Kieleccy otolaryngolodzy wykonują zabiegi TORS

Klinika Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi Świętokrzyskiego Centrum Onkologii jako czwarty ośrodek w Polsce wdrożyła zabiegi TORS. To operacje przy użyciu robota da Vinci wykonywane przez usta u pacjentów z nowotworami głowy i szyi.

18 września dr Sławomir Okła i dr Jakub Spałek wykonali pierwsze w Świętokrzyskiem operacje metodą TORS (Trans Oral Robotic Surgery). Były to dwie tonsillektomie, czyli usunięcie przerośniętych migdałków podniebiennych u pacjentów ze zmianami łagodnymi, a także częściowa resekcja nasady języka wraz z usunięciem węzłów chłonnych i migdałka podniebiennego po stronie prawej u pacjenta z podejrzeniem ogniska pierwotnego nowotworu w obrębie nasady języka. 19 września w Świętokrzyskim Centrum Onkologii odbyły się kolejne zabiegi metodą TORS. Tym razem wykonano częściową resekcję nasady języka u pacjenta z guzem nasady języka (u tego chorego to drugie ognisko pierwotne, 5 lat po laryngektomii całkowitej i radiochemioterapii), a także częściowe usunięcie podniebienia miękkiego u pacjenta z nowotworem złośliwym tej struktury.

W zespole operacyjnym znaleźli się również:

• dr Ireneusz Marczewski, specjalista anestezjologii,
• dr Przemysław Ociepa z Kliniki OChGiS,
• Kinga Skrobisz-Długosz, pielęgniarka anestezjologiczna,
• Edyta Ptasińska, Monika Szmalec, Katarzyna Pawłowska i Małgorzata Jurkiewicz – instrumentariuszki.

Operacje nadzorował proktor, prof. dr n. med. Balazs Bendeguz Lorincz, specjalista chirurgii głowy i szyi, chirurgii onkologicznej i rekonstrukcyjnej, kierownik Kliniki Chirurgii Głowy i Szyi Wspomaganej Robotem w Agaplesion Markus Krankenhaus we Frankfurcie nad Menem, światowy autorytet i trener w dziedzinie TORS (Trans Oral Robotic Surgery). Prof. Lorincz bardzo wysoko ocenił kwalifikacje i przygotowanie zespołu z ŚCO.

– To najlepszy zespół spośród wszystkich 200, które szkoliłem w mojej karierze. Mają wysokie umiejętności, duże doświadczenie, właściwi ludzie we właściwym miejscu – przyznał profesor.

Bez wsparcia robota zabiegi byłyby okaleczające

Jak wyjaśnił dr Sławomir Okła, kierownik Kliniki Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi ŚCO, u pacjenta z podejrzeniem ogniska pierwotnego nowotworu u nasady języka lekarze, bez wsparcia robota, nie zdołaliby dotrzeć do ogniska nowotworu. Prawdopodobnie zostałoby ono pozostawione do leczenia przy pomocy radioterapii.

– Dziś byliśmy w stanie usunąć nasadę języka po stronie prawej, która najprawdopodobniej jest zajęta przez ognisko pierwotne. Mówimy o podejrzeniu ogniska pierwotnego, ponieważ mamy do czynienia z przypadkiem przerzutów do węzłów chłonnych szyjnych z pierwotnego ogniska nowotworu – wskazywał dr Okła.

W przypadku operacji nowotworów rejonu głowy i szyi dostęp do nich jest obarczony dużym ryzykiem rozległych uszkodzeń. Żeby dotrzeć do gardła środkowego w standardowym zabiegu operacyjnym, otolaryngolodzy muszą rozciąć żuchwę lub wykonać szeroki dostęp z pharyngotomii bocznej. Czyli otworzyć szyję, gardło na bocznej ścianie i dopiero tą drogą usuwać zmianę nowotworową. Natomiast robot pozwala chirurgom na dostęp endoskopowy. Dzięki temu mogą wejść z narzędziami chirurgicznymi i kamerą przez jamę ustną, nie uszkadzając żadnych struktur i w sposób wysoce kontrolowany usunąć ognisko nowotworowe.

– Jesteśmy w topie światowym, zapewniamy pacjentom wszystko, co możliwe w otolaryngologii na świecie – dodał dr Sławomir Okła.

I podkreślił, że dzięki nowoczesnej technice TORS operacja w obrębie nasady języka, wcześniej 3-4-godzinny, bardzo traumatyzujący dla pacjenta zabieg, trwał 45 minut. Natomiast zabieg usunięcia części podniebienia – 15 minut.

Otolaryngolodzy z ŚCO wytyczają nowe ścieżki

Dotychczas w Polsce operacje otolaryngologiczne metodą TORS wykonywane były w trzech ośrodkach: Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu, Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie i w Szpitalu Morskim im. PCK w Gdyni. Świętokrzyskie Centrum Onkologii jest czwartą placówką posiadającą takie możliwości. Obecnie zabiegi otolaryngologiczne wykonywane przy użyciu robota da Vinci nie są jednak refundowane przez NFZ.

ŚCO dysponuje pełnym zapleczem, zarówno w zakresie diagnostyki i chirurgicznego leczenia nowotworów głowy i szyi oraz zmian łagodnych, jak i w zakresie chirurgii rekonstrukcyjnej z wykorzystaniem wolnych przeszczepów kostnych i skórno-mięśniowych oraz zespoleń mikronaczyniowych. Na miejscu dostępne jest również leczenie uzupełniające: radio- i chemioterapia.

Klinika OChGiS ŚCO jako pierwszy ośrodek w kraju rozpoczęła w 2001 r. jednoczasowe implantowanie protez głosowych u pacjentów po całkowitej laryngektomii, jeszcze zanim NFZ zaczął refundować tę procedurę. Warto wspomnieć, że Fundusz nadal nie refunduje implantacji protezy głosowej wykonywanej jednoczasowo podczas operacji całkowitego usunięcia krtani. Koszty implantacji ponosi ŚCO, więc dla pacjenta zabieg jest bezpłatny. W 12. dobie po operacji pacjenci w Kielcach rozpoczynają naukę mówienia pod kierunkiem logopedy i wychodzą ze szpitala, mówiąc swoim głosem po 2-3 dniach nauki, co pozwala im na powrót do normalnej aktywności.

Ośrodek jest również bardzo aktywny w zakresie profilaktyki. W latach 2017-2022 realizował w partnerstwie z 90 placówkami POZ „Program profilaktyki nowotworów głowy i szyi – Twój świadomy wybór”. W jego ramach przebadano ponad 12 tys. osób z grup ryzyka. U ponad 60 z nich wykryto zmiany nowotworowe, w tym 24 nowotwory złośliwe w pierwszym stadium zaawansowania. Diagnoza umożliwiła wdrożenie skutecznego leczenia.

Rocznie w Polsce na nowotwory rejonu głowy i szyi zapada ponad 6 tys. osób. W województwie świętokrzyskim co roku stwierdza się ponad 100 nowych zachorowań.

Centrum chirurgii robotycznej w ŚCO

Robota da Vinci IV generacji zakupiono w ŚCO w 2023 r. z funduszy europejskich. Pierwsze operacje robotyczne (radykalne prostatektomie) wykonali urolodzy 5 i 6 października 2023 r. 22 lutego 2024 r. robotyczne lobektomie wdrożyli torakochirurdzy. 13 marca 2024 r. pierwszą w regionie świętokrzyskim robotyczną histerektomię wykonali ginekolodzy z ŚCO. 8 maja 2024 r. specjaliści z Kliniki Chirurgii Onkologicznej ŚCO przeprowadzili pierwszą robotyczną operację u pacjenta z rakiem jelita grubego.

Źródło: Świętokrzyskie Centrum Onkologii

Czytaj także: Kielce: pierwsza w Polsce robotyczna lobektomia metodą Uniportal