Wymiana sprzętu radiologicznego

Względy ekonomiczne

Nowoczesna opieka zdrowotna jest bardzo konkurencyjna, a pacjenci i organy służby zdrowia w większości krajów europejskich domagają się najlepszych dla pacjentów rozwiązań. Można to osiągnąć jedynie poprzez zastosowanie najnowocześniejszych technologii obrazowania (7).

Jednak instalacja i utrzymanie urządzeń do diagnostyki obrazowej jest bardzo kosztowne. Ograniczony budżet na opiekę zdrowotną stworzył dylemat niemal we wszystkich krajach, wobec czego w Europie wypracowano bardzo zróżnicowane strategie dotyczące odnawiania sprzętu radiologicznego, będące konsekwencją znacznych różnic pomiędzy systemami opieki zdrowotnej w poszczególnych krajach, odsetka PKB przeznaczanego na opiekę, polityki finansowania stosowanej w różnych krajach, regionach i instytucjach oraz wielu innych czynników, takich jak racjonalizacja i optymalizacja wykorzystania dostępu do wyposażenia.

W niektórych krajach (zwłaszcza w tych, w których państwowa służba zdrowia charakteryzuje się centralizacją i powszechnym dostępem całej populacji) polityka oszczędnościowa poważnie ogranicza finanse dostępne na inwestycje. Ponadto niski lub zmniejszający się zwrot za badania obrazowe wynikający z trudności ekonomicznych oraz polityki oszczędnościowej powodują wdrożenie dłuższego okresu eksploatacji poszczególnych urządzeń radiologicznych, gdyż uzyskanie nowego sprzętu staje się dla poszczególnych oddziałów coraz trudniejsze lub niemożliwe szczególnie, że wydłużeniu uległ okres zwrotu (spłaty) inwestycji. Wpływa to znacząco na cały sektor zdrowia, zarówno prywatny, jak i publiczny, wliczając oddziały akademickie, zwłaszcza w krajach UE lub poza nią, które są lub były poważnie dotknięte kryzysem gospodarczym. Fakt eksploatacji starszego sprzętu może spowodować jednak wzrost kosztów ze względu na opóźnienia w diagnostyce i leczeniu oraz rosnące koszty konserwacji. Mimo braku szczegółowych danych ekonomicznych, zgodnie z naszą wiedzą, wiele pracowni/zakładów eksploatuje w dużej mierze sprzęt, który należałoby natychmiastowo wymienić (8).

Wytyczne dotyczące wymiany wyposażenia

Decyzje lokalne

Decyzje lokalne opierają się na kombinacji różnych kryteriów: wieku, awaryjności i dostępności, kosztów operacyjnych, możliwości naprawy, medycznych korzyści wynikających z zastosowanej technologii, funkcjonalności w odniesieniu do wymogów klinicznych, jakości obrazu, bezpieczeństwa (promieniowanie), ryzyka roszczeń, obowiązków prawnych, wydajności urządzenia (ergonomia, przepustowość pacjentów) oraz czynników strategicznych, takich jak atrakcyjność dla pracowników i pacjentów (9, 10).

Eksperci (radiolodzy i inżynierowie biomedyczni) powinni stosować kontrolę jakości obrazu i zaalarmować, gdy sprzęt nie gwarantuje już odpowiedniego poziomu technicznego. Jednocześnie użytkownicy powinni prospektywnie zbierać dokładne dane dotyczące awarii sprzętu (liczby godzin częściowej lub całkowitej awarii) i spróbować oszacować jej konsekwencje (opóźnienia umówionych badań, niedostateczne wykorzystanie zasobów ludzkich) (10).

Ogólne działania motywacyjne
Systemy polityki zdrowotnej w niektórych krajach stworzyły różnorodne bodźce prowadzące do poprawy jakości sprzętu i jego przejrzystości zarówno w stosunku do wnioskodawców, jak i pacjentów. Przykładami takich działań są:
• Prawny obowiązek umieszczania w raporcie medycznym szczegółowych danych dotyczących rodzaju i wieku zastosowanego sprzętu oraz dawki promieniowania dla technologii wykorzystujących promieniowanie rentgenowskie; dane te stanowią pośrednie informacje służące do oceny jakości badania.
• Prawny obowiązek wykonywania pomiaru oraz optymalizacji dawki promieniowania.
• Kontrola jakości sprzętu (bezpieczeństwo, jakość obrazów, dawka promieniowania).
• Modele refundacji kosztów badań uwzględniające poziom wydajności sprzętu, jego wiek oraz możliwości modernizacji (11).
Jednak szczegółowe przepisy prawne w wielu krajach europejskich różnią się, a czasem nie istnieją w ogóle.