Certyfikaty „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent” przyznane

Co roku w polskich szpitalach dochodzi doblisko 37 tys. zakłuć i zranień. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization) 37% zakażeń WZW typu B, 39% WZW typu C oraz 4,4% HIV to odsetek wykrytych chorób po zranieniu się lub zakłuciu sprzętem używanym w placówkach ochrony zdrowia. Nadal 1/3 polskich szpitali nie ma wdrożonych procedur do podawania leków niebezpiecznych, a blisko połowa nie korzysta ze sprzętu bezpiecznego chroniącego personel przed niepożądanymi zdarzeniami – wskazują dane z tegorocznego raportu nt. bezpieczeństwa polskich szpitali.

Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali wyłoniła zwycięzców w II edycji programu certyfikacji szpitali. Aż 108 szpitali z całej Polski zostało nagrodzonych certyfikatem za przestrzeganie standardów bezpieczeństwa oraz za działania na rzecz popularyzacji praktyk zapewniających bezpieczne środowisko pracy zarówno dla personelu medycznego, jak i pacjentów. W jakich obszarach bezpieczeństwa szpitale radzą sobie najlepiej?

Certyfikat „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”

W tegorocznej edycji certyfikacji szpitali wzięło udział 112 placówek, z których 108 otrzymało certyfikat „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”. Każda certyfikowana placówka musiała spełnić kryteria określone przez Radę Ekspertów oraz podpisać deklarację „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent”, zobowiązując się do przestrzegania 11 zasad, mających zapewnić bezpieczne środowisko pracy dla personelu medycznego. Deklaracja zawiera zobowiązania szpitali m.in. do posiadania procedur podawania leków niebezpiecznych, rzetelnej oceny ryzyka wystąpienia ekspozycji zawodowej i jej zapobiegania, prowadzeniu cyklicznych szkoleń dla personelu medycznego, jak również prowadzenia rejestru zranień i zakłuć i stosowania i korzystania z bezpiecznego sprzętu medycznego.

– Otrzymanie certyfikatu „Bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent” potwierdza, że dany szpital stosuje się do najważniejszych zasad i standardów bezpieczeństwa. Z pewnością przekłada się to również na bezpieczeństwo pacjentów podczas ich pobytu w polskich szpitalach. Cieszy nas, że w tym roku otrzymaliśmy rekordową liczbę zgłoszeń i certyfikowaliśmy dwa razy więcej placówek. Wierzymy, że w 3 edycji certyfikacji będzie ich jeszcze więcej. Pamiętajmy, bezpieczny szpital to bezpieczny pacjent! – komentuje dr n. med. i n. o zdr. Paweł Witt, przewodniczący Rady Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali.

Jakim wyzwaniom muszą sprostać polskie placówki medyczne? Co powinno ulec poprawie?

Niemal wszystkie zgłoszone placówki medyczne, bo aż 96%, pomyślnie przeszły proces certyfikacji. Ten wynik świadczy o tym, że dyrektorzy szpitali, którzy zgłosili swoje podmioty do oceny, dbają o bezpieczeństwo zarówno personelu medycznego, jak i pacjentów, spełniając przy tym standardy wyznaczone przez Radę Ekspertów. Jednak analiza danych przesłanych przez szpitale jasno wskazuje, że wciąż wiele aspektów związanych z bezpieczeństwem wymaga poprawy. W placówkach medycznych w całej Polsce sprzęt bezpieczny stanowi mniej niż 50% całego posiadanego sprzętu, przy przygotowywaniu leków cytotoksycznych niemal 30% szpitali nie stosuje systemów zamkniętych chroniących personel medycznych przed szkodliwymi substancjami, a ponad połowa szpitali nie korzysta z kaniul bezpiecznych. Poprawy wciąż wymaga sytuacja związana z oceną ryzyka narażenia na skażenie lekiem cytotoksycznym oraz wdrożenia i egzekwowania procedur postępowania awaryjnego po takim skażeniu. Konieczne jest również wprowadzenie elektronicznego raportowania zdarzeń niepożądanych z udziałem personelu medycznego wzorem innych państw europejskich.

– Aby szpital był bezpieczny, zapewnienie bezpieczeństwa musi być kompleksowe. Przykładowo brak korzystania z kaniul bezpiecznych może prowadzić do powikłań, a także zranień i zakłuć personelu medycznego. Koalicja na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali wciąż działa i będzie działa na rzecz bezpieczeństwa, ostatnio opracowaliśmy również rekomendacje bezpiecznego dostępu naczyniowego, chcemy wprowadzać najwyższe standardy i praktyki oraz podnosić świadomość personelu w zakresie bezpiecznej terapii dożylnej – podkreśla mgr Maciej Latos, ekspert Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Infuzyjnego.

Dobre praktyki w polskich szpitalach

Warto wspomnieć też o tym, jakie aspekty związane z bezpieczeństwem w polskich szpitalach wypadają najlepiej. Aż 85% szpitali posiada procedury określające zasady właściwego używania ostrych narzędzi w celu zwiększenia ochrony pracowników przed ekspozycją na materiał biologiczny. 90% badanych szpitali posiada procedury dla pracowników, zajmujących się utylizacją ostrego sprzętu medycznego. Polskie szpitale dbają też o regularność szkoleń personelu medycznego, ponad 96% szpitali prowadzi szkolenia w zakresie ryzyka ekspozycji na materiał biologiczny podczas przeprowadzania procedur medycznych, zapobiegania im oraz postępowania poekspozycyjnego, a ponad 90% placówek szkoli personel medyczny odnośnie zwiększenia świadomości obowiązkowej rejestracji zranień ostrym sprzętem. Jednak dane pokazują, że 40% placówek, wciąż nie przekazuje materiałów edukacyjnych lub nie weryfikuje wiedzy zdobytej przez pracowników.

– Szkolenia personelu medycznego są bardzo ważne, każdy pracownik powinien znać dobre praktyki, zasady BHP, a także najnowsze standardy związane z bezpieczeństwem, w tym obsługę bezpiecznego sprzętu. Aby było bezpiecznie, konieczna jest również współpraca na poziomie personelu medycznego i pacjenta, która skutkuje tym, że zmniejsza się ryzyko wypadków czy zdarzeń niepożądanych – dodaje mgr Mariola Łodzińska, ekspertka Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali, prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Czytaj też: Naczelna Rada Lekarska krytykuje nowe standardy leczenia medyków