Ścieżka pacjenta onkologicznego – jak ją zoptymalizować?

Szacuje się, że prawie 50 procent pacjentów w Polsce trafiło lub trafi na pierwsze wizyty do onkologa, chirurga onkologicznego lub radioterapeuty później niż powinno. Z tego powodu, liczba zgonów w następstwie chorób nowotworowych może wzrosnąć nawet o 20 procent. Rak płuca jest w Polsce najczęściej występującym nowotworem złośliwym i pierwszą przyczyną zgonów nowotworowych – zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn. Tylko około 13,5 proc. polskich chorych na raka płuca przeżywa 5 lat od rozpoznania.

Inicjatywa All.Can Polska przygotowała dokument zawierający szereg praktycznych wskazówek i konkretnych rekomendacji. Dzięki nim ścieżka pacjenta onkologicznego będzie mogła zostać zoptymalizowana. Wynikiem pracy nad tym zagadnieniem jest ekspertyza pt.: „Optymalizacja modelu finansowania świadczeń diagnostyczno-leczniczych w leczeniu nowotworów w celu usprawnienia ścieżki pacjenta i maksymalizacji wyników leczenia raka płuca”. Ekspertyza wskazuje, że aby zmniejszyć zachorowalność i poprawić wyniki leczenia raka płuca, konieczna jest bardziej efektywna profilaktyka pierwotna i wtórna. Należy skupić się także na poprawie dostępności i jakości diagnostyki oraz na zwiększeniu dostępu do innowacyjnych terapii. Konieczny jest też rozwój sieci ośrodków kompleksowej opieki medycznej nad pacjentami z rakiem płuca, tzw. Lung Cancer Units.

Ścieżka pacjenta onkologicznego – od diagnozy do leczenia

– Konieczne jest uzyskanie lepszej współpracy między poszczególnymi ośrodkami, zapewnienie kompleksowego postępowania oraz finansowanie świadczeń współmierne do potrzeb. Chorzy muszą być w centrum systemu ochrony zdrowia. Konieczność ta dotyczy – między innymi – postępowania w raku płuca. Czas od wystąpienia objawów sugerujących obecność nowotworu do rozpoczęcia leczenia raka płuca jest obecnie w Polsce zbyt długi. Ponadto, u znacznej części chorych nie jest stosowane odpowiednie leczenie skojarzone. Dlatego raport, którego celem jest wskazanie bardziej właściwego modelu postępowania, a w konsekwencji – uzyskanie lepszych wyników leczenia raka płuca, powinien stanowić ważny element w dyskusji nad wypracowaniem optymalnych rozwiązań w opiece onkologicznej w Polsce – uważa prof. dr hab. n. med. Maciej Krzakowski, kierownik Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, konsultant krajowy w dziedzinie onkologii klinicznej.

– W Polsce szacuje się, że prawie połowa pacjentów trafiła lub trafi na pierwsze wizyty do onkologa, chirurga onkologicznego lub radioterapeuty później niż powinna. W związku z tym, liczba zgonów z powodu chorób nowotworowych może wzrosnąć nawet o 20 proc. To dramatyczna sytuacja, która oznacza konieczność opracowania przez wszystkie państwa planów naprawczych. Ich celem powinno być przywrócenie sprawności systemów ochrony zdrowia do co najmniej takiego poziomu, na jakim działały przed pandemią. W Polsce niezwykle istotne jest podniesienie jakości w opiece onkologicznej, co pozwoli lepiej alokować dostępne zasoby – np. na jak najefektywniejsze terapie – mówi Szymon Chrostowski, przewodniczący Prezydium Grupy Sterującej All.Can Polska, prezes Fundacji Wygrajmy Zdrowie.

Raport ekspertów

Podstawą do przygotowania raportu był przegląd systematyczny literatury, danych pochodzących z Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych oraz Narodowej Strategii Onkologicznej, a także polskich, europejskich i światowych wytycznych towarzystw naukowych w dziedzinie onkologii i leczeniu raka płuca.

Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że nowotwory złośliwe tchawicy, oskrzeli i płuc są trzecim najpoważniejszym problemem zdrowotnym w Polsce, według wskaźnika DALY (wskaźnik, który stanowi sumę liczby utraconych lat życia z powodu przedwczesnego zgonu oraz liczby lat przeżytych z niesprawnością). Pierwsze dwa problemy zdrowotne Polaków to choroba niedokrwienna serca i udary mózgu. Jednocześnie nowotwory tchawicy, oskrzeli i płuc odpowiadają za 26 proc. DALY wszystkich chorób nowotworowych, podczas gdy nowotwory jelita grubego za 13 proc., a rak piersi za niecałe 7 proc. Profilaktyka i leczenie nowotworów tchawicy oskrzeli i płuc są zatem kluczowe z punktu widzenia potrzeb zdrowotnych naszej populacji.

Tymczasem, od początku 2020 roku w całej Europie widoczny jest kryzys leczenia onkologicznego, spowodowany pandemią COVID-19, związany przede wszystkim z ograniczeniem dostępu do  diagnostyki i leczenia.

Czytaj więcej: Leczenia raka szyjki i trzonu macicy z wykorzystaniem robota da Vinci