Innowacyjne metody wykorzystywane w radioterapii

Cyberknife

Cyberknife – „nóż cybernetyczny” – czyli urządzenie do stereotaktycznej radiochirurgii. Jest to nieinwazyjna metoda leczenia zmian nowotworowych wysoką dawką promieniowania, precyzyjnie wycelowaną i podaną z różnych kątów, w wielu płaszczyznach. Składa się z kompaktowego akceleratora liniowego, który generuje fotonową wiązkę monoenergetyczną 6 MV, połączonego z ramieniem dającym niemal nieograniczoną możliwość manewrowania. System obrazowania i śledzenia (dwie lampy kV pod kątem 45°) nieustannie aktualizuje położenie guza podczas całej procedury leczenia, kompensując przy tym ruchy oddechowe.

Dla jednego planu leczenia wykorzystuje się średnio ok. 150-200 wiązek o przekroju 5-60 mm dostarczanych do obszaru guza z niezwykłą precyzją (1 mm). Leczenie przebiega zwykle w 1-5 frakcjach (dawki frakcyjne sięgają od 3 do 24 Gy). Czas potrzebny na dostarczenie jednej frakcji leczenia zależny jest od ruchomości pacjenta/guza i może trwać od 20 min do > 2,5 h.

W Polsce aparatem Cyberknife dysponują trzy ośrodki: Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu, Instytut Onkologii w Gliwicach oraz Mazowiecki Szpital Onkologiczny w Wieliszewie. Wśród głównych wskazań do leczenia na tym urządzeniu są: nowotwory gruczołu krokowego i płuca, guzy OUN, zmiany przerzutowe.

Protonoterapia

We współczesnej terapii nowotworów złośliwych oprócz promieniowania rentgenowskiego (fotonów) wykorzystuje się również protony i ciężkie jony (16).