Krzysztof Kuszewski: Polityce wstęp wzbroniony

Podwyżka płacy dla rezydentów jest sprawą, którą można załatwić szybko, gdyż oni są opłacani wprost z budżetu, dla którego nie jest to istotna kwota. Natomiast rząd obawia się, i to słusznie, żądań płacowych w całym systemie, nie tylko w ochronie zdrowia.

Mam wrażenie, że już wszystko na temat finansowania ochrony zdrowia napisałem – i to kilka razy. Jednak konflikt rząd kontra rezydenci zmusił mnie do zastanowienia się nad szybkim i możliwym rozwiązaniem. Podwyżka płacy dla rezydentów jest sprawą, którą można załatwić szybko, gdyż oni są opłacani wprost z budżetu, dla którego nie jest to istotna kwota. Natomiast rząd obawia się, i to słusznie, otwarcia puszki Pandory, a więc żądań płacowych w całym systemie – i to nie tylko w ochronie zdrowia. Wszędzie tam, gdzie płaca nie jest wynikiem umowy pracownika z pracodawcą, rząd, a co za tym idzie – budżet, bierze na siebie odpowiedzialność za płace i staje się zakładnikiem własnej polityki etatyzacji. Przykładem może tu być głośna propozycja dyrektora szpitala z Brodnicy, który zaproponował zatrudnienie dla rezydentów za sześć tysięcy złotych. Tyle dla tego, konkretnego szpitala wart jest młody specjalizujący się lekarz. Szanowny rządzie:„mniej sterowania, a więcej wiosłowania”.

To teraz jak szybko doprowadzić do 6,5% PKB dla ochrony zdrowia? Najwięcej pieniędzy płynie ze składek na ubezpieczenie zdrowotne, czyli od nas. Wzrost ilości pieniędzy w systemie jest od wprowadzenia ubezpieczeń niemal czterokrotny. Żaden resort nie może pochwalić się takim wynikiem. Ponadto obywatele płacą już około 30 miliardów rocznie z własnej kieszeni, co daje kwotę około 120 miliardów. Pomijam mniej istotne kwoty z samorządów i inne dotacje. Nie zapominajmy jednak, że z budżetu (to też nasze pieniądze) odlicza się składkę przy PIT. Ale nie wszystkie, gdyż 1,25% znów jest tylko z naszej kieszeni. Problem polega na tym, że nie wszyscy płacą 9-proc. składkę. Na przykład rolnicy płacą 1 zł od hektara co powoduje, że ubogi rolnik, mający zaledwie 100 hektarów, płaci 100 zł. W 1945 roku rozparcelowano 100 hektarów ziemi mojego Dziadka, gdyż był obszarnikiem i jednocześnie lekarzem weterynarii. Na bramie pisali „kułak”. Teraz to dopiero kułak ma dobrze!

Gorzej z emerytem, który otrzymuje co miesiąc 1500 zł, a ZUS, który mu wypłaca tę wysoką zasłużoną emeryturę, potrąca mu – całkiem słusznie – 135 zł. Razem liczbę osób nie płacących 9-proc. składki zdrowotnej jest według szacunków od 8 do 9 milionów. Za tych ludzi płacą na ochronę zdrowia ci, co muszą, a więc populacja zatrudnionych legalnie, emerytów i rencistów, trochę samozatrudnionych. Jeśli dodamy do tego szalony pomysł, aby nieubezpieczeni mogli korzystać z lecznictwa bez opłat, a tę grupę szacuje się na 2 miliony, to wychodzi, że jedna trzecia populacji nie powinna korzystać z usług medycznych, gdyż nie wnosi daniny na ochronę zdrowia. Ile wynosi jedna trzecia sumy naszych składek? No właśnie około 30 miliardów. Mając sejm i senat w garści, można bez trudu taką ustawę uszczelniającą i porządkującą przegłosować w jedną noc, co już miewało miejsce, podpisać o 2.30 w nocy – i gotowe. Byłby to w mojej ocenie największy sukces narodowy od czasu wstąpienia do UE.

Na koniec muszę coś przypomnieć. Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym została podpisana przez Pana Prezydenta 6 lutego 1997 roku z dwuletnim vacatio legis na przygotowanie systemu finansowania. Składka, naprawdę uczciwie obliczona, wynosiła 10%, co zupełnie mogło wystarczyć – i to widać dokładnie właśnie dzisiaj. Opozycja krzyczała, że to mało, musi być 11%. Gdy doszła do władzy, ustalono wysokość składki na 7,5%. Tu właśnie nastąpiło załamanie systemu, które trwa do dziś. Dlatego w wejściu do Ministerstwa wisiała tablica „polityce wstęp wzbroniony”.