Monitory medyczne – jak dokonać właściwego wyboru?

Uzyskanie wysokich wartości luminancji uwarunkowane jest od systemu podświetlenia wyświetlacza LCD, który może być oparty na technologii CCFL (Cold Cathode Flourescent Lamps) – podświetlenie za pomocą zimnych katod oraz LED (Light Emitting Diodes) – podświetlenie za pomocą diod emitujących światło. Metoda podświetlenia ekranów za pomocą LED dzieli się na dwie grupy: krawędziowa, czyli tzw. „LED Edge” oraz siatki diod, czyli np. „Direct LED”. W pierwszym rozwiązaniu diody umieszczone są na krawędziach ekranu, natomiast w drugiej matryca diod została rozmieszczone równolegle do podświetlenia. Z punktu widzenia technologicznego główna różnica pomiędzy podświetleniem CCFL a LED polega na dysproporcji w palecie barw – matryce LED zapewniają chłodniejsze światło, natomiast wyświetlacze CCFL zapewniają barwy w cieplejszym odcieniu.

Podświetlenie LED wypiera z rynku technologię CCFL. Główną przyczyną takiego zjawiska są zalety, jakie niesie za sobą technologia podświetlenia za pomocą diod emitujących światło w stosunku do systemu CCFL, a mianowicie: zwiększona żywotność wyświetlacza, szybsze uruchamianie, niższy pobór energii ekranu oraz ekonomiczniejsza proporcja zużycia energii do jasności (11).

Bardzo ważnym parametrem w urządzeniach wyświetlających obrazy medyczne jest również minimalna luminancja (L_min), która może ulec zmianie w trakcie życia monitora. Aby zminimalizować ten niekorzystny efekt, który wpływa na maskowanie szczegółów obrazu o L_min, w monitorach medycznych stosuje się specjalne obwody elektroniczne, stabilizujące jej wartość. Wykorzystywanie aplikacji stabilizujących minimalną i maksymalną luminancję jest niezbędne do niezawodnej pracy monitora przez dłuższy czas. Jednocześnie systemy te znacznie wydłużają wymagane interwały kalibracji.

Przy wyborze monitora medycznego należy również pamiętać o tym, aby podczas pracy utrzymywał on wartość luminacji na określonym poziomie, co bezpośrednio będzie przekładać się na proces diagnostyczny.

Kontrast

Kontrast jest to pełny zakres luminancji wyświetlany na danym monitorze (8). Bardzo często określa się go również jako stosunek najciemniejszego odcienia czerni (L_max) do najjaśniejszego odcienia bieli (L_min), które można zaobserwować na wyświetlaczu. Im większa jest wartość współczynnika luminancji, tym lepsze możliwości prezentowania barw posiada wyświetlacz. Wysoka wartość kontrastu nie świadczy bezpośrednio o jakości prezentowanego obrazu. Sąsiadujące ze sobą piksele przy minimalnej i maksymalnej wartości luminancji nie dają 100% różnicy kontrastu (modulacja) (9). Ponadto współczynnik luminancji nie uwzględnia oświetlenia otoczenia padającego na wyświetlacz. Tak więc osoba pracująca z monitorem nie obserwuje luminacji samego monitora, a sumę wartości luminancji światła emitowanego przez monitor oraz odbitego od jego powierzchni światła emitowanego z innych urządzeń (1). Zastosowanie odpowiedniego oświetlenia otoczenia w pomieszczeniu oraz powłoki antyrefleksyjnej wyświetlacza bezpośrednio wpływa na luminancję odbieranego przez użytkownika światła.

Skala szarości

Skala szarości (the bit depth) określa maksymalną liczbę jednocześnie wyświetlanych poziomów szarości lub poziomów kolorów, które można wyświetlić na ekranie monitora (10). W przypadku wyświetlaczy 8-bitowych można jednocześnie wyświetlić 256 różnych poziomów szarości. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w stacjach opisowych i przeglądowych wykorzystuje się monitory, których pola obrazowania dostosowane są do prezentacji monochromatycznej, przekazujące informację zawierającą odpowiednio 256 i 1024 odcieni szarości (tab. 2).