Opublikowano nowe wytyczne dotyczące operacji redukcji masy ciała

Dwa stowarzyszenia będące światowym autorytetem w dziedzinie chirurgii bariatrycznej i metabolicznej wydały nowe, oparte na dowodach wytyczne kliniczne, które m.in. rozszerzają grupę pacjentów kwalifikujących się do zabiegu redukcji masy ciała i zalecają stosowanie chirurgii metabolicznej u pacjentów z cukrzycą typu 2 i wynoszącym co najmniej 30 indeksem masy ciała (BMI), który stanowi obliczaną na podstawie wzrostu i wagi miarę zawartości tłuszczu w organizmie oraz jeden z istotnych kryteriów kwalifikacji do zabiegu.

Opracowanie pt. ASMBS/IFSO Guidelines on Indications for Metabolic and Bariatric Surgery – 2022 („Wytyczne ASMBS/IFSO dotyczące wskazań do chirurgii metabolicznej i bariatrycznej – 2022”), które pojawiło się w czasopismach medycznych „Surgery for Obesity and Related Diseases” (SOARD) i „Obesity Surgery”, ma zastąpić oficjalne stanowisko opracowane ponad 30 lat temu przez National Institutes of Health (NIH), które wyznaczyło standardy w zakresie kwalifikowania do operacji redukcji masy ciała oraz doboru rodzaju zabiegu i czasu jego przeprowadzenia. Wytyczne te do dziś stanowią punkt odniesienia dla większości ubezpieczycieli i lekarzy.

Amerykańskie Towarzystwo Chirurgii Metabolicznej i Bariatrycznej (American Society for Metabolic and Bariatric Surgery – ASMBS) to najnowsze stowarzyszenie skupiające chirurgów bariatrycznych i specjalistów zintegrowanej opieki zdrowotnej w Stanach Zjednoczonych, a Międzynarodowa Federacja Chirurgii Otyłości i Zaburzeń Metabolicznych (International Federation for the Surgery of Obesity and Metabolic Disorders – IFSO) reprezentuje 72 krajowe stowarzyszenia i towarzystwa z całego świata.

– Stanowisko dotyczące chirurgii bariatrycznej opracowane przez NIH w 1991 r. przez długi czas pełniło ważną funkcję. Obecnie jednak, po ponad trzydziestu latach, w ciągu których przeprowadzono setki wysokiej jakości badań, w tym randomizowanych badań klinicznych, dokument ten nie odzwierciedla już najlepszych praktyk, nie przystając do potrzeb związanych ze współczesnymi zabiegami i pacjentami – powiedziała dr Teresa LaMasters, prezeska ASMBS. – Najwyższy czas na zmianę sposobu myślenia i postępowania – dla dobra pacjentów.

Zgodnie z wydanym w 1991 r. stanowiskiem chirurgia bariatryczna zastrzeżona była dla chorych ze wskaźnikiem BMI na poziomie co najmniej 40 albo wskaźnikiem BMI na poziomie co najmniej 35 w połączeniu z przynajmniej jednym schorzeniem towarzyszącym otyłości, np. nadciśnieniem czy chorobą niedokrwienną serca. W opracowaniu nie było mowy o chirurgii metabolicznej dla cukrzyków czy najnowszych technikach i zabiegach laparoskopowych redukcji masy ciała, które obecnie stanowią standard, wykazując poziom bezpieczeństwa nie niższy – a często wyższy – niż powszechnie przeprowadzane operacje, takie jak usunięcie pęcherzyka żółciowego, appendektomia czy wymiana stawu kolanowego. W wytycznych z 1991 r. odradza się tego typu zabiegi nawet u dzieci i nastolatków z BMI przekraczającym 40, uzasadniając to brakiem wystarczających badań.

Nowe standardy kwalifikowania pacjentów – inne czasy

W wytycznych ASMBS/IFSO obecnie zaleca się stosowanie chirurgii metabolicznej i bariatrycznej u osób z BMI na poziomie co najmniej 35 „bez względu na występowanie u nich schorzeń towarzyszących otyłości oraz stopień ich zaawansowania”, a także uwzględnianie jej jako możliwego postępowania u osób cierpiących na chorobę metaboliczną z BMI wynoszącym 30-34,9 oraz u „odpowiednio zakwalifikowanych dzieci i nastolatków”.

Zgodnie z nowym stanowiskiem operację bariatryczną należy rozważyć również w przypadku osób bez choroby metabolicznej z BMI na poziomie 30 i wyższym, u których metodami niechirurgicznymi nie udało się uzyskać istotnej lub trwałej redukcji masy ciała lub poprawy stanu związanego ze schorzeniami towarzyszącymi otyłości. Zaleca się również dostosowanie określanej progami BMI definicji otyłości w zależności od populacji, a w przypadku Azjatów uwzględnianie chirurgii bariatrycznej jako możliwego postępowania już u osób z BMI na poziomie BMI 27,5.

Czytaj też: Operacja bariatryczna z wykorzystaniem rozszerzonej rzeczywistości w krakowskim NEO Hospital