27 szpitali z nagrodą za dobrą praktykę żywienia klinicznego

I edycja programu „Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego – Leczenie przez żywienie” dobiegła końca. Do programu zgłosiły się 64 placówki z całej Polski. Rada ekspertów, po przeprowadzeniu certyfikacji nagrodziła 27 szpitali.

Celem programu było upowszechnianie w polskich szpitalach dobrych praktyk żywienia klinicznego, ponieważ każdy pacjent ma prawo do oceny stanu odżywienia i otrzymania prawidłowego leczenia żywieniowego. Podjęcie takiej terapii zwiększa jego szanse w walce z chorobą. Oficjalne wręczenie certyfikatów odbyło się 21 października podczas gali online.

Program Certyfikacji

Ostatnie lata pokazały wyraźnie zarysowany problem w polskich szpitalach, polegający na niewykorzystaniu refundacji na diety poza i dojelitowe. Dotychczas pacjent, który nie był wstanie przyjmować pokarmu doustnie, najczęściej po prostu głodował, przez brak prowadzenia żywienia klinicznego. Jeżeli pacjent nie jest w stanie samodzielnie przyjmować pokarmów, powinien otrzymać leczenie poza i dojelitowe. Preparaty te są refundowane w ramach leczenia pacjenta – podkreśla prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk, Prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu.

Z odsieczą powstał program, który miał na celu upowszechnienie żywienia klinicznego poprzez wprowadzenie certyfikacji szpitali spełniających kryteria Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego, które zostały opracowane i zaakceptowane przez Radę Ekspertów. Zgodnie z założeniami programu określone zostały zasady niezbędne do wdrożenia dobrej praktyki leczenia żywieniowego w każdym szpitalu starającym się o certyfikat. Dla realizacji tych zasad niezbędne jest w szczególności dokonanie rzetelnej i regularnej oceny stanu odżywienia pacjenta oraz udostępnienie leczenia żywieniowego dla każdego pacjenta ze wskazaniami.

Celem leczenia żywieniowego jest poprawa stanu odżywienia, utrzymanie prawidłowego rozwoju, poprawa rokowania, przyspieszenie wyleczenia i umożliwienie zastosowania innych metod leczenia. Jako korzyści takiej praktyki wymienia się m.in. wzrost masy ciała i masy mięśniowej, szybszy powrót do normalnej aktywności oraz generalną poprawę samopoczucia i wzrost jakości życia. Ma to znaczenie szczególnie w przypadku pacjentów, którzy przechodzą poważne operacje i są leczeni onkologicznie.

Aby otrzymać certyfikat, szpitale musiały spełnić liczne wymagania oraz przejść oficjalną certyfikację pod okiem zespołu rady ekspertów. W tym roku ze względu na obostrzenia i wciąż trwającą pandemię COVID-19 wszelkie spotkania certyfikujące odbyły się w formie internetowej. Po licznych spotkaniach ze zgłoszonych 64 placówek zespoły certyfikujące wyłoniły 27 szpitali. Otrzymanie certyfikatu potwierdza przestrzeganie przez placówkę najwyższych standardów w zakresie leczenia żywieniowego oraz możliwość zapewnienia każdemu pacjentowi z ryzykiem żywieniowym odpowiedniej opieki hospitalizacyjnej.

Uroczyste wręczenie

Podczas wręczenia certyfikatów eksperci podsumowali przebieg certyfikacji, podczas których można było wyciągnąć wiele ciekawych wniosków. Certyfikacje szpitali pokazały, że deklaracje szpitali odnośnie prowadzenia leczenia żywieniowego często nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości. Do najsłabszych punktów certyfikacji należą poradnictwo ambulatoryjne, indywidualne diety doustne, informacje dla pacjenta z zakresu wskazań, zasad i metod terapii oraz dostęp do kompletnych mieszanin. Najlepiej z kolei wypadły diagnostyka laboratoryjna, dostęp do leków, diet medycznych, preparatów do żywienia i sprzętu – komentuje dr n. med. Michał Jankowski, Adiunkt Katedry Chirurgii Onkologicznej CM UMK, Centrum Onkologii w Bydgoszczy.

Spotkania online pokazały też, że determinacja szpitali we wzorowym prowadzeniu żywienia klinicznego jest wysoka. Nie dotyczy to jednak wszystkich placówek, wciąż mamy wiele do zrobienia w tej dziedzinie, aczkolwiek miejmy nadzieję, że nagrodzone jednostki będą dawać przykład szpitalom z całej Polski – dodaje dr hab. n. med. Przemysław Matras, Prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego,, Adiunkt I Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Leczenia Żywieniowego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie.

Leczenie Żywieniowe

Leczenie żywieniowe (żywienie kliniczne) jest niezwykle istotną częścią leczenia wielu chorób, które podejmuje się by poprawić lub utrzymać stan odżywienia pacjenta. Leczenie żywieniowe obejmuje ocenę stanu odżywienia pacjenta, ocenę zapotrzebowania na substancje odżywcze, zlecanie i podawanie odpowiednich dawek energii, białka, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych i wody w postaci zwykłych produktów odżywczych, płynnych diet doustnych lub sztucznego odżywiania, monitorowanie stanu klinicznego i zapewnienie optymalnego wykorzystania wybranej drogi karmienia.

Choć polska służba zdrowia korzysta z refundacji żywienia pozajelitowego oraz dojelitowego, a lekarze coraz częściej zwracają uwagę na prawidłowe odżywianie i występowanie zaburzeń metabolicznych u pacjentów leczonych w szpitalu, problem niedożywienia szpitalnego wciąż dotyczy dużej liczby pacjentów.

Wprowadzenie działań mających na celu poprawę efektywności terapii żywieniowych stosowanych w szpitalach jest niezbędnym elementem niosącym za sobą pozytywne konsekwencje zarówno dla pacjenta, jak i samej placówki. Efektywna terapia żywieniowa w leczeniu pooperacyjnym pacjenta pozwala na ograniczenie powikłań, co przekłada się na koszty leczenia i czas pobytu w szpitalu. Niestety nadal powszechne jest niedożywienie szpitalne. Wielokierunkowe konsekwencje niedożywienia przekładają się nie tylko na efekty leczenia, ale także stan zdrowotny po zakończeniu terapii – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk, Prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu.

Stosowanie terapii żywieniowej w polskich szpitalach, pomimo konieczności lub wskazań do przeprowadzenia u części pacjentów nadal jest procesem nieuregulowanym i problematycznym dla wielu placówek, dlatego ze szczególną inicjatywą poprawy sytuacji pacjentów, ich jakości leczenia żywieniowego oraz ułatwienia kadrze medycznej korzystania z refundowanego potencjału leczenia żywieniowego wyszło Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu tworząc program „Szpital Dobrej Praktyki Żywienia Klinicznego – Leczenie przez żywienie”.

Czytaj także: Pomoc dla pacjentów leczonych żywieniowo