Jak wygląda sytuacja pacjentów wentylowanych mechanicznie w Polsce?

Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), błędy medyczne, w tym te, które dotykają pacjentów wentylowanych mechanicznie, są jednym z głównych powodów zgonów i niepełnosprawności. Szpitalne zdarzenia niepożądane dotykają około 1 na 10 pacjentów w krajach o wysokim dochodzie. To problem, który wymaga pilnej uwagi i działań mających na celu zmniejszenie ryzyka zdarzeń niepożądanych.

Jak podkreślają eksperci Stowarzyszenia JEDNYM TCHEM, problemy pacjentów wentylowanych mechanicznie bywają niekiedy ignorowane przez personel medyczny. Pacjentowi pod respiratorem, tak jak każdemu innemu, należy się odpowiednie traktowanie.

Koszty związane z błędami medycznymi są ogromne, szacuje się je na od jednego do dwóch bilionów USD rocznie, dlatego Stowarzyszenie JEDNYM TCHEM dąży do stworzenia standardów opieki zdrowotnej nad pacjentami wentylowanymi mechanicznie oraz zminimalizowaniu ryzyka błędów medycznych. Celem działań jest zapewnienie bezpieczeństwa pacjentom i poprawa jakości opieki medycznej.

Pacjentów wentylowanych w Polsce jest obecnie ponad 10.000. Większość z nich to osoby starsze i z wielochorobowością, a część z pacjentów ma problemy z komunikacją, nawet jeśli są w świadomym kontakcie z otoczeniem, co powoduje, iż wymagają oni szczególnej uwagi i opieki oraz dużo łatwiej może w ich przypadku dojść do zdarzenia niepożądanego.

Zgłaszanie błędów medycznych – kluczowy element doskonalenia opieki zdrowotnej

Wiele krajów boryka się z niską częstotliwością zgłaszania zdarzeń niepożądanych i wypadków w ochronie zdrowia, które powodują szkody lub mogą wyrządzić szkodę pacjentom. Dlatego ważne jest, aby zachęcać personel medyczny i pacjentów do zgłaszania wszelkich incydentów, które mogą zagrażać ich bezpieczeństwu. Przede wszystkim pilnym i niezbędnym jest stworzenie w Polsce Centralnego Rejestru Zdarzeń Niepożądanych zgodnego z przepisami Unii Europejskiej i dobrymi praktykami. Niedawno uchwalona ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta wprowadza obowiązek dla wszystkich podmiotów leczniczych od 30 czerwca 2024 roku. Nowy przepis wymaga od tych podmiotów utworzenia wewnętrznego systemu, który obejmuje zasady, procedury, metody i opisy stanowisk pracy, wszystko to w celu zapobieżenia zdarzeniom niepożądanym. Warto jednak zaznaczyć, że ustawa nie nakłada obowiązku zgłaszania błędów medycznych ani nie wprowadza przepisów umożliwiających stworzenie centralnego rejestru dla tych zdarzeń. Oznacza to, iż to nadal sami pacjenci nie tylko będą musieli rozpoznawać czy doszło do zdarzenia niepożądanego, ale też samodzielnie dochodzić swoich roszczeń w przypadku wystąpienia szkody.

Niemożliwym jest uniknięcie zdarzeń niepożądanych w medycynie, dlatego można domniemywać, iż uchwalenie ww. przepisów niewiele w tym zakresie zmieni. W centrum zainteresowania powinien znajdować się pacjent, jego zdrowie i bezpieczeństwo, a głównym celami powinny być: działania naprawcze, poprawa bezpieczeństwa opieki i ewaluacja procedur, zasad i praktyk po to, aby uniknąć popełnienia takich błędów w przyszłości. Zgłaszanie błędów medycznych nie powinno być traktowane jako napiętnowanie personelu medycznego, szukanie winnych i celem wymierzenia kary, lecz jako szansa do poprawy systemów i procedur opieki zdrowotnej a personel powinien ponosić odpowiedzialność tylko w odpowiednich, rzadkich przypadkach gdy wina osobista byłoby oczywista. Normalizacja błędów może pomóc w identyfikowaniu powtarzających się problemów, skłonienia do przeprowadzania analiz i dyskusji oraz wprowadzaniu skutecznych rozwiązań, uczenia się i trwałego zmniejszenia ryzyka dla przyszłych pacjentów. Prawa pacjentów są niezwykle istotne. Dlatego należy zagwarantować, że pacjenci są traktowani z szacunkiem i uwzględnia się ich potrzeby i oczekiwania. Opieka zdrowotna jest przede wszystkim usługą, dlatego zawsze powinna być współtworzona z użytkownikami. Zgłaszanie błędów nie tylko pozwala na zminimalizowanie ryzyka powtarzających się incydentów, ale także służy jako cenna lekcja dla lekarzy, pielęgniarek i personelu medycznego. Przez analizę błędów, systemów i procedur, opieka zdrowotna staje się coraz bezpieczniejsza, a pacjenci mogą mieć większą pewność, że ich zdrowie jest priorytetem. Każdemu etapowi procesu opieki zdrowotnej towarzyszy ryzyko jednak podwyższona świadomości służy wykrywania zagrożeń bezpieczeństwa, a także zajęciu się wszystkimi źródłami potencjalnych szkód. Bezpieczną opiekę zdrowotną należy postrzegać jako podstawowe prawo człowieka. Aby było to możliwe, należy zwiększyć finansowanie ochrony zdrowia oraz zapewnić odpowiednią ilość personelu medycznego.

Czytaj też: Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej przejdzie rozbudowę