Rola działu aparatury medycznej w procesie realizacji inwestycji szpitalnych

W przypadku większości inwestycji dochodzi do niedopatrzeń, które zazwyczaj są spowodowane zbyt krótkim czasem na wykonanie projektów budowlanych oraz wykonawczych, w tym najważniejszego z punktu widzenia działu aparatury medycznej projektu technologii medycznej. Prawidłowy projekt wymaga konsultacji technologa z użytkownikiem danego oddziału, który to zna najlepiej specyfikę jego funkcjonowania.

Co roku w Polsce wydawane są setki milionów złotych na modernizacje, rozbudowy, przebudowy, budowy nowych obiektów szpitalnych, w tym powiązanych z dostawami sprzętu i aparatury medycznej. Jednostki udzielające świadczeń zdrowotnych odpowiadają w tym zakresie szczególnym wymogom. Akty prawne dotyczące uwarunkowań w zakresie funkcjonowania jednostek służby zdrowia są w wielu przypadkach trudne do interpretacji, a także znacząco rozproszone w całym systemie legislacyjnym. Aktualnie obowiązuje kilkanaście rozporządzeń ministra zdrowia dotyczących różnego typu wymogów wyposażenia i działalności szpitali. Jak należy się do tych nowych inwestycji przygotować, aby uniknąć niepowodzeń?

Plan inwestycyjny – weryfikacja IOWISZ-em

Od czego zacząć? Zazwyczaj zaczyna się od pomysłu, jednakże w polskiej rzeczywistości zazwyczaj zaczynamy od kwestii pieniędzy i… Instrumentu Oceny Wniosków Inwestycyjnych w Sektorze Zdrowia (IOWISZ). Warunkiem ubiegania się o środki europejskie na infrastrukturę w ochronie zdrowia jest uzyskanie pozytywnej opinii wojewody lub – w szczególnych przypadkach – ministra zdrowia. Należy mieć na uwadze, że mowa tutaj tylko wyłącznie, bądź „aż”, o finansowaniu inwestycji ze środków Unii Europejskiej. Według Ministerstwa Zdrowia IOWISZ służy racjonalizacji inwestycji w służbie zdrowia poprzez dostosowanie ich do rzeczywistych potrzeb mieszkańców oraz podniesienie efektywności wydatkowania środków publicznych. Ministerstwo stwierdza, iż system gwarantuje racjonalne i przejrzyste wydatkowanie środków publicznych na inwestycje (budowlane lub zakupowe) związane z utworzeniem nowego podmiotu wykonującego działalność leczniczą, utworzeniem nowych jednostek zakładu leczniczego podmiotu leczniczego bądź utworzeniem nowych komórek organizacyjnych zakładu leczniczego podmiotu leczniczego. Stwierdzenie Ministerstwa Zdrowia na temat gwarantowania racjonalnego i przejrzystego wydatkowania środków jest daleko idącym przeświadczeniem. Wnioski wypełnia się jeżeli inwestycję szacuje się na wartość powyżej 2 milionów złotych. Nie dotyczy to realizacji szpitalnego oddziału ratunkowego, centrów urazowych oraz podmiotów leczniczych w formie jednostek wojskowych. Obecnie istnieje już wersja nr 2.14.0 systemu IOWISZ, lecz wciąż występują problemy z prawidłowym wypełnieniem wniosków. Dlatego na rynku powstały firmy, które specjalizują się w opracowaniu wniosku dla podmiotów ochrony zdrowia.

Wiceminister Krzysztof Łanda na spotkaniu zorganizowanym przez Mazowiecki Urząd Wojewódzki 27 stycznia 2017 r. zachęcał szpitale, które mają pomysły na inwestycje, aby zmierzyły się z IOWISZEM: „niech sprawdzą, jaką punktację uzyskają ich wnioski. Wypełnienie kwestionariusza zajmuje 15-20 minut”. To dosyć zabawne stwierdzenie, jeżeli ma się na uwadze złożoność wypełniania formularza. W części pierwszej, gdzie znajdują się informacje na temat inwestycji, należy wypełnić 75 rubryk, w tym uzasadnienia inwestycji dotyczące wyrobów medycznych. Druga część składa się z 34 kroków. Fragment ten należy wypełnić bardzo rozważnie, aby nie popełnić faux pas, które może doprowadzić nawet do odrzucenia wniosku. Skoro wg urzędu wypełnienie dokumentu liczy się w minutach, to dlaczego powstały firmy, które opracowują wnioski w trybie standardowym do 30 dni? Co więcej istnieją także takie opinie, iż przygotowanie wniosku w systemie IOWISZ jest o wiele bardziej czasochłonne i trudniejsze niż przygotowanie dokumentacji dotyczącej finansowania inwestycji z Unii Europejskiej.

Istotnym mankamentem IOWISZ-a jest część dotycząca podania danych z zakresu wyrobów medycznych. W części tej podaje się informacje na temat rodzaju wyrobu medycznego, komórki organizacyjnej, w której wyrób medyczny będzie wykorzystywany, liczby (ilości) wyrobu medycznego. Do tej pory wszystko jest w porządku, jeżeli mamy do czynienia z inwestycją tzw. „małą”, tj. posiadającą w swoim zakresie kilkanaście sztuk urządzeń medycznych. „Schody” zaczynają się dopiero w momencie oceny realizacji inwestycji, która obejmuje setki sztuk urządzeń medycznych uwzględnionych w projekcie inwestycyjnym. W kolejnej części IOWISZ-a należy podać informacje na temat parametrów technicznych wyrobu, informacje o stanie wyposażenia we wnioskowany wyrób (czy nowy, czy zużyty), informacje na temat infrastruktury technicznej, informacje o zabezpieczeniu kadrowym do obsługi i eksploatacji wyrobu oraz analizę kosztów eksploatacji wyrobu medycznego. Dla każdego z tych aspektów jest przeznaczona tylko jedna rubryka. Tutaj znowu pojawia się pytanie, jak w jedną rubrykę wpisać parametry techniczne dla np. dwudziestu typów urządzeń lub informacje na temat jednoczesnej analizy kosztów eksploatacji rezonansu magnetycznego, aparatu AMBU oraz piętnastu innych typów urządzeń medycznych? (1).