Onkolodzy alarmują: wzrasta liczba zachorowań na raka trzonu macicy

– Rośnie nam zarówno występowanie, jak i umieralność na raka trzonu macicy; niepokojące jest, że chorują coraz młodsze kobiety – alarmuje onkolog prof. Paweł Blecharz.

Jego zdaniem w diagnostyce tego nowotworu, podobnie jak i wielu innych, kluczowe znaczenie ma określenie jego profilu molekularnego. – Mniej ważne jest to, który guz jest mniejszy, a który większy, czy ma tak zwany stopień zróżnicowania mniejszy albo większy. Powinniśmy przenieść uwagę z klasycznych, mikroskopowych czynników ryzyka opisujących rodzaj nowotworu na czynniki genetyczne raka – stwierdza specjalista w informacji przekazanej PAP.

Prof. Paweł Blecharz jest kierownikiem Kliniki Ginekologii Onkologicznej w Narodowym Instytucie Onkologii w Oddziale w Krakowie. Zwraca uwagę, że w Polsce co roku wykrywa się ponad 6000 przypadków raka trzonu macicy (raka endometrium). – Oczywiście, to wciąż dużo mniej niż największa triada nowotworów złośliwych w Polsce, czyli rak piersi, rak płuca i rak jelita grubego. Niepokojąco jednak rośnie nam zarówno występowanie raka endometrium, jak i umieralność na tę chorobę – zaznacza.

W nowotworach ginekologicznych przez wiele lat skupiano się na takich chorobach, jak rak piersi i rak szyjki macicy, propagując badania profilaktyczne – mammografię i cytologię. Sporo uwagi poświęcano też rakowi jajnika, bo często jest późno wykrywany z powodu braku badań profilaktycznych. Nadszedł czas, by więcej mówić o raku trzonu macicy, który stał poważnym zagrożeniem onkologicznym dla kobiet.

Jak wyjaśnia prof. Blecharz, rak endometrium do niedawna rokował dobrze ze względu na wczesne i nietypowe objawy. – Ta nietypowość objawów polegała na tym, że kobiety po zakończeniu menstruacji, czyli w menopauzie, zaczynały krwawić. To je dziwiło i zwykle niepokoiło na tyle, że decydowały się na wizytę u lekarza – dodaje.

Co się zmieniło? – Niestety, w ostatnich latach zmienił się nieco profil pacjentek: na raka endometrium zaczyna chorować coraz więcej młodszych kobiet. Wiele z nich miesiączkuje nieregularnie i ten objaw, o którym mówiłem wcześniej, nie jest dla nich alarmujący. Pacjentki zwlekają z wizytą u specjalisty i trafiają do niego z chorobą bardziej zaawansowaną – tłumaczy.

Ryzyko tego nowotworu, podobnie jak i wielu innych schorzeń onkologicznych, zwiększa coraz częściej występująca otyłość oraz choroby cywilizacyjne. – Kobiety w Polsce są coraz bardziej otyłe, mają też częściej cukrzycę i nadciśnienie. To trzy najważniejsze czynniki ryzyka wystąpienia raka endometrium. Częstość występowania tej choroby rośnie w krajach wysoko rozwiniętych, dlatego prawdopodobnie nie unikniemy tej tendencji także u nas – ostrzega.

Wyjaśnia, że diagnostyka endometrium jest stosunkowo prosta: to krótki zabieg polegający na pobraniu biopsji endometrium. – To na ogół wystarcza do postawienia diagnozy – zapewnia. – Ze względu na warunki anatomiczne i przebieg rozwoju tej choroby, objawy nietypowe pojawiają się już na bardzo wczesnym etapie, a co za tym idzie leczenie raka endometrium jest w większości przypadków skuteczne i często ograniczone wyłącznie do leczenia operacyjnego.

Zmiany nowotworowe mogą być jednak ograniczone nie tylko do macicy, czasami dochodzi do przerzutów, na przykład do węzłów chłonnych. – Pacjentka w żaden sposób nie może ich odczuwać. Postaci zaawansowanych przybywa również dlatego, że rozwija się diagnostyka. Coraz dokładniej diagnozujemy węzły chłonne, przed leczeniem wykonujemy badania obrazowe, np. tomografię, więc jesteśmy w stanie postaci zaawansowane rozpoznawać częściej – stwierdza onkolog.

Przekonuje, że w raku endometrium poważnym problemem jest nawrót choroby, a ten z kolei może wynikać z nieoptymalnego leczenia. – Uważam, że dzięki odkryciom ostatnich lat powinniśmy zmienić definicję zaawansowania w raku endometrium. Trzeba przenieść punkt ciężkości z wyobrażenia klinicznego na molekularny – podkreśla.

Jego zdaniem to, jak rak wygląda pod mikroskopem niekoniecznie ma się do tego, na ile będzie agresywny i jak będzie przebiegał. O tym znacznie lepiej decydują czynniki molekularne, czyli geny samego raka. – Dlatego powinniśmy zacząć poznawać te geny jak najwcześniej. Może się bowiem okazać, że pacjentki, które wydają nam się cierpieć na agresywną postać raka, mogą wcale nie mieć złych rokowań. Może też być odwrotnie: odkryjemy, że u pacjentek ze stosunkowo łagodnym początkowo przebiegiem choroby, profil genetyczny raka będzie sugerował postać agresywną, z dużym ryzykiem nawrotu. A takie chore powinniśmy leczyć inaczej – przekonuje.

Wciąż ważne są tradycyjne badania diagnostyczne, których nie wolno zaniedbywać. – Jeżeli kobieta chodzi regularnie do ginekologa i wykonuje przezpochwowe badanie ultrasonograficzne, to raka endometrium możemy bardzo łatwo dostrzec. Cechy podejrzane patologicznie w połączeniu z objawami sprawią, że pacjentka będzie miała wykonaną diagnostykę, która potwierdzi bądź wykluczy chorobę nowotworową – zapewnia.

W razie wykrycia raka trzonu macicy kluczowe znaczenie ma właściwa diagnostyka już na samym początku terapii i związane z tym właściwie leczenie.

– Niestety, z tym właściwym leczeniem bywa różnie – przyznaje. Zwraca uwagę, że dobre zabiegi operacyjne dostosowane do konkretnej postaci choroby powinny uwzględniać diagnostykę węzłów chłonnych. Nie zawsze jednak jest ona wykonywana, a to błąd. – Mówiąc krótko: wycięcie węzłów chłonnych nie jest procedurą powszechną wśród ginekologów i położników – dodaje.

Czytaj też: Ważne zmiany w opiece nad pacjentkami w ciąży od przyszłego roku