Polscy naukowcy odkryli mechanizm rozwoju chorób neurorozwojowych

Odkrycie neurobiologicznych podstaw zaburzeń interakcji społecznych jest jednym z wyzwań współczesnej nauki. – Brak odpowiednich narzędzi i testów diagnostycznych pozwalających na obiektywną ocenę zachowań osobników w grupie utrudnia zbadanie związku pomiędzy nieprawidłową funkcją genów, a interakcjami społecznymi zwierząt. Zrozumienie mechanizmów prowadzących do pojawienia się deficytów neurorozwojowych jest kluczowe dla rozwoju terapii w przyszłości – podkreśla prof. Katarzyna Kalita.

Naukowcy z BRAINCITY w badaniach użyli genetycznie zmodyfikowanych zwierząt pozbawionych jednego z kluczowych białek regulujących aktywność genów w mózgu, czyli czynnika transkrypcyjnego – białka SRF (ang. Serum Response Factor), by zbadać związek pomiędzy zmianami w ekspresji genów na wczesnych etapach rozwoju neuronalnego, a późniejszymi zaburzeniami w zachowaniu u osobników dorosłych. Grupa prof. Katarzyny Kality wykorzystała innowacyjny, stworzony przez zespół prof. Eweliny Knapskiej system Eco – HAB® pozwalający na wiarygodną i wysoce powtarzalną ocenę złożonych zachowań społecznych u myszy, bez ingerencji ze strony badacza w trakcie trwania testu.

Przeprowadzone na gryzoniach badania dowiodły, że obniżenie poziomu białka SRF upośledza zachowania socjalne u samców i samic. Zwierzęta przejawiały objawy fobii społecznej i unikały interakcji z innymi osobnikami w klatce. Zaburzeniom w zachowaniu myszy z wyciszoną ekspresją SRF towarzyszyły zmiany w strukturze i funkcji kolców dendrytycznych, na których zlokalizowana jest większość synaps pobudzających w mózgu.

W dalszych eksperymentach prowadzonych w warunkach in vitro dr Roszkowska i Krysiak potwierdziły, że obniżenie poziomu SRF w trakcie rozwoju komórek nerwowych prowadzi do zaburzeń w neurotransmisji pobudzającej. W neuronach z wyciszoną ekspresją SRF doszło do istotnego spadku poziomu białek będących podjednostkami receptora AMPA, selektywnie aktywowanego przez główny neuroprzekaźnik w mózgu – glutaminian. Równocześnie, opisywanym zmianom towarzyszyło zmniejszenie liczby funkcjonalnych synaps – czytamy w prasowym komunikacie.

– Zmiany w strukturze kolców dendrytycznych – zwiększenie liczby niedojrzałych, czyli wydłużonych wypustek oraz towarzyszące im obniżenie zawartości podjednostek receptorów AMPA świadczyć mogą, iż zależna od SRF regulacja ekspresji genów we wczesnych etapach rozwoju mózgu istotnie wpływa na proces dojrzewania synaps – zaznacza prof. Kalita, cytowana w informacji prasowej.

Opisane w pracy zmiany na poziomie molekularnym mogą stanowić jeden z mechanizmów powstawania chorób neurorozwojowych i towarzyszących im zaburzeń w zachowaniu w życiu dorosłym.

– Przeprowadzone przez nas badania przybliżają nas do zrozumienia związku pomiędzy ekspresją genów podczas krytycznych etapów rozwoju układu nerwowego, a późniejszymi deficytami neurobiologicznymi obserwowanymi w wielu jednostkach chorobowych – podsumowuje prof. Kalita.

Źródło: PAP Nauka w Polsce