Naukowcy proponują nowy znacznik do obrazowania komórek nowotworowych

Międzynarodowy zespół naukowców, w którym biorą udział uczeni z Ośrodka Radioizotopów POLATOM Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku, zaproponował wykorzystanie nowego związku chemicznego do obrazowania nowotworów prostaty i piersi.

Jak wyjaśniono w komunikacie NCBJ, [99mTc]Tc-DB15 składa się ze stosowanego w diagnostyce radioaktywnego izomeru technetu Tc-99m, związanego z antagonistą (czyli substancją blokującą receptor) receptora GRPR (z ang. Gastrin-Releasing Peptide Receptor) występującego w komórkach niektórych rodzajów nowotworów.

Izomerem danego pierwiastka nazywamy pierwiastek o tej samej liczbie masowej i atomowej, czyli posiadający tyle samo protonów i neutronów w jądrze, przy czym co najmniej jeden z nukleonów jest na wyższym poziomie energetycznym.

Tc-99m jest pozyskiwany głównie z rozpadu Molibdenu Mo-99 w tzw. generatorach radionuklidowych, produkowanych m.in. przez POLATOM.

Użycie związku [99mTc]Tc-DB15 pozwala na wykrycie nowotworu dzięki – opisują specjaliści NCBJ – zastosowaniu Tc-99m, który podczas rozpadu emituje fotony o energiach w zakresie gamma. Fotony te są następnie rejestrowane w tomografie SPECT (z ang. Single Photon Emission Computed Tomography). Urządzenie to, podobnie do PET (z ang. Positron Emission Tomography), obserwuje fotony pochodzące z rozpadu Tc-99m, i po opracowaniu specjalnym algorytmem, generuje trójwymiarowy obraz pacjenta z wyraźnie widocznymi miejscami emisji fotonów pochodzących z rozpadu radioizotopu. Technet-99m, przyłączony do antagonisty receptora, kumuluje się w komórkach o zwiększonej gęstości GRPR, czyli w komórkach rakowych. W efekcie pozwala to na zlokalizowanie i określenie aktywności komórek nowotworowych.

– Antagoniści receptorów komórkowych, zastosowani w diagnostyce, mogą też potencjalnie być wykorzystani w teranostyce, czyli terapii połączonej z diagnostyką, wykorzystując promieniowanie jonizujące w celu zabicia komórek nowotworu – czytamy w komunikacie.

NCBJ podaje, że wstępne badania nad nowym znacznikiem, przeprowadzone in vitro na komórkach raka piersi oraz raka prostaty pokazały, że komórki rakowe dobrze gromadzą znacznik.

Dalsze badania, in vivo, przeprowadzono u myszy z wszczepionymi komórkami raka prostaty i piersi, wykazującymi obecność GRPR. Wykazano, że po podaniu preparat w krótkim czasie skupia się w komórkach nowotworowych. Po potwierdzeniu bezpieczeństwa stosowania badanego leku, poddano tej metodzie obrazowania dwie pacjentki chorujące na nowotwór raka piersi, którego komórki posiadały receptory GRPR. – Badania przeprowadzono na podstawie protokołu badawczego zatwierdzonego przez Komisję Bioetyczną Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Pacjentki wyraziły świadomą zgodę na udział w badaniach – podkreślono w komunikacie.

– Współczesna medycyna wykorzystuje już bardzo podobne strategie, do zaproponowanej przez nas, jak choćby leczenie nowotworów piersi, posiadających receptory HER2 – wyjaśnia współautorka badań, profesor Renata Mikołajczak, cytowana w komunikacie.

– Nowa procedura, oparta o wykorzystanie związków antagonistycznych do receptorów GRPR, byłaby kolejną spersonalizowaną metodą w leczeniu konkretnego typu komórek rakowych, a zwiększanie liczby technik pozwala na precyzyjne i skuteczne leczenie różnych rodzajów nowotworów – dodaje badaczka.

Źródło: PAP – Nauka w Polsce

Czytaj też: Markery nowotworowe przydatne w ginekologii