Interwencyjne leczenie ostrych udarów niedokrwiennych mózgu – co nowego?

Stent retrievery

Prawdziwy przełom nastąpił niewiele później wraz z  wprowadzeniem tzw. stent retrieverów. Koncepcja tej metody wywodzi się od stentów śródczaszkowych wymyślonych do podpierania (remodellingu) mikrospiral embolizacyjnych w przypadkach tętniaków z szeroką szyją. Pierwsze użycia tych stentów u chorych z udarami niedokrwiennymi były raczej przypadkowe – po prostu nieodczepiony stent wraz ze skrzepliną wprowadzono do cewnika prowadzącego. Szybko okazało się, że  taka technika jest skuteczna i zaczęto ją  stosować już intencjonalnie do usuwania skrzeplin, przy czym uważano, aby nie uwolnić mechanizmu wyczepienia stentu. Pierwszym dostępnym na rynku stent retrieverem (już bez możliwości wyczepienia z  prowadnika) był SOLITAIRE FR (Covidien/ev3, Irvine, USA), który po uzyskaniu znaku CE w 2009 roku zaczęto stosować w  wielu ośrodkach (akceptacja FDA 2012). Pierwsze wyniki badań pilotażowych nowej metody ukazały się już w  2010 roku i pokazywały 80% skutecznej rekanalizacji dużych tętnic mózgowych i znaczącą poprawę kliniczną u niemal 50% przy odsetku śmiertelności okołozabiegowej ok. 20%. Wyniki te przyjęto entuzjastycznie, a metodę rozpropagowano. Na rynku pojawił się szereg nowych urządzeń o typie stent retrieverów, praktycznie każda firma produkująca sprzęt do neuroembolizacji wprowadziła na rynek swoje urządzenie (12-15).

Pomimo wielkiego sukcesu stent retrieverów nie zapomniano o idei trombektomii proksymalnej wykorzystującej zjawisko aspiracji. Firma Penumbra (Almeda, USA) równolegle prowadziła badania nad nowym systemem aspiracyjnym. Aprobatę FDA do  leczenia ostrych udarów niedokrwiennych uzyskała już w 2007 roku, jednak pierwsze wyniki badań klinicznych opublikowane w 2009 roku nie były najlepsze. Odsetek rekanalizacji wyniósł co prawda ok. 85%, a poprawę kliniczną uzyskano u prawie 40% chorych, jednak odsetek śmiertelności wyniósł prawie 30%. Mimo to badań nie zaprzestano, ciągle wprowadzając nowsze wersje cewników aspiracyjnych łączonych z pompą o stałym ciśnieniu ssącym. Wykorzystanie nowych technologii materiałowych do produkcji współosiowych cewników aspiracyjnych o różnych średnicach, nowych cewników dostępowych oraz tzw. separatorów sprawiło, że kolejne badania nad metodą aspiracyjną przyniosły dużo lepsze wyniki (16, 17).