Udar mózgu dotyka młodych ludzi

Powszechnie udar kojarzy się z osobami starszymi. Ale około 5 proc. pacjentów, którzy z udarem trafiają do szpitali w Polsce, to młodzi i bardzo młodzi ludzie – nawet dwudziesto- i trzydziestolatkowie. Znany, a czasem budzący kontrowersje dziennikarz Michał Figurski udar przeżył krótko po 40-tce. Jak mówi – niewątpliwie przyczynił się do tego swoim trybem życia.

Figurski o cukrzycy dowiedział się, gdy miał 19 lat, jednak nie przyjął tego do wiadomości. Jak mówi, ignorował chorobę i przez 20 lat żył tak, jakby jej nie było. Taki sposób postępowania najczęściej prowadzi do rozwoju kolejnych powikłań. Przekonał się o tym także dziennikarz: doszło do nefropatii, a to spowodowało, że musiał podlegać dializom.

Mój w dzień wyglądał tak: codziennie od 8:00 rano do 10:00 prowadziłem na żywo audycję w radio wstając po kilku godzinach dializ, które robiłem cyklerem w nocy. Po audycji w radiu biegłem załatwiać sprawy, bo prowadziłem wtedy jeszcze firmę producencką. Przez cały dzień funkcjonowałem na pełnych obrotach jako ojciec, kucharz, właściciel firmy i dziennikarz. Na 22.00 jechałem do telewizji, gdzie prowadziłem do 24.00 program na żywo. Wracałam do domu znowu dializa, rano nowa audycja i tak dalej – wspomina dziś dziennikarz.

Co to jest udar

To bezpośrednio zagrażający życiu lub zdrowiu stan, w którym dochodzi najczęściej albo do przerwania dostarczania krwi do części mózgu (udar niedokrwienny), albo następuje krwotok w mózgu (udar krwotoczny – nazywany potocznie wylewem).        

Któregoś wieczora, gdy pojechał do pracy, pod stacją telewizyjną zepsuł mu się samochód. Zamówił pomoc drogową i bardzo długo czekał na nią w deszczu. Kiedy wrócił do studia, poczuł się źle: bolała go głowa, stawy i mięśnie. Był przekonany, że się przeziębił na deszczu. Poprowadził jeszcze audycję z udziałem kilku gości, wrócił do domu wziął leki na przeziębienie, podłączył się do dializ i położył się spać.

Udar nie boli, ale daje wyraźne objawy

Kiedy rano się obudziłem, powiedziałem do mojej partnerki: „Słuchaj, czyjaś ręka leży w łóżku. A ona na: „To twoja ręka”. Wtedy zrozumiałem, że dzieje się coś niedobrego. Nie czułem połowy ciała, postanowiłem pojechać do lekarza, oczywiście sam i samochodem. Jednak kiedy wstałem z łóżka przewróciłem się, zauważyłem też, że nie jestem w stanie normalnie mówić, lewa strona twarzy była kompletnie bez czucia, a kącik ust był opuszczony. Już wiedziałem, że to wylew, bo mój ojciec zmarł na zachłystowe zapalenie płuc, które było konsekwencją wylewu. Całe życie żyłem w strachu, że może mi się to przytrafić no i właśnie się stało- opowiada.

Młodzi udarowcy

U młodych do udaru może dojść na przykład wskutek rozwarstwienia tętnicy szyjnej, m.in. wskutek urazu (podczas jazdy na nartach, zbyt silnego wyginania szyi, uderzenia sztangą na siłowni). Na udar narażeni są też młodzi ludzie z cukrzycą, miażdżycą tętnic, nadciśnieniem, migotaniem przedsionków, zwłaszcza wtedy, gdy niefrasobliwie traktują swoje dolegliwości i nie przestrzegają zaleceń lekarskich. Kolejna grupa młodych narażonych na udar to kobiety w ciąży i około trzy miesiące po porodzie.

W tej grupie wiekowej często pierwszym sygnałem udaru jest bardzo silny ból głowy. Jeśli dodatkowo zaczynają drętwieć palce jednej ręki lub zaburzenia czucia po jednej stronie, najlepiej zadzwonić po pomoc.

Pięć lat ciągłej walki o sprawność

Michał Figurski trafił do szpitala na Banacha w Warszawie, gdzie przeszedł natychmiastową operację. Lekarz, który w trakcie zabiegu wyszedł do jego bliskich powiedział, że wylew był bardzo rozległy i pacjent może tego nie przeżyć. W trakcie operacji doszło do śmierci klinicznej, życie uratowała mu trepanacja czaszki. Kiedy się wybudził, wciąż miał lewostronny niedowład twarzy, ręki i nogi.

Natychmiast po zabiegu zajęli się nim rehabilitanci, jednak nie mieli prostego zadania.

Byłem w ciężkiej depresji i nie chciałem żadnej rehabilitacji. Powtarzałem wciąż tylko, żeby zostawili mnie w spokoju, wszystko mnie bolało, nie miałem siły ani ochoty na nic. W dzieciństwie ojciec jak mantrę powtarzał mi: pamiętaj, nigdy się nikogo o nic nie proś. Możecie więc sobie wyobrazić, jaki dramat przeżywa człowiek, który żyje z takim mottem przewodnim, a potem sam nie może wyjść do toalety, który ma problemy samodzielnym wypróżnianiem do tego stopnia, że konieczna była pomoc pielęgniarek. To był dla mnie koszmarny szok i trauma – mówi Michał Figurski.

Czytaj także: Postępowanie w udarze mózgu – wybrane zagadnienia z wytycznych Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego 2019