Zdrowie publiczne – słuszny kierunek rozwoju ochrony zdrowia

Jednocześnie głównym problemem i wyzwaniem terapeutycznym u pacjentów w wieku podeszłym jest wielochorobowość. Typową jej cechą w okresie starości jest współwystępowanie chorób somatycznych i psychicznych, przy czym wielochorobowość nie wynika wyłącznie z samego procesu starzenia się, ale jest też konsekwencją rozwoju medycyny i coraz większej skuteczności diagnozy i terapii wielu chorób. Konsekwencją wielochorobowości jest z kolei postępująca w populacji wielolekowość. Należy jednak zaznaczyć, że sam fakt przyjmowania dużej liczby leków nie musi być zjawiskiem negatywnym. Wymaga to jednak właściwej koordynacji i kompleksowości procesu terapeutycznego oraz gwarancji przepływu informacji pomiędzy poszczególnymi ogniwami procesu leczenia. I tu z pomocą przychodzi opieka geriatryczna, która jest bezspornie bardziej skuteczna niż leczenie tradycyjne – skoncentrowane na każdej jednostce chorobowej indywidualnie. Opieka geriatryczna nie tylko zmniejsza ryzyko zgonu, ale daje szansę na wydłużenie okresu samodzielności osoby starszej, zmniejsza ryzyko ponownej hospitalizacji i daje większe szanse na poprawę stanu zdrowia i jakości życia po leczeniu w warunkach szpitalnych. Dziedziną szczególnie dedykowaną dynamicznemu procesowi starzenia się jest gerontokardiologia, która w obliczu profilu zdrowotnego seniora stanowi odpowiedź na jego potrzeby medyczne. Specjalistyczna diagnostyka i leczenie w tym zakresie realizowane są m.in. w pierwszym i jedynym w Polsce szpitalnym Oddziale Gerontokardiologii, który w 2021 roku został stworzony w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym im. prof. W. Orłowskiego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie i swoją działalnością wyznacza trendy polskiej opieki gerontokardiologicznej – kompleksowej, skoordynowanej, współpracującej z innymi specjalnościami. W ramach oddziału, we wrześniu br. uruchomiono Oddział Intensywnego Nadzoru Kardiologicznego, co pozwoli na nowoczesne i odpowiadające współczesnym standardom leczenie pacjentów z wielochorobowością, ze schorzeniami internistycznymi, w tym przede wszystkim kardiologicznymi.

Jak zdrowie publiczne może wspierać system ochrony zdrowia w walce z konsekwencjami kryzysu demograficznego?

Badania dowodzą, że skuteczne interwencje w zakresie zdrowia publicznego mogą nie tylko poprawić stan zdrowia ludności, ale poprzez estymację i prognozę zdarzeń zdrowotnych przeciwdziałać zapaściom systemu ochrony zdrowia. Ciągłe monitorowanie i ocena stanu zdrowia społeczeństwa, zagrożeń zdrowia i jakości życia związanej ze zdrowiem daje podstawy do projektowania rozwiązań o najwyższej skuteczności. To specjaliści zdrowia publicznego i epidemiologii, posiadając wiedzę z zakresu nauk o zdrowiu, nauk medycznych, biologicznych i elementów zarządzania, otwierają przestrzeń do dyskusji w szerokim gronie specjalistów odpowiadających za kształt systemu ochrony zdrowia. To oni mogą stanowić cenne ogniwo w rozwoju nurtu profilaktyki gerontologicznej podejmowanej w celu pomyślnego starzenia się.

Nie bez znaczenia pozostaje również dostęp do rzetelnych, wiarygodnych i wyczerpujących danych. Ważna w tym aspekcie jest poprawa jakości kodowania informacji medycznej i przyczyn zgonów, a także dostrzeżenie roli epidemiologii i badań naukowych w budowaniu modelu opieki zdrowotnej opartego o realne potrzeby.

Myślenie kategoriami zdrowia publicznego opartego na dowodach powinno być stale obecne w systemie ochrony zdrowia. Szeroki kontekst uwarunkowań zdrowia powoduje, że to właśnie wielosektorowość zdrowia publicznego jest w stanie wytyczyć ścieżki postępowania. Otwartość rynku pracy na absolwentów zdrowia publicznego, dostrzeżenie roli specjalistów z zakresu zdrowia publicznego, korzystanie z ich multidyscyplinarności jako kompetencji przyszłości oraz z ich umiejętności interprofesjonalnych i analitycznych, to jedne z głównych założeń budowania modelu zdrowia publicznego, zgodnego z przypisaną mu rolą.

Autorzy: Monika Burzyńska, Piotr Jankowski, Tomasz Kopiec

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. prof. W. Orłowskiego Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego