Transformacja cyfrowa i sztuczna inteligencja to przyszłość polskich szpitali

Rozmowa z Joanną Szyman – prezeską zarządu NEO Hospital, członkinią rady naczelnej Polskiej Federacji Szpitali.

Jaką rolę w medycynie będzie docelowo odgrywała sztuczna inteligencja (AI)? Jak będzie się zmieniało jej znaczenie dla tej branży?

Trzeba mocno podkreślić, że sztuczna inteligencja w ciągu najbliższych kilku lat całkowicie zrewolucjonizuje praktycznie każdą dziedzinę naszego życia, w tym w sposób szczególny medycynę. Nowoczesne rozwiązania wypracowane za pomocą AI pozwolą na takie działania, jak m.in. dokładna analiza danych dotyczących zdrowia, znajdowanie nowych sposobów leczenia chorób, usprawnienie praktyk medycznych, ograniczenie zadań administracyjnych oraz zoptymalizowanie harmonogramów zarówno lekarzy, jak i pacjentów. Tym samym sztuczna inteligencja będzie miała duży wpływ na optymalizację i efektywność pracy nie tylko w obszarach administracyjnych, ale przede wszystkim w obszarach diagnozowania i leczenia pacjentów.

Co dokładnie należy rozumieć pod pojęciem sztucznej inteligencji? Jakie konkretnie zastosowanie ma ona w sektorze medycznym?

Sztuczna inteligencja jest definiowana jako inteligentny system, który wykorzystuje różne funkcje, takie jak rozumowanie, uczenie się i rozwiązywanie problemów w różnych dyscyplinach, do których zaliczają się biologia, informatyka, matematyka, językoznawstwo, psychologia i inżynieria. W opiece zdrowotnej, system AI wykorzystuje algorytmy i oprogramowanie do analizy złożonych danych medycznych. Warto dodać, że sztuczna inteligencja na rynku opieki zdrowotnej, już w 2020 roku została wyceniona na 8,23 miliarda dolarów. Przewiduje się, że do 2030 roku osiągnie poziom aż 194,4 miliarda dolarów, rosnąc w CAGR wynoszącym 38,1% od 2021 do 2030 roku. Według zastosowania, sztuczna inteligencja na rynku opieki zdrowotnej jest klasyfikowana jako chirurgia wspomagana robotem, wirtualny asystent pielęgniarski, pomoc administracyjna, redukcja błędów dawkowania, identyfikator uczestnika badania klinicznego, wstępna diagnoza i wiele, wiele innych. Najczęściej wykorzystywany jest segment chirurgii wspomaganej robotami – oczekuje się, że do 2030 roku, ze względu na wzrost popytu na operacje minimalnie inwazyjne, osiągnie on 50,98 mld USD, rosnąc przy szacunkowym CAGR wynoszącym 36,6%.

A jak to wygląda w NEO Hospital? Jakie innowacyjne techniki leczenia najczęściej stosują Wasi specjaliści?

W NEO Hospital 98% zabiegów wykonujemy z wykorzystaniem technik małoinwazyjnych, w tym z wykorzystaniem robota chirurgicznego. Stosujemy również rozszerzoną rzeczywistość w planowaniu oraz w trakcie zabiegów onkologicznych. Wykorzystanie np. rozszerzonej rzeczywistości pozwoliło nam skrócić czas trwania zabiegu o ok. 30%. Innym przykładem może być wykorzystanie ablacji laserowej pod kontrolą ultradźwięków w leczeniu łagodnych guzków tarczycy. Ta technologia pozwoliła nam na przejście od chirurgii w warunkach bloku operacyjnego do metody minimalnie inwazyjnej, wykonywanej w trybie ambulatoryjnym. Cele, które osiągnęliśmy dzięki wykorzystaniu technologii przy leczeniu łagodnych guzków tarczycy, to redukcja powikłań chirurgicznych oraz brak konieczności dożywotniej substytucji farmakologicznej. W naszym szpitalu około 150 pacjentów rocznie nie musi poddawać się operacji, a jedynie krótkiemu zabiegowi, którego czas trwania to maksymalnie 20 minut. Dla pacjenta oznacza to mniejsze obciążenie zdrowotne, krótszy pobyt w szpitalu – łącznie około 4 godziny, oraz szybszą rekonwalescencję. Nie wspominając już o tym, że taki zabieg to również mniejsze zużycie zasobów, leków i materiałów.

Czy w każdej dziedzinie medycyny technologie adoptują się z taką łatwością?

Z moich obserwacji wynika, że szczególnie trudno robotyka chirurgiczna adoptuje się w ginekologii onkologicznej. W ginekologii onkologicznej w Polsce inaczej niż w krajach Europy Zachodniej dominuje przywiązanie do otwartych tj. klasycznych metod operacji. Pacjentki natomiast, w szczególności chore na raka endometrium preferują podejście małoinwazyjne. Zachorowalność na raka endometrium w Polsce dotyczy ok. 6 tys. kobiet rocznie. Od lat obserwujemy szybką dynamikę wzrostu zachorowań w tempie 5% rok do roku. W Polsce widać również wzrost umieralności kobiet z powodu tego nowotworu, podczas gdy w krajach Europy Zachodniej tendencja jest odwrotna. Ten rodzaj nowotworu jest charakterystyczny dla kobiet w wieku okołomenopauzalnym i pomenopauzalnym. Chorych kobiet przybywa, gdyż mamy do czynienia z postępującym procesem starzenia się populacji i rosnącym problemem otyłości, ponieważ to właśnie ona jest jednym z kluczowych czynników ryzyka.  U większości pacjentek z rakiem endometrium standardowym postępowaniem jest leczenie operacyjne, które może być przeprowadzone na drodze chirurgii klasycznej ale także małoinwazyjnie, czyli laparoskopowo lub z użyciem robota.

Czytaj też: Eksperci przewidują szybki rozwój rynku sztucznej inteligencji w diagnostyce