Modernizacja lub budowa bloku operacyjnego – jak przygotować się do tego typu inwestycji?

Proces inwestycyjny

Jednym z rozwiązań problemów dotyczących inwestycji szpitalnych jest przeprowadzenie procedury postępowania przetargowego w formule „zaprojektuj, wybuduj i wyposaż”. Dzięki temu przerzucamy gros odpowiedzialności za pozytywny przebieg inwestycji na potencjalnego wykonawcę. Jednakże należy się w tym przypadku liczyć z praktycznie idealnym przygotowaniem programu funkcjonalno-użytkowego, na podstawie którego zaprojektuje i wykona się docelowe przedsięwzięcie. Drugim rozwiązaniem jest przeznaczenie wystarczającego czasu na odpowiednie zaprojektowanie docelowej inwestycji, a następnie przygotowanie procedury postępowania przetargowego na roboty budowlane oraz wyposażenie obiektu w sprzęt na stale związany z budynkiem. Ale dlaczego tylko sprzęt, który jest związany z budynkiem? Dlatego, że należy mieć na uwadze nowe przepisy z zakresu Ustawy Prawo zamówień publicznych, jako że wydatkujemy publiczne pieniądze.

Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 96 ust. 1 pkt 11 ustawy Pzp w trakcie prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, zamawiający sporządza protokół, zawierający powody niedokonania podziału zamówienia na części. W tym przypadku robót budowlanych wraz z dostawą urządzeń medycznych. Zamawiający, uzasadniając przyczyny braku podziału zamówienia na części, nie może powoływać się wyłącznie na korzyści organizacyjne, wynikające z prowadzenia jednego, a nie większej liczby postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Jest to opinia Urzędu Zamówień Publicznych. Przepis ten stanowi transpozycję do polskiego porządku prawnego normy zawartej w art. 46 ust. 1 dyrektywy klasycznej, który stanowi m.in., że instytucje zamawiające dokonują wskazania najważniejszych powodów swojej decyzji o niedokonaniu podziału na części, które zamieszcza się w dokumentach zamówienia lub w indywidualnym sprawozdaniu, o którym mowa w art. 84 dyrektywy klasycznej. Należy zauważyć, że jednym z głównych celów dyrektyw z zakresu zamówień publicznych jest zwiększenie udziału sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w rynku zamówień publicznych. Działanie takie powinno zaowocować również zwiększeniem konkurencji między wykonawcami. Zgodnie z motywem 78 preambuły do dyrektywy klasycznej w przypadku, gdy instytucja zamawiająca zdecyduje, że podział zamówienia na części nie byłby właściwy, stosowne indywidualne sprawozdanie lub dokumenty zamówienia powinny zawierać wskazanie głównych przyczyn decyzji instytucji zamawiającej. Powyższy motyw preambuły wymienia następujące przykładowe przyczyny: instytucja zamawiająca mogłaby stwierdzić, że taki podział groziłby ograniczeniem konkurencji albo nadmiernymi trudnościami technicznymi lub nadmiernymi kosztami wykonania zamówienia, lub też potrzeba skoordynowania działań różnych wykonawców realizujących poszczególne części zamówienia mogłaby poważnie zagrozić właściwemu wykonaniu zamówienia. Należy zauważyć, że ustawodawca europejski za okoliczność uzasadniającą rezygnację z podziału na części uznał jedynie nadmierne trudności czy koszty oraz brak koordynacji skutkujący poważną groźbą nieprawidłowej realizacji zamówienia (2). W tym przypadku łączenie przedmiotu zamówienia w postaci robót budowlanych oraz dostaw wyposażenia w jednym postępowaniu przetargowym ma uzasadnienie prawidłowej realizacji inwestycji. Zwraca się tutaj szczególnie uwagę na urządzenia, które wymagają odpowiedniej koordynacji w procesie transportu i montażu urządzenia do lokalizacji docelowej. I tak do tego zakresu zaliczają się duże gabarytowo urządzenia do diagnostyki, takie jak: rezonans magnetyczny, urządzenia tomografii komputerowej. Dodatkowo trzeba pamiętać także o urządzeniach, które wymagają instalacji jeszcze na etapie wykonywania robót budowlanych, i tak jest w przypadku wszystkich jednostek zasilających w gazy medyczne. W skład jednostek zasilających zalicza się m.in.: panele nadłóżkowe w pokojach pacjentów, kolumny anestezjologiczne, laparoskopowe, chirurgiczne na salach operacyjnych, kolumny bądź mosty, tzw. OIOM (Oddziałów Intensywnej Opieki Medycznej). W tym przypadku należy przeprowadzić obligatoryjnie pełną certyfikację instalacji gazów medycznych po uprzednim zainstalowaniu ww. urządzeń. Z przykładów tych wynika, że jest podstawa do przeprowadzania postępowań w formule „wybuduj i wyposaż (sprzęt na stałe związany)”. Lecz nieuzasadnione jest przeprowadzenie postępowań typu „wybuduj i wyposaż pod klucz”, gdyż może to być przyczyna ograniczania konkurencyjności.

Sposobem ułatwiającym przeprowadzenie postępowań przetargowych na dostawę sprzętu medycznego jest odpowiednie przygotowanie się do tej procedury. Wskazane jest, aby przeprowadzić dialog techniczny przed zakupem urządzeń, które wchodzą w skład wyposażenia inwestycji. Dialog techniczny ma na celu doradztwo lub udzielenie informacji w zakresie niezbędnym do przygotowania opisu przedmiotu zamówienia na urządzenia medyczne, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub określenia warunków umowy. Efektem dialogu jest uzyskanie jak największej ilości informacji odnośnie najlepszych możliwych rozwiązaniach w danej dziedzinie. Dodatkową korzyścią jest możliwość przeprowadzenia dialogu technicznego w sytuacji, gdy szpital nie posiada jeszcze środków przeznaczonych na realizację przyszłego zamówienia. Organizacja dialogu technicznego jest czasochłonna, lecz efekty są warte „zachodu”. Dostajemy informacje o aktualnie dostępnej aparaturze, możliwościach dostaw, warunkach gwarancji.

Podsumowanie

Realizacja inwestycji szpitalnych w zakresie modernizacji bądź budowy bloku operacyjnego jest zadaniem wymagającym. Z punktu widzenia powodzenia całości przedsięwzięcia istotnym elementem jest przygotowanie optymalnego „przepisu”, tj. dokumentacji projektowej oraz harmonogramów realizacji inwestycji w zakresie projektowania, robót budowlanych oraz przeprowadzania postępowań przetargowych na wyposażenie, w tym aparatury medycznej. Do każdej inwestycji należy podchodzić indywidualnie, zważywszy na specyfikę aktualnej kadry, możliwości wykorzystania zakupionej aparatury medycznej, jak i późniejszych kosztów eksploatacji.

Piśmiennictwo

1. Urząd Zamówień Publicznych: https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/opinie-archiwalne/warunki-udzialu-w-postepowaniu-o-udzielenie-zamowienia-publicznego (data odczytu 20.08.2018).
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Dz.U. 2016, poz. 2218.
3. Wyniki kontroli NIK: Zakup i wykorzystanie aparatury medycznej ze szczególnym uwzględnieniem środków europejskich. https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/12/123/ (data odczytu 21.08.2018).