Wentylacja i klimatyzacja w szpitalu – wytyczne do projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji

Nowe Wytyczne do  projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji instalacji wentylacji i  klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą są doskonałym narzędziem pomocniczym w egzekwowaniu jakości nie tylko w nowych czy modernizowanych realizacjach, ale również w eksploatacji istniejących instalacji.

Prace nad nowymi Wytycznymi do  projektowania, wykonania, odbioru i  eksploatacji instalacji wentylacji i  klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą prowadzone były od kilku lat przez zespół ekspertów pod przewodnictwem dr  inż. Anny Charkowskiej z Politechniki Warszawskiej. W listopadzie 2017 roku po  długim okresie konsultacji (m.in. ITB, Ministerstwa Budownictwa oraz Głównego Inspektora Sanitarnego) wytyczne uzyskały rekomendację do stosowania jako materiał pomocniczy przy projektowaniu i  modernizacji infrastruktury podmiotów wykonujących działalność leczniczą, wydaną przez Ministerstwo Zdrowia. Aktualnie dokument ujrzał światło dzienne i jest rozpowszechniany w ograniczonym nakładzie (wydany przez Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej) w  formie drukowanej. Zgodnie ze wstępnymi ustaleniami w  najbliższym czasie wytyczne doczekają się również wersji elektronicznej dostępnej na  stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia do  bezpłatnego pobrania.

Uwarunkowania prawne

Wytyczne są pierwszą tego typu regulacją w Polsce od ponad 30 lat. Swoją zawartością sięgają do  europejskich i światowych standardów w dziedzinie rozwiązań inżynierskich, zwłaszcza dotyczących najbardziej wymagających pomieszczeń szpitalnych, jakimi są m.in. sale operacyjne, izolatki, pomieszczenia wzmożonego nadzoru. Wytyczne powstały w oparciu o polskie i zagraniczne normy (głównie niemiecką DIN 1946-4:2008) oraz liczne publikacje i badania prowadzone w zakresie pomieszczeń o podwyższonych wymaganiach higienicznych. Materiał ten jest o tyle niepowtarzalny, że oprócz solidnych podstaw merytorycznych zawiera również wieloletnie doświadczenie autorów w  zakresie projektowania, wykonania oraz eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji.

Od momentu wejścia do Unii Europejskiej pozyskanie środków na  budowę i modernizację polskich szpitali stało się znacznie łatwiejsze i  znacząco wpłynęło na  jakość oraz obecny kształt infrastruktury szpitalnej. Modernizacje kolejnych oddziałów i  budynków odbywają się jedna po drugiej, a stare, zaniedbane pomieszczenia powoli stają się wspomnieniem. Równocześnie wydając ogromne budżety na nowe szpitale, bardzo ważne jest świadome inwestowanie w urządzenia i instalacje (sanitarne, elektryczne), które powinny służyć przez lata, pracując na rzecz personelu i pacjentów.

W przypadku urządzeń wentylacji i klimatyzacji rola infrastruktury nie została określona w  żadnych polskich przepisach, a więc zastosowanie §37 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r.  w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, mówiącego że  „w  blokach operacyjnych, izolatkach oraz pomieszczeniach dla pacjentów o  obniżonej odporności stosuje się wentylację nawiewno-wywiewną lub klimatyzację zapewniającą parametry jakości powietrza dostosowane do  funkcji tych pomieszczeń”(1), pozostaje w rękach projektanta i  inwestora. Zadanie to  jest dodatkowo utrudnione przez względy ekonomiczne które sprawiają, że  wykazanie oszczędności inwestycyjnych jest często ważniejsze, niż zapewnienie oczekiwanej funkcjonalności urządzeń i instalacji podczas ich eksploatacji. Opracowane przez autorów wytyczne mają stać się narzędziem pomocnym nie tylko przy określeniu funkcji projektowanych instalacji, ale również przy egzekwowaniu jakości ich wykonania i późniejszego utrzymania w  ruchu. Wytyczne odnoszą się swoim zakresem do  wszystkich etapów powstawania instalacji wentylacji i  klimatyzacji (projektowania, wykonania i odbioru), jak również zawierają wskazówki dotyczące ich prawidłowej eksploatacji.

Czytaj także: Wentylacja bloku operacyjnego