W szpitalu CSK MSWiA w Warszawie przeprowadzono innowacyjne zabiegi leczenia bólów

Dwa rodzaje innowacyjnych zabiegów neurochirurgicznych przydatnych w leczeniu bólów kręgosłupa, głowy oraz migren przeprowadzono w Klinice Neurochirurgii Państwowego Instytutu Medycznego MSWiA w Warszawie.

Zabiegi wykonał w środę zespół pod kierownictwem ordynatora Kliniki dr. n. med. Artura Zaczyńskiego z udziałem dr. Bartosza Czapskiego i pod nadzorem neurochirurga ze szpitala uniwersyteckiego w Bonn prof. Jarosława Maciaczyka. Pacjentami były osoby, którym nie pomagały inne stosowane powszechnie metody terapii.

Precyzyjna technika leczenia bólów

Pierwszy z zabiegów polegał na wszczepieniu pompy morfinowej pozwalającej złagodzić oporne na inne metody leczenia bóle kręgosłupa oraz neuropatyczny ból kończyny dolnej. Technika ta znana jako Intrathecal Drug Delivery (ITDD) pozwala precyzyjnie dostarczyć lek bezpośrednio do ośrodkowego układu nerwowego. Dzięki temu można stosować mniejszą dawkę preparatu, jednocześnie bardziej skuteczną i powodującą mniej działań niepożądanych.

– Ta metoda to na świecie standard w leczeniu bólu przewlekłego, głównie u pacjentowi onkologicznych, ale też z innymi schorzeniami – powiedział PAP dr Bartosz Czapski. W naszym kraju wciąż nie jest jednak stosowana. Wyjaśnił, że za pomocą pompy mogą być podawane różne leki, najczęściej jest to morfina lub jej pochodne, ale także połączenie różnych środków. Podaje się je dooponowo, tzn. do worka oponowego, bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego.

Leki przeciwbólowe, takie jak opioidy, zwykle podawane są doustnie. Aby były skuteczne, wielu pacjentom trzeba je podawać w dużych dawkach. W przypadku morfiny konieczne jest użycie kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu miligramów morfiny na dobę. – Pompa morfinowa pozwala uzyskać lepszy efekt, gdyż podajemy lek bezpośrednio tam, gdzie jest on odbierany, w okolice nerwów, na dodatek przy użyciu dawek mikroskopijnych – tłumaczył specjalista CSK MSWiA.

Dodał, że pacjent, któremu wszczepiono pompę morfinową, zareagował całkowitym zniesieniem bólu przy dawce zaledwie 0,6 miligrama. Przepływ leku jest programowany, na przykład w dawce 1 miligrama na dobę, jednak gdy w niektórych sytuacjach, na przykład w godzinach rannych, ból jest większy, odpowiednim przyciskiem można chwilowo zwiększyć dopuszczalną dawkę leku.

Wiele linii terapeutycznych z użyciem Intrathecal Drug Delivery

Pompa morfinowa wciąż nie jest w Polsce refundowana, została kupiona dla pacjenta przez Fundację przy CSK MSWiA w Warszawie z powodu wyczerpania innych możliwości terapeutycznych. – Na świecie wykorzystuje się już trzecią generację tych pomp – zwrócił uwagę w rozmowie z PAP dr Czapski.

W amerykańskich wytycznych jest już pięć linii terapeutycznych z użyciem Intrathecal Drug Delivery. Wykorzystuje się w niej nowe leki, takie jak wyciąg z jadu ślimaka morskiego, który ma właściwości paraliżujące na niektóre nerwy i blokuje przewodnictwo neuronów bólowych. Zabieg taki wykonywany jest wyłącznie w wyspecjalizowanych ośrodkach.

Czytaj też: Nowoczesny blok operacyjny. Część IV – systemy integracji sal operacyjnych