Nowe metody kształcenia studentów w zakresie radiologii

Propozycje dla kierunku lekarskiego

Istnieje konieczność włączenia do programu studiów obligatoryjnego kształcenia w zakresie diagnostyki ultrasonograficznej, przy czym powinno to być kształcenie praktyczne. Jako minimum należy przyjąć sytuację, kiedy absolwent uczelni medycznej potrafi wykonać badanie USG i zna prawidłowy obraz USG w zakresie jamy brzusznej oraz miednicy, a także małych narządów. O takie rozwiązanie apeluje Europejska Unia Ultrasonografii.

Aby to zrealizować, na poszczególnych uczelniach powinny powstać pracownie z prostymi aparatami do użytku tylko dla studentów. Cennym uzupełnieniem może być instalacja w pracowni rzutnika z ekranem, na którym można wyświetlać filmy i obrazy instruktażowe w czasie badania USG, co zwiększy efektywność nauki praktycznej.

Najszybszym do wprowadzenia – do programu studiów – rozwiązaniem może być realizacja kursu USG dla studentów w ramach zajęć fakultatywnych. Idealnym rozwiązaniem byłoby jednak włączenie kursu do programu kształcenia z zakresu radiologii.

W następnym etapie należałoby pracownie te wyposażyć w symulatory i w ten sposób rozszerzyć program szkolenia także o zmiany patologiczne. Co więcej, takie pracownie mogłyby być intensywniej wykorzystane do szkolenia pracowników paramedycznych, a w pewnym zakresie także lekarzy niektórych specjalności.

Założenia i program ramowy kursu

Kurs ma na celu praktyczną naukę technik badania ultrasonograficznego, a także poznanie prawidłowego obrazu USG ciała ludzkiego.

Składa się z co najmniej 8 godzin praktycznych zajęć oraz 4 wykładów:

• fizyczne podstawy ultrasonografii/budowa ultrasonografu/oprogramowanie i funkcje ultrasonografu kierunki rozwoju ultrasonografii,
• metodyka badania ultrasonograficznego poszczególnych regionów anatomicznych,
• anatomia USG poszczególnych regionów ciała,
• podstawowe zmiany patologiczne w obrazach USG.

Uczestnikami kursu powinni być studenci, którzy odbyli zajęcia z radiologii i posiadają podstawową wiedzę z zakresu diagnostyki obrazowej.

Zajęcia praktyczne muszą odbywać się w małych grupach, tzn. przy jednym ultrasonografie: 1 szkolący + 2 osoby uczące się (wersja idealna) lub 1 szkolący + 4 osoby uczące się (wersja „ekonomiczna”). Kursanci prowadzą badania USG nawzajem „na sobie”. Po odbyciu kursu studenci otrzymują certyfikat uczestnictwa.

Propozycje dla kierunku elektroradiologia

Podstawą praktycznej nauki winno być organizowanie pracowni rentgenowskich, w których można wykonywać realne badania obrazowe. Badania powinny być realizowane z użyciem fantomów.

Zakres wyposażenia:

• opcja minimum to pracownia radiografii,
• opcja optymalna to pracownia radiografii i tomografii komputerowej; w miarę możliwości można dodatkowo rozbudować o pracownię mammografii oraz radiologii stomatologicznej.

Powinny to być pracownie pełnoochronne (analogicznie jak pracownie w zakładach radiologii), wyposażone w funkcjonujące aparaty diagnostyczne (fot. 1-3). Należy zdać sobie sprawę z wysokich kosztów przy zakupie aparatów nowych. Dlatego można zainstalować sprzęt wycofany z użytku, ale sprawny; nie jest problemem nieodpłatne (lub po symbolicznych kosztach) zdobycie takich urządzeń. Wobec coraz częstszego wycofywania systemów radiografii cyfrowej pośredniej także uzyskanie takiego sprzętu nie powinno być problemem. W tak zorganizowanych pracowniach studenci mogliby wykonywać badania fantomów. Profesjonalne fantomy to spory koszt, na początek można więc zastąpić je np. zabawkami (lalka, pluszowy miś). W przypadku badań TK można wykorzystać duże owoce, np. dynia, arbuz itp.