Zastosowanie endoskopii w neurochirurgii

Oczodół – chirurgiczna „ziemia niczyja”: endoskopowe operacje oczodołu

Oczodół to pod względem chirurgicznym specyficzny, a przy tym niezwykle trudny region anatomiczny, na który niekiedy próbują wkraczać: okuliści, laryngolodzy, onkolodzy, chirurdzy szczękowo-twarzowi – i w końcu może najczęściej – neurochirurdzy. Jednak specjalistów od operacji oczodołu jest bardzo mało i każdy z nich wykorzystuje inne dostępy i techniki chirurgiczne: okuliści posługują się dostępem Krönleina przez boczną ścianę kostną oczodołu, laryngolodzy oraz chirurdzy szczękowo-twarzowi dochodzą poprzez szerokie otwarcia od strony twarzoczaszki, natomiast neurochirurdzy – przez kraniotomię bądź orbitotomię górną.

Już sama liczba zaangażowanych specjalności świadczy o braku jednolitych standardów postępowania, a oczodół wraz ze swoją zawartością to w znacznym stopniu chirurgiczna „ziemia niczyja”. Może właśnie dlatego oczodół okazał się niezwykle interesującym, perspektywicznym i na swój sposób wdzięcznym terenem ekspansji technik endoskopowych. Pierwsze operacje, znane już od lat 90., to rozszerzenie operacji endoskopowej zatok przynosowych w kierunku szczytu i ściany przyśrodkowej oczodołu, czyli tzw. blaszki papierowatej. Można w ten sposób odbarczyć nerw wzrokowy w jego kanale kostnym czy usunąć (lub tylko bioptować) zmiany w tej części oczodołu. Nie jest to jednak zadanie łatwe, chociażby nawet z powodu trudności uzyskania orientacji anatomicznej, wymagającej dużej wprawy w posługiwaniu się zaawansowanymi technikami neuronawigacji. Pewnie i z tych powodów nasza publikacja o tych operacjach z roku 2008 jest do dzisiaj cytowana w literaturze światowej (4).

Zresztą oczodół to poniekąd szczególne „hobby” naszego zespołu endoskopowego. Doświadczenia zebrane z licznie wykonanych operacji pozwoliły z...