Instytut Matki i Dziecka rozpoczyna kompleksowe badanie otyłości u dzieci

Data publikacji: 30.05.2023 r.

opm-dlaszpitali-instytut-matki-i-dziecka-w-warszawie-startuje-z-unikatowym-badaniem — fot. materiały prasowe

Instytut Matki i Dziecka startuje z unikatowym w Polsce kompleksowym badaniem w kontekście nadwagi i otyłości oraz podwyższonego ciśnienia wśród dzieci w wieku 7 lat.

Występowanie nadwagi i otyłości wśród dzieci to problem narastający od wielu lat. Jak wykazały wyniki badań prowadzonych w 2021 roku wśród polskich uczniów przedstawione w raporcie (1) Instytutu Matki i Dziecka, szczególnie nasilił się on w okresie pandemii COVID-19, kiedy to dzieci podczas izolacji spędzały większość czasu w domu. Występowanie nadwagi i otyłości u dzieci to ryzyko poważnych powikłań zdrowotnych, szczególnie takich jak, cukrzyca czy nadciśnienie. Zespół Instytutu w ramach projektu DINO-PL (Diagnoza-Interwencja-Nadciśnienie-Otyłość), w 2023 roku rozpocznie kompleksowe badanie prospektywne wśród dzieci w wieku 7 lat, pierwsze takie w Polsce. Celem projektu jest zapobieganie nadwadze, otyłości oraz podwyższonemu ciśnieniu tętniczemu krwi wśród dzieci.

Instytut Matki i Dziecka (IMiD), we współpracy z WHO, koordynuje w Polsce Europejski Projekt Monitorowania Otyłości u Dzieci pod nazwą COSI (Childhood Obesity Surveillance Initiative), realizowany w ramach Narodowego Programu Zdrowia. Obecnie w projekcie uczestniczy ponad 40 krajów Regionu Europejskiego. W Polsce odbyły się już trzy edycje, w roku 2016, 2018 oraz 2021. Jak wykazały ostatnie badania przeprowadzone w ramach polskiej edycji tego projektu, pod nazwą DINO-PL (Diagnoza-Interwencja-Nadciśnienie-Otyłość), częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci ośmioletnich zwiększyła się z 32,2% w 2018 roku do 35,3% w 2021 roku i jest to jeden z najwyższych odsetków w Europie.

Wyniki badań prowadzonych przez zespół Instytutu Matki i Dziecka w latach 2016 i 2018, zostały uwzględnione w publikacji “Nature”, w której znalazły się badania pochodzące łącznie z 200 krajów, w tym właśnie z Polski. Artykuł dotyczy zmniejszających się korzyści życia w mieście dla wzrostu i rozwoju dzieci i młodzieży. Na podstawie danych od 71 milionów uczestników z 200 krajów wykazano, że w 1990 roku dzieci i młodzież (5-19 lat) mieszkające w miastach były wyższe od swoich wiejskich rówieśników w niemal wszystkich krajach o wysokim dochodzie. Z publikacji dowiadujemy się również m.in., że do 2020 roku w większości krajów zmniejszyła się przewaga dotycząca wzrostu dzieci i młodzieży w miastach, natomiast w wielu krajach o wysokim dochodzie zaobserwowano zmianę tej przewagi na rzecz dzieci i młodzieży mieszkających na wsi, a wskaźnik masy ciała BMI wzrósł nieco bardziej w miastach niż na terenach wiejskich.

– Polskie dzieci znajdują się w pierwszej dziesiątce krajów o największym odsetku występowania otyłości w grupie 33 krajów europejskich, które brały udział w piątej rundzie badania COSI WHO w latach 2018-2020. Jak wykazały badania przeprowadzone przez IMiD w 2021 roku, podczas COVID-19, już aż 35,3 % dzieci w wieku wczesnoszkolnym zmaga się z nadwagą lub otyłością. Dane te są bardzo niepokojące, a ich skala przeraża. Przyglądając się tym statystykom możemy obawiać się, że kiedy dzieci te staną się dorosłe, będą narażone na choroby typu np. cukrzyca. Dlatego zależy nam na zbudowaniu długoterminowego projektu polegającego na obserwacji kohorty dzieci w wieku wczesnoszkolnym i przygotowaniu rekomendacji, które pozwolą zatrzymać galopującą epidemię otyłości i nadwagi – mówi prof. dr hab. n. med. i o zdr. Anna Fijałkowska, Kierownik projektu DINO-PL, Zastępca Dyrektora ds. Nauki IMiD, Kierownik Zakładu Kardiologii IMiD, członek Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk.

Projekt DINO-PL kierowany jest przez prof.dr hab. n. med. i o zdr. Anna Fijałkowską i realizowany przez specjalistów Zakładu Zdrowia Dzieci i Młodzieży IMiD, w ścisłej współpracy z Zakładem Żywienia oraz Zakładem Genetyki Medycznej IMiD, a przede wszystkim z pielęgniarkami szkolnymi z całej Polski. W 2023 roku w ramach projektu DINO-PL przeprowadzone zostaną po raz pierwszy badania kohortowe na próbie 1000 dzieci
z ponad 100 szkół z miast i wsi w całej Polsce. Badania obejmować będą informację na temat stylu życia dzieci, wzrostu, masy ciała, obwodu talii i bioder oraz ciśnienia tętniczego krwi. Wykonane zostaną u uczniów również podstawowe badania medyczne, w tym morfologia, badanie ogólne moczu oraz badania molekularne pod kątem występowania otyłości i podwyższonego ciśnienia krwi. Zanonimizowane dane posłużą do opracowań naukowych a w przyszłości mogą przyczynić się do opracowania np. terapii leczniczych.

W kolejnych latach, w roku szkolnym 2024/2025, planowane jest ponowne wykonanie badań w tej samej grupie uczniów – badanie prospektywne kohorty wyłonionej w 2023 roku. Wyniki badań prowadzonych przez IMiD posłużą opracowaniu programu profilaktyki nadwagi i otyłości oraz podwyższonego ciśnienia tętniczego dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Zadanie realizowane jest ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025, finansowane przez Ministra Zdrowia.

Przypisy