Znaczenie technologii medycznej dla obiektów służby zdrowia przy opracowywaniu projektów i ich realizacji

Technologia w budynkach służby zdrowia – na czym polega i jakie przepisy stosujemy

Specyfika tych obiektów wymusza niejako nadrzędność prawidłowej funkcji w stosunku do innych budynków użyteczności publicznej, aczkolwiek i inne budynki, takie jak banki czy szkoły, posiadają swoistą funkcję konieczną do zachowania przy projektowaniu.

Każdy obiekt medyczny w założeniu posiada swoisty „ciąg technologiczny”, a więc specyficzny układ działów, pomieszczeń oraz ich wzajemne zależności. Ciągi te powinny być dostosowane do poszczególnych dróg, którymi przemieszcza się personel, pacjenci, materiał do badań, bielizna, narzędzia etc. Wymaga to od technologa szczegółowej wiedzy na temat tych zależności, albowiem błąd w przyjętych założeniach może dać efekt tzw. krzyżowania się dróg, co jest poważną niezgodnością z przepisami.

W przeszłości istniała ogromna ilość norm i przepisów dokładnie określających wszystkie parametry projektowanych budynków związanych z branżą medyczną, od wymaganej powierzchni do wyglądu drzwi i okien włącznie.

Obecnie całość przepisów dotyczących projektowania służby zdrowia w szerokim zakresie ogranicza się praktycznie do jednego dziennika ustaw, określającego wymogi dla wszystkich projektowanych budynków oraz drugiego, określającego wymogi dla obiektów medycznych.

Obecnie przy projektowaniu opieramy się na dwóch podstawowych przepisach:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury Dziennik Ustaw nr 75/2002 z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą.

Korzystanie z obu dostępnych Dzienników Ustaw pozwala określić zarówno minimalne wymogi budowlano-instalacyjne dla tych obiektów, jak i konieczne do uwzględnienia w nich pomieszczenia wraz z ogólnymi wytycznymi.

Ale – jak mówią, diabeł tkwi w szczegółach…

Co oznacza pomieszczenie o wysokiej aseptyce?

Jaką przyjąć powierzchnię w wypadku Oddziału Intensywnej Terapii dla noworodków?

Jaka jest różnica między pracownią biochemii i mikrobiologii?

Co to jest bramka dozymetryczna?

Jaka jest różnica pomiędzy pracownią endoskopii górnego i pracownią dolnego odcinka przewodu pokarmowego?

Gdzie przyjąć odciąg powietrza dołem?

Co to są osłony przed promieniowaniem jonizującym?

I tak dalej, i tak dalej…

Istnieje oczywiście także ogromna liczba Dzienników Ustaw określających wymogi dla niektórych jednostek, jak np. farmacja, zwierzętarnia, laboratorium, lecz w większości nie dotyczą one samego projektowania, a wymogów Dobrej Praktyki Wytwarzania.

Wszystkie powyższe źródła nie zawierają informacji najbardziej istotnej i pomocnej przy projektowaniu, czyli jak te pomieszczenia połączyć z sobą, aby stanowiły prawidłowy układ funkcjonalny? Jak je wyposażyć? Jakie media są w poszczególnych pomieszczeniach konieczne? Jaki wpływ wyposażenie ma na strukturę budynku ?

Jaką powierzchnię przyjąć?

Na te pytania powinien odpowiedzieć właśnie technolog medyczny.

Zadania technologa jako branży projektowej – kiedy i co?

Jak możemy stwierdzić na podstawie poniższych danych, technolog medyczny powinien współpracować z architektem już na etapie koncepcji. Pozwoli to na uniknięcie typowych pomyłek, takich jak przyjęcie zaniżonych danych powierzchniowych, jak i pominięcie niektórych grup pomieszczeń, koniecznych w danym zakładzie.

Zadania technologa:

1. Koncepcja
   Jego zadaniem jest określenie prawidłowego układu funkcjonalnego i wzajemnego  połączenia, czyli współpraca z architektem już na etapie koncepcji obiektu:
   
   • całych działów szpitalnych i ich przybliżonej powierzchni oraz usytuowania;
   • pomieszczeń wewnątrzoddziałowych;
   • zespołu wyjść i wejść do budynku i ich wzajemnej relacji.
2. Projekt budowlany – tu technolog powinien:
   
   • dobrać do wszystkich pomieszczeń wyposażenie i podać wszystkie konieczne media, aby to wyposażenie mogło prawidłowo zadziałać;
   • służyć pomocą inwestorowi w doborze koniecznego sprzętu i wyposażenia;
   • podać pozostałym branżom wszystkie konieczne i bardziej szczegółowe dane, a więc:
     
     • obciążenia użytkowe;
     • wymagane wykończenie ścian, podłóg i sufitów;
     • temperaturę w pomieszczeniach;
     • normatywne oświetlenie dla pomieszczeń;
     • krotności wymian wentylacji grawitacyjnej lub wymuszonej;
     • wilgotność wymaganą;
     • poziom oczyszczania powietrza (rodzaje filtracji);
     • wytyczne dla instalacji wodno-kanalizacyjnej;
     • ilość i rodzaj gazów medycznych wraz z podaniem koniecznych ilości zużycia i ciśnienia w sieci;
     • rodzaj koniecznych instalacji elektrycznych (oświetlenie nocne, zabiegowe, rezerwowe):
     • podanie orientacyjnych mocy koniecznych dla urządzeń i sprzętu;
     • określeniu koniecznych instalacji niskoprądowych.

Czytaj też: Postcovidowe zasady projektowania obszarów SOR, izby przyjęć i przychodni przyszpitalnych