Radioterapia wiązką protonową – rola fizyka medycznego
Kontrola i zapewnienie jakości planów terapeutycznych
Rutynowej kontroli jakości poddawane są również plany pacjentów. Obecnie weryfikacja planów przebiega dwuetapowo. Za pomocą wykalibrowanego zestawu komory płasko-równoległej typu Markus wraz z elektrometrem typu Unidos Webline w fantomie wodnym BluePhantom2 wykonywane są pomiary dawki w wybranych punktach planu terapeutycznego. Ponadto przy pomocy matrycy komór jonizacyjnych Matrixx PT w fantomie DigiPhant PT mierzone są wybrane płaszczyzny planu. W planach zweryfikowanych pozytywnie względna różnica pomiędzy dawką zmierzoną, a obliczoną przez System Planowania Leczenia (TPS, Varian, ver. 13.6) nie przekracza 3%. Zmierzony dwuwymiarowy rozkład dawki porównywany jest z rozkładem zaplanowanym poprzez ocenę indeksu gamma. Przyjmuje się, że rozkłady te są zgodne, gdy ponad 90% punktów spełnia kryterium 3%/2 mm. Zebrana statystyka pomiarów dozymetrycznych wykazała zgodność dawek punktowych mierzonych przy pomocy komory jonizacyjnej i matrycy komór, dzięki czemu możliwa będzie ocena planów terapeutycznych na podstawie dwuwymiarowego pomiaru rozkładu dawki.
Bezpośrednio przed pierwszą frakcją plan leczenia podlega finalnemu sprawdzeniu przez fizyka medycznego i zatwierdzeniu przez lekarza prowadzącego. Następnie ułożenie pacjenta weryfikowane jest podczas resymulacji w każdym polu terapeutycznym. W przypadku stwierdzenia nieprzewidzianych wcześniej okoliczności (np. zmiany anatomiczne), zarówno na tym etapie, jak i w trakcie trwania procesu leczenia, fizyk medyczny dokonuje oceny ich wpływu na przestrzenny rozkład dawki w realizowanym planie terapii. Jeśli zachodzi taka potrzeba, dokonuje jego adaptacji z uwzględnieniem powyższych okoliczności.
Podsumowanie
Napromienianie czerniaka naczyniówki wiązkami protonowymi [...]