Podsumowanie X Jubileuszowej Konferencji „Szpital XXI wieku”

X Jubileuszowa Konferencja „Szpital XXI wieku – zaprojektuj, wybuduj, wyposaż” to wydarzenie poświęcone nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym, organizacyjnym i inwestycyjnym w ochronie zdrowia.

Spotkanie odbyło się w Karpaczu 1 i 2 października 2025 r. Skierowane było do kadry zarządzającej szpitali, projektantów, technologów medycznych, przedstawicieli administracji publicznej oraz firm działających w branży medycznej. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z najnowszymi trendami w zakresie digitalizacji, telemedycyny, bezpieczeństwa oraz zrównoważonego budownictwa medycznego. Wykłady i dyskusje panelowe pozwoliły wymienić doświadczenia między praktykami i ekspertami reprezentującymi różne dziedziny systemu ochrony zdrowia.

Wydarzenie sprzyjało nawiązywaniu współpracy pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym oraz stanowiło platformę do prezentacji innowacyjnych rozwiązań dla szpitali przyszłości. Uczestnicy zyskali wiedzę o nowych możliwościach finansowania inwestycji, optymalizacji procesów i wykorzystania sztucznej inteligencji w medycynie. Konferencja podkreśliła znaczenie interdyscyplinarnego podejścia do projektowania i zarządzania placówkami medycznymi. Była także inspiracją do wprowadzania zmian, które poprawią efektywność, bezpieczeństwo i jakość opieki nad pacjentem.

Konferencję, jak co roku, rozpoczęli Paulina Prencel, redaktor zarządzająca „OPM” i dlaSzpitali.pl, oraz Marek Piotrowski, redaktor naczelny „OPM”, kierownik Działu Aparatury Medycznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.

Sztuczna inteligencja w sali operacyjnej

Dr Igor Madej, kierownik bloków operacyjnych w Dolnośląskim Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu, w wykładzie inauguracyjnym „Czy więcej inteligencji może pomóc w sali operacyjnej?” przybliżał rolę sztucznej inteligencji (AI) w nowoczesnej medycynie. Jak powiedział, AI obejmuje dziś m.in. sieci neuronowe, robotykę, uczenie maszynowe i głębokie uczenie, które coraz częściej znajdują zastosowanie w codziennej pracy zespołów operacyjnych. Madej zaznaczył, że technologia ta wspiera lekarzy w podejmowaniu decyzji, porównując dane pacjentów z ogromnymi bazami wcześniejszych przypadków i sugerując możliwe rozwiązania terapeutyczne.

Prelegent podkreślił jednak, że wraz z rozwojem AI pojawia się pytanie o odpowiedzialność – to wciąż lekarz ponosi konsekwencje błędnych decyzji, nawet jeśli kierował się wskazaniami systemu. Madej zwrócił też uwagę na rozwój zabiegów zdalnych i autonomicznych, które niosą ze sobą wyzwania natury prawnej, technologicznej i etycznej. Jak dodał, kluczowe są tu kwestie bezpieczeństwa pacjenta, stabilności połączenia oraz odpowiedniego nadzoru nad procedurami.

Wskazał, że sztuczna inteligencja już teraz wspiera diagnostykę – m.in. w radiologii, sekwencjonowaniu DNA czy samodiagnozie wad wzroku – oraz pomaga w optymalizacji łańcuchów dostaw i logistyki szpitalnej. Madej podkreślił, że trwają prace nad autonomicznymi operacjami diagnostycznymi i leczniczymi, wykonywanymi przez roboty. Kończąc wystąpienie, stwierdził, że przyszłość AI w medycynie zależy od akceptacji społecznej, zasobów ludzkich i finansowych oraz rozwiązań prawnych. Jak zaznaczył, rozwój sztucznej inteligencji jest nieunikniony, ale wymaga odpowiedzialnego podejścia, by nie pogłębiać cyfrowego wykluczenia i różnic w dostępie do nowoczesnych technologii.

Zamówienia na innowacje szansą dla rozwoju szpitali

Agata Rakowska, dyrektorka Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, w swoim wystąpieniu omówiła znaczenie innowacji w ochronie zdrowia. Wyjaśniła, że innowacja to wdrożenie nowego lub ulepszonego produktu, usługi lub procesu, który znacząco różni się od dotychczasowych rozwiązań. Szczególnym jej rodzajem jest tzw. innowacja ciągniona, polegająca na identyfikacji potrzeby i opracowaniu odpowiadającego jej rozwiązania. Rakowska podkreśliła, że szpitale mogą pozyskiwać innowacje poprzez partnerstwo innowacyjne, dialog konkurencyjny czy zamówienia przedkomercyjne, które finansują badania i rozwój nowych technologii.

NCBR zrealizowało już dwanaście przedsięwzięć w trybie zamówień przedkomercyjnych i dwa w formule partnerstwa innowacyjnego, a obecnie planuje piętnaście kolejnych w ramach programu „Innowacyjne zamówienia publiczne”. Celem tych działań jest osiągnięcie tzw. efektu 3Win – korzyści dla ludzi, środowiska i gospodarki. Prelegentka wymieniła przykłady projektów, takich jak „Ciepłownia przyszłości”, „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo” oraz „E-Van – pojazd elektryczny nowej generacji”, odpowiadających na założenia Zielonego Ładu. Dodała, że NCBR koncentruje się także na innowacjach w budownictwie i wentylacji, z wykorzystaniem prefabrykacji, modułowości i systemów BMS. Podkreśliła, że zamówienia na innowacje to nie tylko forma finansowania, lecz strategiczne narzędzie rozwoju nowoczesnych, zrównoważonych szpitali.

Zagrożenia we współczesnej ochronie zdrowia

Dr hab. inż. arch. Michał Tomanek, architekt i technolog medyczny, wygłosił wykład zatytułowany „Szpitale na celowniku: zagrożenia bezpieczeństwa personelu i pacjentów, zagrożenia terrorystyczne, militarne i systemowe we współczesnej ochronie zdrowia”. Na początku zaznaczył, że współczesne placówki medyczne coraz częściej stają się celem ataków fizycznych i cybernetycznych. Prelegent podkreślił, że choć w Polsce ryzyko ataku jest obecnie niskie, to jego potencjalne skutki mogą być katastrofalne. Dodał, że w krajach frontowych, takich jak Litwa czy Rumunia, poziom zagrożenia jest znacznie wyższy.

Następnie Tomanek przybliżał statystyki ataków na szpitale w strefach konfliktu, wskazując m.in. na ponad 1 500 ataków na Ukrainie w latach 2022-2024. Podkreślił, że priorytetem powinno być tworzenie schronów medycznych, wzmocnienie konstrukcji budynków oraz procedury szybkiej ewakuacji pacjentów. Prelegent dodał, że nowoczesne szpitale muszą być chronione jak infrastruktura krytyczna – zarówno fizycznie, jak i cyfrowo.

W dalszej części wykładu Tomanek powiedział, że coraz większym zagrożeniem są cyberataki, zwłaszcza ransomware. Zaznaczył, że w Polsce i Europie to właśnie ten typ zagrożeń jest obecnie najczęstszy. Podkreślił, że niezbędne są firewalle, kopie zapasowe offline oraz segmentacja sieci.

Poruszył również temat zagrożeń biologicznych i chemicznych. Prelegent podkreślił, że nawet niewielki atak bioterrorystyczny może sparaliżować opiekę zdrowotną w całym regionie. Dodał, że 90% polskich szpitali nie jest przygotowanych na zagrożenia CBRN.

Tomanek podsumował wykład stwierdzeniem, że bezpieczeństwo szpitali wymaga podejścia warstwowego: od zabezpieczeń IT, przez ochronę fizyczną, po szkolenia personelu i procedury kryzysowe. Zaznaczył, że tylko kompleksowe działania pozwolą skutecznie chronić pacjentów i personel medyczny.

Krótki termin rozliczenia dofinansowania a procedura wyboru wykonawcy

Podczas wykładu „Krótki termin rozliczenia dofinansowania a możliwości przebiegu procedury wyłonienia wykonawcy – według prawa zamówień publicznych” Ewa Żak, prawniczka, trenerka w obszarze zamówień publicznych, szczegółowo omówiła kwestie związane z pilną potrzebą udzielenia zamówienia publicznego. Na wstępie zaznaczyła, że konieczność rozliczenia dofinansowania nie zawsze stanowi podstawę do skrócenia terminów składania ofert. Żak podkreśliła, że wyjątkiem jest sytuacja, gdy zamawiający potrafi wykazać, iż pilna potrzeba nie wynika z jego zaniedbań.

Następnie prelegentka przybliżyła regulacje zawarte w ustawie Prawo zamówień publicznych z 11 września 2019 r. Dodała, że w przypadku przetargu nieograniczonego termin składania ofert nie może być krótszy niż 35 dni, jednak w sytuacjach pilnych może zostać skrócony do 15 dni. Żak zaznaczyła, że pilna potrzeba musi dotyczyć udzielenia zamówienia, a nie jego wykonania.

W dalszej części prelegentka podkreśliła, że pilna potrzeba nie może wynikać z winy umyślnej ani nieumyślnej zamawiającego, w tym z lekkomyślności lub niedbalstwa. Dodała, że opóźnienia spowodowane zbyt późnym wszczęciem procedury nie uzasadniają skrócenia terminu składania ofert. Przybliżyła również stanowisko KIO oraz poglądy doktryny, zgodnie z którymi pilna potrzeba może wynikać z ważnego interesu zamawiającego, np. społecznego lub organizacyjnego.

Odwołując się do wyroków KIO, Żak zaznaczyła, że procedura przyspieszona może być zastosowana nawet w przypadku zwykłych błędów ludzkich, jeśli opóźnienie wynika np. z nieopublikowania ogłoszenia w odpowiednim terminie. Podkreśliła, że zamawiający musi udowodnić, że skrócenie terminu składania ofert realnie umożliwi mu realizację zadań.

Prelegentka dodała, że jeśli mimo braku skrócenia terminu zamówienie może być zrealizowane w terminie, nie mamy do czynienia z pilną potrzebą. Omówiła również tryb negocjacji bez ogłoszenia oraz zamówienia z wolnej ręki, wskazując warunki ich zastosowania. Na zakończenie Żak podkreśliła, że pilna potrzeba musi mieć charakter rzeczywisty, a jej brak może skutkować unieważnieniem postępowania lub odrzuceniem wniosku o skrócenie terminów.

Innowacyjne zamówienie publiczne

Marcin Kautsch, konsultant i trener z zakresu zarządzania w ochronie zdrowia, podczas swojego wykładu szczegółowo omówił znaczenie i praktyczne aspekty wdrażania innowacyjnych zamówień publicznych. Wyjaśnił, że celem takich zamówień jest wdrożenie nowych lub znacząco udoskonalonych produktów, usług albo procesów, które mogą poprawić funkcjonowanie instytucji publicznych, w tym placówek ochrony zdrowia.

Następnie prelegent przybliżał doświadczenia projektu Procure4Health, który pokazał, jak skutecznie identyfikować niezaspokojone potrzeby i zamieniać je w konkretne zamówienia publiczne. Dodał, że największą trudnością jest często samo rozpoznanie rzeczywistej potrzeby, a nie brak technologii czy środków finansowych. Kautsch zaznaczył, że błędy takie jak niechęć do zmian, unikanie ryzyka czy przekonanie, że „innowacyjne musi być drogie”, często blokują proces zamówień.

Prelegent podkreślił, że kluczowym elementem jest dialog z personelem i pacjentami oraz obserwacja codziennej pracy placówki. Wskazał przykład Szpitala w Suchej Beskidzkiej, który zidentyfikował potrzebę ograniczenia nadmiernego nasłonecznienia pokojów pacjentów. Zastosowane tam rozwiązanie miało zapewniać komfort termiczny, samowystarczalność energetyczną oraz niskie koszty eksploatacji. Kolejnym etapem, jaki omówił, była komunikacja z rynkiem i ogłoszenie dialogu technicznego. Do rozmów zaproszono ponad 200 firm, z czego 19 faktycznie wzięło udział w spotkaniach i prezentacjach. Prelegent podkreślił, że firmy często nie rozumieją idei zamówień innowacyjnych i traktują dialog jako okazję do sprzedaży gotowych produktów.

Kautsch dodał, że wyniki dialogu były bardzo zróżnicowane – zarówno pod względem technologii, jak i ceny, a najlepsze rozwiązanie powstało dzięki połączeniu sił dwóch firm w konsorcjum. Prelegent zaznaczył, że przykład ten pokazuje, iż dobrze poprowadzone zamówienie innowacyjne może skutkować realną zmianą jakościową w szpitalu. Na zakończenie dodał, że kluczem do sukcesu jest otwartość na dialog, zrozumienie własnych potrzeb i konsekwentne budowanie rynku innowacji.

Planowanie inwestycji w aparaturę medyczną

Iwona Zareda, technolog medyczny, szczegółowo omówiła proces strategicznego planowania zakupów sprzętu i technologii dla placówek ochrony zdrowia. Na początku prelegentka zaznaczyła, że w dobie dynamicznego rozwoju technologii medycznych decyzje inwestycyjne są bardziej złożone niż kiedykolwiek wcześniej. Zareda podkreśliła, że każda decyzja sprzętowa ma bezpośredni wpływ na projektowanie pomieszczeń i całej infrastruktury.

Następnie przybliżyła proces analizy potrzeb klinicznych, zwracając uwagę na mapowanie procesów medycznych i określanie, które technologie realnie wspierają diagnostykę i leczenie. Dodała, że starzenie się społeczeństwa zwiększa znaczenie inwestycji w technologie kardiologiczne, onkologiczne i telemedycynę. Zareda podkreśliła, że konsultacje z personelem medycznym są niezbędne, ponieważ to lekarze i technicy najlepiej wiedzą, gdzie aparatura wniesie największą wartość.

W dalszej części wystąpienia zaznaczyła, że kluczową rolę odgrywa ocena potencjału technologicznego – od sztucznej inteligencji w diagnostyce obrazowej, przez robotykę chirurgiczną, po telemedycynę i urządzenia noszone. Prelegentka dodała, że równie ważna jak technologia jest analiza kosztów całkowitych (TCO), obejmująca nie tylko zakup, ale też serwis, licencje, aktualizacje i eksploatację.

Kolejnym istotnym elementem, jak podkreśliła, są kwestie bezpieczeństwa i zgodności z regulacjami. Sprzęt medyczny musi spełniać surowe normy jakości i bezpieczeństwa, a cyfryzacja systemów wymaga zaawansowanych zabezpieczeń cybernetycznych. Prelegentka zaznaczyła, że elastyczność i skalowalność inwestycji można osiągnąć dzięki modułowości i interoperacyjności systemów, co pozwala uniknąć uzależnienia od jednego dostawcy.

Zareda przybliżyła także znaczenie długofalowej strategii rozwoju technologicznego, obejmującej analizę trendów takich jak AI, telemedycyna, wearables czy automatyzacja procesów. Dodała, że szpitale i przychodnie powinny być projektowane modułowo i elastycznie, z myślą o przyszłych rozszerzeniach działalności.

Na zakończenie prelegentka podkreśliła, że proces inwestycyjny musi obejmować dokładne planowanie techniczne – od wymiarów urządzeń i zapotrzebowania na energię, po systemy wentylacji i klimatyzacji. Zareda zaznaczyła, że kluczem do sukcesu jest współpraca między architektem, technologiem i użytkownikiem już na etapie projektu, co pozwala zoptymalizować inwestycję i lepiej przygotować placówkę na przyszłość.

Nowoczesne rozwiązania dla szpitali

Wśród prelegentów biorących udział w X Jubileuszowej Konferencji „Szpital XXI wieku. Zaprojektuj, wybuduj, wyposaż” znaleźli się również reprezentanci firm oferujących różnego rodzaju rozwiązania dla rynku medycznego, zarówno projektowe, infrastrukturalne, jak i w zakresie nowoczesnej aparatury diagnostyczno-terapeutycznej oraz wyposażenia przeznaczonego dla obiektów medycznych. Uczestnicy mogli wysłuchać prelekcji przygotowanych przez:

• Artura Żytnikowskiego – dyrektora ds. infrastruktury medycznej w TMS Medical,
• Damiana Niemca – kierownika doradztwa obiektowego w Dormakaba Polska,
• Lecha Wąsowskiego – dyrektora regionu Południe w Warbud,
• Bartosza Kaczmarka – key account managera w Halton Health,
• Milenę Zarębę – specjalistkę ds. preskrypcji i rozwoju biznesu w Schneider Electric,
• Tomasza Grewlinga – prezesa zarządu Flux Medical,
• Zbigniewa Bąka – dyrektora ds. produktu w Climatic,
• Piotra Jasińskiego – divisional sales managera w Media-Med,
• Michała Konklewskiego – prezesa zarządu Emtel System,
• Tomasza Żubera – prezesa MMM,
• Konrada Staniewskiego – kierownika zespołu ds. projektów infrastruktury medycznej w Dräger,
• Andrzeja Piątkowskiego – kierownika ds. sprzedaży technologii medycznej i sprzętu w Informer Med,
• Mateusza Chyłę – project business development managera dla sektora ochrony zdrowia w Saint-Gobain,
• Monikę Palczewską – inżyniera doradztwa architektonicznego w Saint-Gobain,
• Damiana Czyczyro – dyrektora ds. instalacji gazów medycznych w Inmed.

Poza wysłuchaniem części wykładowej istniała również możliwość bezpośredniej rozmowy z reprezentantami firm przy ich stoiskach i zapoznania się szczegółowo z proponowanymi przez wystawców rozwiązaniami. W gronie partnerów znaleźli się specjaliści z takich firm, jak: AMM Medical Devices, Arjo, BTK Elektronik, Climamedic, Climatic, Consultronix, Dormakaba, Dräger, Emtel Sysytem, Flux Medical, Formed, Halton, Informer Med, Inmed, Kawa.ska, Klaromed, Meaco, Meden-Inmed, Media-Med, Miro, MMM, PFMS, Saint-Gobain, Schneider Electric, Stiegelmeyer, TMS Medical, Warbud.

W ramach X Jubileuszowej Konferencji „Szpital XXI wieku – zaprojektuj, wybuduj, wyposaż” odbyła się uroczysta gala, podczas której wręczonych zostało 10 wyjątkowych statuetek. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.

Jednym z punktów konferencji był też panel ekspercki „Myśl strategicznie. Buduj i wyposażaj odpowiedzialnie” z udziałem:

• Piotra Springera,
• Roberta Wykowskiego,
• Dariusza Rajczyka,
• Agnieszki Sopel,
• Beaty Buchelt,
• Jakuba Zaczyka.