Wymiana sprzętu radiologicznego

Okres eksploatacji urządzeń

Sprzęt radiologiczny posiada zdefiniowany okres eksploatacji, wynikający z nieuniknionego zużycia, a przez to pogorszenia lub utraty jakości obrazowania, co powoduje, że po pewnym okresie staje się bezużyteczny (1-3). Na stan techniczny sprzętu wpływa częstość jego stosowania oraz konserwacji (serwisowania).

Kanadyjskie Stowarzyszenie Radiologów określiło ogólne zasady dotyczące wyznaczania okresu eksploatacji różnych typów urządzeń na podstawie częstości ich stosowania, podzielonej na trzy kategorie (wysoka, średnia i niska) oraz na podstawie liczby wykonanych w ciągu roku badań, jak pokazano w tab. 1 (2).

W tab. 1 termin „badanie” oznacza zdefiniowane czynności techniczne wykonane przy pomocy urządzeń do diagnostyki obrazowej w celu zbadania struktury ciała, układu lub obszaru anatomicznego, dostarczające jednego lub więcej obrazów wykorzystywanych w celach diagnostycznych lub terapeutycznych. Jeżeli określone protokoły diagnostyczne wymagają jednoczasowego badania wielu struktur ciała, traktowano to jako jedno badanie.

Również badanie jednego obszaru ciała bez środka kontrastowego i z nim zaliczano jako jedno badanie, zaś liczbę badań zwiększano odpowiednio, gdy obejmowała dwa lub więcej obszary ciała. Należy zwrócić uwagę, że liczby dotyczące procedur kardiologicznych i angiograficznych nie do końca określają stosunek ilościowy procedur diagnostycznych do interwencyjnych (2).

Ponieważ starsze urządzenia odznaczają się wysokim ryzykiem wystąpienia błędów i awarii, może to powodować znaczne opóźnienia w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Ponadto starsze urządzenia mogą powodować problemy związane z zachowaniem bezpieczeństwa zarówno dla pacjenta, jak i personelu medycznego (2-4).

Koszty eksploatacji starszych urządzeń w stosunku do nowych są znacznie wyższe, a ponadto konserwacja (serwisowanie) przestarzałego sprzętu staje się niemożliwa w wypadku, gdy nie są dostępne części zamienne. Techniczne lub funkcjonalne starzenie się może pogorszyć funkcjonalność sprzętu radiologicznego.

Europejskie Towarzystwo Radiologii promuje stosowanie nowoczesnych urządzeń, zwłaszcza w kontekście kampanii EuroSafe (EuroSafe Imaging Campaign), ponieważ stosowanie takich urządzeń zapewni poprawę jakości i bezpieczeństwa w diagnostyce obrazowej (5). Zakłada się, że sprzęt eksploatowany krócej niż 5 lat odzwierciedla aktualny stan technologii i oferuje możliwość zastosowania uzasadnionych ekonomicznie działań mających na celu jego modernizację. Sprzęt, który był eksploatowany od 6 do 10 lat, wciąż nadaje się do użytku, jeśli był odpowiednio konserwowany (serwisowany), jednak wymaga opracowania strategii mających na celu jego wymianę. Sprzęt eksploatowany dłużej niż przez 10 lat nie jest już uznawany za nowoczesny i wymaga wymiany.

Zaleca się, aby okres eksploatacji co najmniej 60% urządzeń zainstalowanych w zakładach/pracowniach radiologii wynosił mniej niż 5 lat. Okres eksploatacji dla nie więcej niż 30% urządzeń może wynosić 6-10 lat, natomiast okres eksploatacji przekraczający 10 lat może dotyczyć nie więcej niż 10% wyposażenia (6).

Profil wiekowy sprzętu radiologicznego nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na ocenę jego aktualności. Postęp technologiczny powoduje, że urządzenia diagnostyczne wymagają aktualizacji oprogramowania lub elementów mechanicznych tak, aby sprzęt zachował swój status jako nowoczesny. Jednak po pewnym okresie aktualizacja, a nawet naprawa stają się niemożliwe do wykonania (2, 3), w związku z tym urządzenia takie winny być stopniowo wycofywane z użycia i usuwane, z możliwością wykorzystania ich w najlepszym przypadku, jako źródła części zamiennych. Kolejnym ograniczeniem przestarzałego sprzętu jest jego niezdolność do integracji z nowoczesnymi urządzeniami peryferyjnymi lub praca w sieci. Przykładami są zdalny monitoring urządzeń, teleradiologia oraz połączenie z elektronicznymi systemami RIS czy też HIS.