Rola technologii medycznych w Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii

OAiIT posiada wyjątkowo dużą liczbę koniecznych do zaprojektowania i wykonania instalacji specjalistycznych, które mają bezpośredni wpływ na pracę personelu i bezpieczeństwo pacjenta. Podstawową sprawą w wypadku projektowania tych instalacji są informacje, które przekazuje technolog. Brak współpracy z technologiem medycznym spowoduje, iż praca personelu może być utrudniona, a bezpieczeństwo pacjenta zagrożone.

Jako technolog medyczny wielokrotnie wyrażałam swoją opinię, iż podstawą projektów opracowywanych dla służby zdrowia powinien być projekt technologii medycznej, i to opracowany przez osobę znającą zarówno przepisy w tej dziedzinie, jak i realia tego typu obiektów.

Niestety w wielu przypadkach są to realizacje oparte na projektach wielobranżowych, które albo w ogóle nie posiadają projektu tej branży, albo jest on opracowany z błędami.

Jeżeli projekt dotyczy względnie prostego funkcjonalnie działu, takiego jak oddział szpitalny lub przychodnia, ewentualne niedociągnięcia nie utrudnią bardzo jego funkcjonowania. Zupełnie inaczej wygląda to w wypadku działów, których zarówno funkcja, jak i wyposażenie w przypadku błędów na etapie projektowym mogą nie tylko utrudnić działanie jednostki, ale w krańcowych przypadkach stanowić zagrożenie dla pacjentów i personelu.

Najbardziej „wrażliwymi” na tego typu skutki są przede wszystkim:

• blok operacyjny,
• laboratorium,
• oddział intensywnej terapii.

W wypadku tych działów najbardziej groźne skutki niosą za sobą błędy instalacyjne (klimatyzacja, wentylacja, gazy medyczne), będące wynikiem braku wytycznych od technologa dla branżystów. Projektanci branżowi nie posiadają zwykle wiedzy na temat tak specyficznych instalacji jak te, które są konieczne w przypadku skomplikowanych obiektów, jakie stanowią placówki medyczne. A przepisów wykonawczych w tej dziedzinie albo brak, albo trzeba dodatkowej wiedzy, gdzie je znaleźć.

W niniejszym artykule przedstawię ten problem na podstawie jednego z wyżej wymienionych działów, czyli Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii.

Definicja i opis przeznaczenia oddziału

Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii (w skrócie OIT, OAiIT, ang. Intensive Care Unit – ICU), zwany dalej OAiIT, jest jednym z podstawowych działów w szpitalu, zajmującym się leczeniem pacjentów znajdujących się w stanie krytycznym. Na ten oddział trafiają pacjenci będący w stanie zagrożenia życia, wymagający monitorowania podstawowych funkcji życiowych za pomocą aparatury specjalistycznej.

Podstawowym zadaniem OAiIT jest monitorowanie i podtrzymywanie załamujących się funkcji życiowych pacjentów ze stanami ostrymi, prowadzenie odpowiednich pomiarów diagnostycznych i terapii. Przebywający na tym oddziale pacjenci są różnorodni po względem patologii, lecz wspólne jest dla nich potencjalne zagrożenie jednej lub wielu funkcji życiowych.

Zakres prowadzonych czynności w obszarze OAiIT

Pacjenci trafiający na OAiIT wymagają na ogół wspomagania podstawowych funkcji życiowych i stałej ich obserwacji, co wymusza wyposażenie go w bardzo specjalistyczny sprzęt, wymagający podłączeń mediów oraz określonych warunków działania (powierzchnia, temperatura, media).

Pacjenci tego działu mogą wymagać wspomagania przede wszystkim:

• układu oddechowego (wentylacja mechaniczna) z określeniem stężenia tlenu, wielkości ciśnienia w końcowej fazie wydechu, objętości oddechowej,
• układu pokarmowego (żywienie parenteralne, pozajelitowe),
• układu krążenia – dożylne podawania płynów i leków,
• układu moczowego – hemodializa.

Większość pacjentów wymaga stosowania kilku tych czynności naraz, np. przy urazach wielonarządowych czy sepsie.

Na OAiIT powinna także być zapewniona możliwość przeprowadzenia zabiegów m.in. takich jak: resuscytacja z zabezpieczeniem drożności dróg oddechowych, możliwość defibrylacji i stymulacji elektrycznej serca (zewnętrzna i endokawitarna). Zabiegi te mogą być prowadzone na sali zabiegowej albo bezpośrednio na łóżku pacjenta w wypadku stanów nagłych. Powinna być także zapewniona możliwość kontrolowanego podawania leków pacjentowi przy użyciu odpowiedniej liczby strzykawek automatycznych, pomp infuzyjnych, pomp do podawania żywienia enteralnego etc.

Jednym z dodatkowych elementów stopniowego przywracania poprawnych funkcji życiowych po dłuższym przebywaniu w stanie ciężkim jest rehabilitacja, w tym wypadku przyłóżkowa, pozwalająca zatrzymać degradację mięśni oraz powstawanie odleżyn.

Z funkcjonujących form prawnych podstawą jest obowiązujące Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą, ale tak naprawdę jest to przepis porządkujący bardziej sprawy związane z prowadzeniem oddziału niż zawierający konkretne dane dla projektanta – architekta.

Według powyższego Rozporządzenia działy anestezjologii i intensywnej terapii mogą być utworzone w trzech poziomach referencyjności, co wiąże się bezpośrednio z wielkością danej jednostki szpitalnej oraz jej statusem (szpital powiatowy, szpital uniwersytecki).

Jak widać już po powyższych informacjach, jest to dział zarówno dość skomplikowany funkcjonalnie, jak i wyposażony w wyjątkowo dużą ilość specjalistycznych instalacji, wymuszonych zarówno specjalistycznym wyposażeniem, jak i zapewnieniem bezpieczeństwa pacjentowi w wypadku jakiejkolwiek awarii.

Czytaj też: Projektowanie oddziałów intensywnej terapii dziecięcej z uwzględnieniem nowoczesnych technologii, czyli co nowego