„Onkopłodność” – pacjenci dowiedzą się o metodach zabezpieczania płodności

Rozmowa o chorobach bywa trudna, szczególnie jeżeli w języku polskim nie ma słowa, które dobrze opisywałoby istotę problemu medycznego. W ostatnich latach coraz częściej zwracano uwagę na kwestię zabezpieczania płodności przed podjęciem leczenia onkologicznego.

Mimo to ponad 70% kobiet nie zostało poinformowanych o dostępnych możliwościach przed rozpoczęciem terapii (1). Tę ważną kwestię dostrzegła Fundacja Rak’n’Roll, dzięki której słowo „onkopłodność” zaczęło być używane przez specjalistów, a obecnie można je również znaleźć w najpopularniejszych słownikach języka polskiego.

Dotychczas jedynym terminem stosowanym w kontekście dziedziny onkopłodności było słowo „oncofertility”. Specjaliści posługiwali się angielskojęzycznym określeniem, stosując je zamiennie z frazą „zabezpieczanie płodności”. Obecnie dzięki rozwojowi medycyny oraz licznym inicjatywom społecznym, temat ten staje się bardziej powszechny, mimo że nadal istnieje potrzeba edukowania w zakresie działań podejmowanych w ramach onkopłodności. Według badań 60% pacjentek deklarowało chęć zabezpieczenia płodności, lecz ponad 70% z nich nie zostało poinformowanych o dostępnych możliwościach. Powodem takiego stanu rzeczy mógł być brak odpowiedniego przygotowania danej placówki lub nieznajomość procedury zabezpieczania płodności. Kampania Fundacji Rak’n’Roll „Seks po dragach? Na szczęście możesz zajść w ciążę” zwróciła uwagę, że informacje na temat onkopłodności powinny być integralną częścią planu leczenia i jedną z pierwszych informacji, które otrzymuje pacjent.

Potrzeba edukacji na temat onkopłodności

– Wiedza na temat procedur onkopłodności nie jest niestety jeszcze powszechna nawet w środowisku medycznym. Specjaliści nie zawsze wiedzą nawet, dokąd skierować takiego pacjenta, a wizyta w klinice leczenia niepłodności powinna być jednym z pierwszych kroków na ścieżce terapeutycznej. Często występuje również obawa, że procedura onkopłodności może odroczyć rozpoczęcie leczenia, co nie jest prawdą w świetle aktualnych doniesień naukowych. Zabezpieczenie płodności u mężczyzn może odbyć się nawet następnego dnia, a u kobiet w ciągu kilkunastu dni. Dlatego jest to bardzo ważne, aby pacjentki i pacjenci od momentu poznania diagnozy wiedzieli, że rak to nie wyrok – tłumaczy Doktor Jarosław Kaczyński, specjalista ginekolog-położnik, endokrynolog.

Zarówno eksperci, jak i Fundacja Rak’n’Roll podkreślają konieczność szerzenia wiedzy na temat onkopłodności. Coraz częściej wskazuje się, że tematyka ta powinna być poruszana już na etapie kształcenia wyższego. Zgodnie z przepisami dotyczącymi leczenia niepłodności, przed podjęciem terapii gonadotoksycznej pacjenci mają prawo ubiegać się o zabezpieczenie gamet oraz gonad. W Polsce brakuje jednak odpowiedniej refundacji dla tego rodzaju procedur. Złożony proces onkopłodności często staje się przyczyną utraty nadziei na skuteczne leczenie i szansę na rodzicielstwo dla pacjentów, którzy pokonali chorobę.

– Pacjentki, które przystąpiły do procedur onkopłodności, otrzymują dodatkową motywację do walki z nowotworem i zgodnie ze statystykami, mają wyższy odsetek wyleczeń. Ta wiedza powinna być powszechna, szczególnie w środowisku medycznym. W tej chwili taką edukację prowadzą tylko fundacje onkologiczne i kliniki leczenia niepłodności, a to zdecydowanie za mało. Coraz więcej młodych pacjentów zostaje wyleczonych i chce zostać rodzicami. Dlatego szczególnie cieszy fakt, że ta dziedzina wiedzy jest z powodzeniem popularyzowana – dodaje Doktor Jarosław Kaczyński.

Nowy termin w przestrzeni publicznej

Działania podjęte przez Fundację Rak’n’Roll przyniosły znaczący wzrost zainteresowania onkopłodnością. Wskazuje na to m.in. wzmożony ruch na oficjalnej stronie internetowej fundacji, który wzrósł 15-krotnie w porównaniu do danych sprzed kampanii. Co więcej, Rada Języka Polskiego pozytywnie zaopiniowała używanie w przestrzeni publicznej terminu „onkopłodność”, które pochodzi od angielskiego „oncofertility”. Dzięki temu będzie ono używane nie tylko w kampaniach społecznych, ale także w gabinetach lekarskich, gdzie pacjenci poznają skuteczne metody zabezpieczania płodności przed leczeniem onkologicznym. Dodatkowo termin znalazł się w najnowszych wydaniach dwóch najpopularniejszych słowników w Polsce – Wielkiego słownika języka polskiego PAN oraz Słownika języka polskiego PWN.

Więcej na temat kampanii można przeczytać na stronie www.onkoplodnosc.pl.

1. Badanie przeprowadzone wśród kobiet, które chorowały bądź chorują na raka piersi, a nowotwór rozpoznano u nich w wieku 18-43 lata. Ankieta była dystrybuowana przez organizacje pacjenckie w dniach 02-08.12.2022r. N = 342

W badanej populacji dominowały chore od 30. do 43.r.ż. (25,8% kobiet w wieku 40-43 lata, 36,7% w wieku 35-39 lat, 26,1% w wieku 30-34 lata, 10% w wieku 25-29 lat, 1,2 % w wieku 20-24 lata).

Źródło: materiały prasowe

Czytaj też: Niepłodność − przyczyny i diagnostyka