Borelioza i inne choroby przenoszone przez kleszcze

Ryzyko związane z obecnością kleszcza pospolitego wynika bezpośrednio z jego zdolności do transmisji groźnych patogenów zagrażających zdrowiu i życiu ludzi.
Kleszcze to odżywiające się krwią pajęczaki, czyli przedstawiciele stawonogów. Wszystkie kleszcze to pasożyty zewnętrzne, czyli tzw. ektopasożyty, atakujące kilkaset gatunków kręgowców, w tym zwierzęta domowe, dzikie i człowieka. Najpowszechniej występującym w Polsce gatunkiem kleszcza jest Ixodes ricinus, stanowiący wektor dla wielu bakterii, wirusów i pierwotniaków powodujących różne schorzenia, do których należą najgroźniejsze dla zdrowia oraz życia człowieka borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu.
Borelioza
Borelioza z Lyme lub krętkowica kleszczowa jest najczęściej odnotowywaną chorobą zakaźną odkleszczową, której czynnikiem etiologicznym są krętki Borrelia burgdorferi. Dzięki obecności rzęsek, te długie, skręcone bakterie są w stanie przemieszczać się w środowiskach o różnych strukturach. Rezerwuarem B. burgdorferi są liczne gatunki zwierząt, w tym 5 gatunków myszowatych, norniki, wiewiórki, jeże oraz ptaki: drozdy, pokrzewki, szpaki, sikory i bażanty. Powierzchnia błony zewnętrznej tych Gram-ujemnych bakterii pokryta jest licznymi lipoproteinami Osp (ang. outer surface protein) uczestniczącymi w migracji, penetracji, wywoływaniu odpowiedzi immunologicznej gospodarza, a także przetrwaniu w organizmie kleszcza. Za to ostatnie odpowiada białko OspA, które zapewnia krętkom bezpieczeństwo w jelitach kleszcza, zapobiegając ich trawieniu i usunięciu [4-6].
We wstępnej fazie rozwoju komórki bakterii bytują w kleszczu, jednak kiedy pajęczak wypełni się krwią żywiciela, krętki zaczynają proliferować i przedostają się do gruczołów ślinowych, skąd razem ze śliną trafiają do organizmu ssaka, gdzie się odżywiają, rozmnażają i zostają uwolnione do krwi, jednocześnie doprowadzając do śmierci komórki gospodarza, [...]