Stan radioterapii w Polsce. Nowy raport

– Raportem, który dziś prezentujemy, chcieliśmy wywołać temat, który od 2015 roku trochę zniknął z debaty publicznej. Prawda jest taka, że pod kątem dostępu do standardowej radioterapii zbliżamy się do średniej europejskiej. Nadal jednak wyzwaniem są białe plamy w innowacyjnej radioterapii. Zależy nam na tym, aby system widział pacjenta, a nie same procedury – podkreślił Szymon Chrostowski, prezes Fundacji Wygrajmy Zdrowie.

– Potencjał radioterapii nadal nie jest w pełni wykorzystany. Jest wiele obszarów, które dzięki odpowiedniej organizacji i aktualizacji przepisów mogłyby znacznie sprawniej funkcjonować, a co najważniejsze służyć lepiej chorym na raka w Polsce – dodał Chrostowski.

Radioterapia w Polsce

Ostatnie 10 lat przyniosło w Polsce znaczną poprawę w zakresie wyposażenia zakładów radioterapii w kraju. Nadal jednak występują bariery organizacyjno-prawne utrudniające wykorzystanie potencjału innowacyjnej radioterapii. Od kilku lat NPZCHN finansuje wyłącznie wymianę przestarzałego, standardowego sprzętu, co hamuje rozwój innowacyjnej radioterapii w Polsce. Według danych Krajowego Konsultanta ds. Radioterapii Onkologicznej pomimo wzrastającej liczby pacjentów leczonych radioterapią w Polsce nadal odbiegamy o ok. 10 punktów procentowych od Europy, gdzie z tej metody korzysta 75% wszystkich chorych na nowotwory złośliwe (1).

Rozwój innowacyjnej radioterapii sprawia, że cały czas poszerzają się wskazania do jej stosowania w obszarze leczenia wielu rodzajów nowotworów.

– Innowacyjność noża cybernetycznego objawia się w możliwości dostarczania bardzo precyzyjnej dawki promieniowania do guza nowotworowego. Jest ona w stanie podążać za jego ruchem, np. przy oddechu pacjenta. Pozwala to na precyzyjne i bezpieczne dostarczenie wyższej dawki terapeutycznej, przy oszczędzeniu zdrowych tkanek – zaznaczył prof. hab. dr n. med. Milecki, konsultant województwa wielkopolskiego ds. radioterapii onkologicznej.

Stanowisko Ministerstwa Zdrowia

Wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski podkreślił, że resort zdrowia nadal widzi dużą potrzebę wymiany 10-letnich akceleratorów.
– Już wkrótce będziemy zdecydowanie bliżej innowacji. Trzeba podkreślić, że teraz w ramach NSO dysponujemy ponad 2-krotnie większym budżetem (400 mln w tym i 500 mln w przyszłym roku). Mamy znacznie więcej środków przeznaczonych na infrastrukturę. Poza Narodową Strategią Onkologiczną mamy jeszcze inne narzędzia interwencji, które mogą wspierać rozwój innowacyjnej radioterapii. Są to programy wieloletnie finansowane przez ministra zdrowia, fundusze unijne np. Program Operacyjna Infrastruktura i Środowisko, fundusz medyczny, ale także Krajowy Plan Odbudowy (ponad 20 mld zł. dedykowanych do części zdrowie). To ogromna pula środków, której wcześniej nie było.

– Nieoptymalny obecnie dostęp do leczenia radioterapią będziemy mogli także poprawić dzięki koordynacji opieki nad chorym na nowotwory w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej – zaznaczył wiceminister zdrowia. – Natomiast, jeżeli w ramach Krajowej Rady ds. Onkologii dojdziemy do wniosku, że już w najbliższym roku możemy przestawić się nieco bardziej na innowacje, to mogę zadeklarować, że będę oscylatorem tych zmian. Przygotujemy uproszczoną strategię rozwoju innowacyjnych technik radioterapii na krótszy okres, może na 3 lata – dodał Gadomski.

Nowe technologie

Zastosowanie nowoczesnej radioterapii obniża wiele kosztów opieki. Skraca się czas pobytu pacjenta w szpitalu m.in. poprzez mniejszą ilość powikłań czy podawanych leków. Niesie ono także znaczną oszczędność w kosztach pośrednich.

Deficyt i brak optymalnego rozmieszczenia i dostępności do nowoczesnej radioterapii widoczny jest w większości województw w kraju.
– Prawdą jest, że na terenie województwa lubuskiego nie mamy żadnego urządzenia dedykowanego do stosowania radiochirurgii typu CyberKnife czy tomoterapia. W przypadkach wymagających zastosowania tego typu leczenia pacjentów przekierowujemy do innych ośrodków. Wiąże się to jednak z długimi dojazdami, część chorych rezygnuje wówczas z takiego leczenia. Zdecydowanie lepiej dla mieszkańców lubuskiego byłoby, gdyby jedno takie urządzenie było na terenie województwa, w wiodącym ośrodku w Zielonej Górze – mówiła dr n. med. Róża Późniak-Balicka, konsultant województwa lubuskiego ds. radioterapii onkologicznej.

Dr n. med. Tomasz Filipowski, konsultant województwa podlaskiego ds. radioterapii onkologicznej podkreślił: – W sytuacji województwa podlaskiego uważam, że jeden, dobrze wyposażony ośrodek radioterapii onkologicznej w Białymstoku będzie wystarczający. Doposażenie naszego ośrodka w dodatkowy nóż cybernetyczny czy inny aparat hybrydowy z rezonansem magnetycznym byłoby ze wszech miar korzystne dla pacjentów.

Pełna treść raportu jest dostępna na stronie: www.wygrajmyzdrowie.pl

1. Raport Krajowego Konsultanta w dziedzinie radioterapii onkologicznej na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień 31.12.2019 r

Źródło: PAP MediaRoom

Czytaj też: Pacjenci onkologiczni nadal bez dostępu do leków