Zarządzanie prawami pacjenta w podmiotach leczniczych – zarys problematyki
Zgoda pacjenta na konkretne świadczenie zdrowotne ma charakter odwołalny. Pacjent może ją skutecznie cofnąć zarówno przed przystąpieniem do udzielenia świadczenia zdrowotnego, jak i w trakcie jego udzielania. Zgoda pacjenta będzie prawnie skuteczna, a personel medyczny wypełnił prawidłowo swoje obowiązki, jeżeli zgoda była poprzedzona odpowiednią informacją oraz była:
- wyrażona świadomie i dobrowolnie,
- wyrażona uprzednio (tj. przed czynnością medyczną),
- wyrażona w odpowiedniej formie,
- wyrażona przez osobę uprawnioną (7).
W aspekcie zarządzania prawami pacjenta w zakresie zgody na świadczenia zdrowotne należy m.in. opracować formularze zgody, a także szkolić personel. Personel medyczny powinien mieć świadomość, że pacjent ma prawo do odmowy świadczenia zdrowotnego, np. konkretnego badania lub zabiegu. Ponadto musi odróżniać osoby uprawnione do wyrażania zgody, szczególnie opiekuna prawnego od opiekuna faktycznego, a także znać wyjątki od zasady wyrażania zgody na świadczenia zdrowotne.
Dla zarządzania prawami pacjenta bardzo ważna jest kwestia dokumentacji medycznej. Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Problematyka dokumentacji medycznej uregulowana jest przede wszystkim w Ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, a także w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. z 2020 [...]