„Profilaktyka zdrowotna w systemie ochrony zdrowia” – raport pracodawcy RP

We współpracy z ekspertami, pracodawcy RP stworzyli raport pn. „Profilaktyka zdrowotna w systemie ochrony zdrowia”, przy pomocy którego starają się znaleźć odpowiedź na pytanie, co zrobić, abyśmy jako społeczeństwo żyli jak najdłużej i w dobrym zdrowiu oraz w jaki sposób państwo powinno systemowo wspomóc obywateli w indywidualnym i populacyjnym dbaniu o zdrowie.

W raporcie pn. „Profilaktyka zdrowotna w systemie ochrony zdrowia”przedstawiono przegląd aktualnie realizowanej profilaktyki, a także rekomendacje dotyczące poprawy wykorzystania wczesnej diagnostyki w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli.

Profilaktyka i wczesna diagnostyka jako inwestycja

Jak zauważają autorzy raportu, istotną rolę w walce z chorobami cywilizacyjnymi odgrywa skuteczna profilaktyka połączona z badaniami przesiewowymi. – Profilaktyka to działania mające chronić człowieka przed potencjalnymi zagrożeniami utraty zdrowia. Może ona przyczynić się do uniknięcia choroby, zahamowania progresji lub ograniczania skutków tej choroby – wskazują. Koncepcja profilaktyki powszechnie bazuje na podziale na trzy etapy działań:

• profilaktyce pierwotnej– która powinna zapobiegać powstaniu procesów chorobowych;
• profilaktyce wtórnej – polegającej na wczesnym wykrywaniu procesów/ zmian chorobowych, zanim wystąpią objawy;
• profilaktyce trzeciorzędowej – ograniczającej skutki już rozwiniętej choroby.

Dzięki profilaktyce można odpowiednio wcześnie wykryć początki choroby bądź zdiagnozować stan zagrażający jej wystąpieniu, co pozwala odpowiednio wcześnie rozpocząć terapię lub zachęcić pacjenta do wdrożenia prozdrowotnych zachowań. Działania profilaktyczne mogą być realizowane w  ramach bieżącej działalności podmiotu leczniczego (np. POZ) i dla różnych populacji w zakresie zaplanowanych programów zdrowotnych. Badania profilaktyczne wykonywane w ramach profilaktyki wtórnej, w tym masowe badania przesiewowe (inaczej skriningowe), są badaniami mającymi na celu wczesne wykrycie chorób.

– Umożliwienie rozpoznania wielu chorób już na wczesnym etapie ich rozwoju dla profilaktycznej opieki zdrowotnej ma fundamentalne znaczenie, ponieważ odpowiednio wcześnie wykryte pozwalają na skuteczne i efektywne kosztowo zapobieganie i leczenie – podkreślają eksperci.

Analiza profilaktyki i wczesnej diagnostyki w systemie ochrony zdrowia

Autorzy raportu poddali analizie programy profilaktyki, jakie zostały wdrożone do polskiego systemu zdrowia. Analiza nie wypadła pomyślnie. W opinii ekspertów, w Polsce nie ma kompleksowego, spójnego i sprawnego systemu profilaktyki zdrowotnej, obejmującego planowanie działań, nadzór nad ich realizacją oraz ocenę uzyskiwanych efektów. – Dostęp do świadczeń profilaktycznych jest niestety niewystarczający, a niektóre województwa zupełnie pozbawione były realizacji części profilaktycznych badań przesiewowych. W efekcie programami profilaktycznymi objęto ograniczoną liczbę pacjentów – wskazują eksperci.

Potrzebne są zmiany w polskim systemie ochrony zdrowia

Jak zauważają autorzy raportu, w polskim systemie ochrony zdrowia istnieje olbrzymia przestrzeń do poprawy organizacji opieki profilaktycznej oraz efektywności profilaktyki chorób cywilizacyjnych. – Koniecznym staje się stworzenie rozwiązań pozwalających jak najlepiej zainwestować zwiększające się wydatki publiczne na ochronę zdrowia w taki sposób, abyśmy jako społeczeństwo i poszczególni obywatele żyli jak najdłużej w dobrym zdrowiu – podsumowują.

Czytaj też: Ministerstwo Zdrowia kończy prace nad wdrożeniem pilotażu e-rejestracji