możliwe będzie uniknięcie wentylacji mechanicznej z koniecznością protezowania dróg oddechowych (przez intubację) i podjęcie sedacji w warunkach oddziału intensywnej terapii.

Z poważaniem,
W. Machała
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Centralny Szpital Kliniczny, ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź
tel. 42 201 42 10, fax 42 201 42 11

Piśmiennictwo:

1. Światowa Organizacja Zdrowia: Clinical management of severe acute respiratory infection when novel coronavirus (2019-nCoV) infection is suspected. Tymczasowe wytyczne z 28 stycznia 2020 r. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/clinical-management-of-novelcov.pdf?sfvrsn=bc7da517_2 [dostęp z 4 marca 2020 r.].
2. Światowa Organizacja Zdrowia. Aktualizowane na bieżąco informacje w sprawie choroby wywoływanej przez koronawirusa (COVID-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen [dostęp z 4 marca 2020 r.].
3. Expert advice on respiratory treatment procedures for severe new coronavirus pneumonia. (Porady ekspertów w sprawie procedur leczenia oddechowego ciężkiego zapalenia płuc wywołanego przez nowego koronawirusa). „Chinese Journal of Critical Care Medicine”, http://rs.yiigle.com/yufabiao/1180124.htm [dostęp z 4 marca 2020 r.].
4. Xie J., Tong Z., Guan X. i in.: Critical care crisis and some recommendations during the COVID-19 epidemic in China. (Kryzys intensywnej opieki medycznej i niektóre zalecenia w trakcie epidemii COVID-19 w Chinach). „Int. Care Med.”, https://doi.org/10.1007/s00134-020-05979-7 [dostęp z 11 marca 2020 r.].
5. Światowa Organizacja Zdrowia: Infection prevention and control during health care when novel coronavirus (nCOV) infection is suspected. Tymczasowe wytyczne. 25 stycznia 2020 r. https://www.who.int/publications-detail/infection-prevention-and-control-during-health-care-when-novel-coronavirus-(ncov)-infection-is-suspected-20200125 [dostęp z 4 marca 2020 r.].
6. Expert Consensus on Respiratory Therapy Related to New Coronavirus Infection in Severe and Critical Patients. (Konsensus ekspertów w sprawie terapii oddechowej związanej z zakażeniem nowym koronawirusem w przypadkach ciężkich zachorowań i u chorych z zagrożeniem życia). „Chinese Journal of Tuberculosis and Respiratory Medicine”, http://rs.yiigle.com/yufabiao/1182334.htm [dostęp z 4 marca 2020 r.].
7. Hui D.S., Chow B.K., Lo T. i in.: Exhaled air dispersion during high-flow nasal cannula therapy versus CPAP via different mask. (Roznoszenie wydychanego powietrza w trakcie wysokoprzepływowej terapii tlenowej przez nos względem CPAP w innego rodzaju maskach). „Eur Respir J.”, 2019, 53 (4), 1802339.
8. Leung C.C.H., Joynt G.M., Gomersall C.D. i in.: Comparison of high-flow nasal cannula versus oxygen face mask for environmental bacterial contamination in critically ill pneumonia patients: a randomized controlled crossover trial. (Porównanie wąsów tlenowych do wysokoprzepływowej terapii tlenowej przez nos z maską tlenową twarzową pod kątem skażenia bakteriami ze środowiska w przypadku pacjentów z zapaleniem płuc zagrażającym życiu: randomizowane badanie krzyżowane z grupą kontrolną). „J Hosp Infect.”, 2019, 101 (1), 84-8.
9. Hui D.S., Chan M.T.V., Chow B.: Aerosol dispersion during various respiratory therapies: A risk assessment model of nosocomial infection to health care workers. (Roznoszenie aerozolu w trakcie różnych terapii oddechowych: Model oceny ryzyka zakażenia szpitalnego pracowników służby zdrowia). „Hong Kong Med J.”, 2014, 20 (supp. 4), S9-13.
10. Kotoda M., Hishiyama S., Mitsui K. i in.: Assessment of the potential for pathogen dispersal during high-flow nasal therapy. (Ocena potencjału rozsiewania patogenów w trakcie wysokoprzepływowej terapii tlenowej przez nos). „J Hosp Infect.”, 2019, S0195-6701(19), 30479-7.