Nowe kierunki ultrasonografii w intensywnej terapii. Ultrasonografia point-of-care w ocenie ośrodkowego układu nerwowego
Ultrasonograficzna ocena szerokości osłonki nerwu wzrokowego
Najprostszą techniką oceny ultrasonograficznej OUN jest określenie szerokości osłonki nerwu wzrokowego. Ten pomiar jest prostą, nieinwazyjną, stosunkowo bezpieczną metodą pozwalającą na wykrycie wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego (4). Wynika to z faktu, że sam nerw wzrokowy stanowi część ośrodkowego układu nerwowego, a jego osłonka jest przedłużeniem opony twardej otaczającej mózg. Wzrost ciśnienia śródczaszkowego przenosi się poprzez płyn mózgowo-rdzeniowy wzdłuż nerwów wzrokowych i dochodzi do poszerzenia przestrzeni otaczającej nerw wzrokowy. Łatwo to uwidocznić w badaniu USG jako zwiększenie maksymalnej odległości pomiędzy osłonkami nerwu wzrokowego.
Co istotne, pomiaru tego dokonuje się 3 mm proksymalnie od miejsca połączenia nerwu wzrokowego z siatkówką oka, ze względu na największą podatności tego punktu na wzrost ciśnienia śródczaszkowego i obecnego w tym miejscu dużego kontrastu obrazu. Szerokość osłonki nerwu wzrokowego przekraczającą 5 mm można traktować jako patologiczną, sugerującą wzrost ciśnienia śródczaszkowego powyżej 20 cm H2O, z czułością rzędu 87-90% i swoistością − 79-85% (5). Każdy wynik pomiaru należy odnieść do stanu ogólnego pacjenta.
Badanie wykonuje się głowicą liniową o wysokich częstotliwościach, stosując preset (zestaw nastawień dedykowanych do danego badania) do badań okulistycznych. Dzięki powierzchownemu położeniu oraz płynnej zawartości wnętrza gałki ocznej, obrazowanie nerwu wzrokowego i jego osłonki przy łóżku chorego w oddziale intensywnej terapii może być znacznie łatwiejsze niż przezczaszkowa ultrasonografia. Należy pamiętać, że badanie OUN, a zwłaszcza gałki ocznej, może hipotetycznie powodować uszkodzenie tych struktur przez fale ultradźwiękowe, zatem należy stosować zasadę ALARA (As Low As Reasonably Achievable).
Według tej zasady należy używać jak najmniejszej mocy fal ultradźwiękowych, ponieważ część energii zamienia się w ciepło, które potencjalnie [...]