Jak zapobiec zranieniom i zakłuciom w pracy lekarza i pielęgniarki?

Rola bezpiecznego sprzętu

Korzystanie z odpowiednio zaprojektowanego sprzętu zmniejsza ryzyko obrażeń zarówno dla pacjentów, jak i dla samych pielęgniarek. Bezpieczne igły, pozwoliły zredukować przypadki ukłucia, które stanowiły poważne zagrożenie dla personelu medycznego.

– Na podstawie własnych doświadczeń można stwierdzić, że w momencie wprowadzenia bezpiecznego sprzętu liczba zranień wśród pielęgniarek istotnie uległa obniżeniu. W związku z tym warto wprowadzić i w sposób prawidłowy korzystać ze sprzętu który wpływa na zmniejszenie ryzyka występowania zranień. Reasumując, wprowadzenie bezpiecznego sprzętu jest bardzo ważne, ale cały czas trzeba się edukować w tym zakresie – podsumowuje dr n. med. Anna Szczypta, Krajowa Konsultant w dziedzinie pielęgniarstwa epidemiologicznego.

Eliminacja zagrożeń związanych z bezpieczeńst­wem pracy w placówkach medycznych i na odd­ziałach szpitalnych przyczynia się do zmniejszenia kosztów testowania, kwarantanny oraz absencji pracowników. Przekłada się to na zapewnienie odpowiedniej opieki pacjentom. Na podstawie przeprowadzonego badania, wprowadzenie bezpiecznych igieł zmniejszyło liczbę zakłuć o 21,9 % w Niemczech (2) i o ponad 50% w Australii (3). Systemy do bezpiecznego podawania leków zapobiegają nadmiernemu użyciu substancji farmakologicznych oraz minimalizują błędy w dawkowaniu. Ponadto, stosowanie bezpiecznych urządzeń do unieruchamiania pacjentów przyczynia się do zmniejszenia ryzyka odleżyn i urazów skórnych. W 2021 roku stwierdzono spadek liczby szkoleń, w których uczestniczył personel medyczny w porównaniu z rokiem 2017. Towarzyszył temu spadek poziomu wiedzy w przedmiocie profilaktyki zakażeń przenoszonych drogą krwi, pomimo wprowadzenia bezpiecznego sprzętu (4).

Rola pielęgniarki w raportowaniu

Raportowanie jest kluczowym elementem praktyki pielęgniarskiej, szczególnie jeśli chodzi o własne bezpieczeństwo. Pielęgniarki są zobowiązane do dokładnego raportowania wszelkich incydentów, błędów medycznych lub sytuacji, które mogą zagrażać bezpieczeństwu pacjenta. Takie raporty umożliwiają identyfikację problemów, analizę przyczyn, wprowadzenie odpowiednich działań korygujących i zmniejszenie ryzyka powtórzenia sytuacji.

Wsparcie w zakresie bezpiecznej opieki nad pacjentem niesie pielęgniarka epidemiologiczna. Jej głównym zadaniem jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych oraz promowanie zdrowia publicznego poprzez identyfikację, monitorowanie i kontrolę infekcji. Opracowuje procedury stosując się do wiedzy naukowej oraz rekomendacji krajowych. Pielęgniarka epidemiologiczna wdraża i modyfikuje procedury, organizuje szkolenia dotyczące postępowania poekspozycyjnego, a także udziela fachowych porad zespołom pielęgniarskim, kiedy dojdzie do ekspozycji. Wszystkie te działania są niezwykle istotne dla zapewnienia pacjentom bezpiecznej opieki medycznej.

Podsumowanie

Rada Ekspertów Koalicji na rzecz Bezpieczeństwa Szpitali zabiega o uwzględnienie zmian, które pozwolą tak zaprojektować system zarządzania opieką szpitalną, aby zdrowie pacjentów i personelu medycznego było jak najlepiej chronione. Eksperci popierają kierunek zmian, stanowiący punkt wyjścia do rozmowy o budowie systemu w oparciu o jakość i bezpieczeństwo w tym, między innymi:

• Zbieranie danych o ekspozycji zawodowej, ich systematyczna analiza stanowi istotny element nadzoru nad zakażeniami wśród pracowników ochrony zdrowia;
• Stworzenie krajowego rejestru ekspozycji zawodowej sektora ochrony zdrowia;
• Systematyczne szkolenia pracowników ochrony zdrowia dotyczące ekspozycji zawodowej zwiększającej świadomość zagrożeń oraz wpływającej na modyfikację zachowań personelu w odniesieniu do czynności stwarzających ryzyko zakażenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na system edukacji przed i podyplomowej w zawodach medycznych.
• Wprowadzenie w placówkach ochrony zdrowia bezpiecznego sprzętu, który ogranicza ryzyko zranienia.

Przypisy:

1. Raport “Bezpieczny Szpital to Bezpieczny Pacjent”.
2. Hoffmann C., Bchholz L., Schnitzler P.: Reduction of needlestick injuries in healthcare personnel at a university hospital using safety devices. „J Occup Med Toxicol”, 2013;8:20.
3. Whitby M., McLaws M.T., Slater K. Needlestick injuries in a major teaching hospital: the worthwhile effect of hospital-wide replacement of conventional hollow-bore needles. „Am J Infect Control”, 2008;36:180e6.
4. Gabriella De Carli, Alessandro Agresta, Maria Giuseppina Lecce, Patrizia Marchegiano, Gianpaolo Micheloni, Dimitri Sossai, Giuseppe Campo, Paola Tomao, Nicoletta Vonesch, Sara Leone,Vincenzo Puro 1 and The Studio Italiano Rischio Occupazionale da HIV (SIROH) Group: Prevention from Sharp Injuries in the Hospital Sector: An Italian National Observatory on the Implementation of the Council Directive 2010/32/EU before and during the COVID-19 Pandemic „Int. J. Environ. Res. Public Health”, 2022, 19, 11144.

Źródło: materiały prasowe