Optymalizacja zarządzania aparaturą medyczną w jednostkach ochrony zdrowia

Rozmowa z dr. n. med. Aleksandrem Kanią, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Wydział Lekarski, II Katedra Chorób Wewnętrznych, Klinika Pulmonologii, Oddział Kliniczny Pulmonologii i Alergologii Nowej Siedziby Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, oraz Markiem Piotrowskim, kierownikiem Działu Aparatury Medycznej, Szpital Uniwersytecki w Krakowie.

Małgorzata Ullmann: Jak narodziła się idea zainaugurowania kierunku optymalizacja zarządzania aparaturą medyczną w jednostkach ochrony zdrowia?

Idea, jak to często bywa, wzięła się z potrzeb… własnych. Po pewnym czasie funkcjonowania w rutynowych procedurach każdy chyba odczuwa potrzebę odnowienia lub nabycia nowych kompetencji. Okazało się jednak, że filtrując różne dostępne na rynku propozycje w tym zakresie, tak naprawdę oferty, która byłaby ukierunkowania na osoby zarządzające aparaturą medyczną, po prostu nie ma. Typowe studia inżynierskie przygotowują nieźle pod kątem wiedzy związanej z budową aparatury medycznej czy podstaw fizycznych zjawisk, jakie są wykorzystywane przy ich konstrukcji. Tymczasem szpitale potrzebują realnego wsparcia w postaci kompetentnej kadry, która potrafi zarządzać bieżącym utrzymaniem w ruchu urządzeń medycznych. W dobie zapaści kadr technicznych, w sytuacji gdy działy techniczne lub działy aparatury medycznej w szpitalach są skromne osobowo i kompetencyjne (lub w ogóle nie istnieją) coraz większą uwagę należy skierować ku korzystnemu dla szpitala określaniu już na etapie zakupu aparatury warunków gwarancji, obsługi pogwarancyjnej, warunków serwisu i innych elementów wpływających na eksploatację urządzenia w całym cyklu jego życia.

Do kogo skierowane są studia?

W szczególności do osób, które już pracują w działach aparatury medycznej lub podobnych im jednostkach oraz przewidują, że problematyka zarządzania aparaturą medyczną będzie im niezbędna na dalszym etapie kariery zawodowej. To niekoniecznie muszą być inżynierowie, do zarządzania aparaturą medyczną mogą być również przysposobione osoby różnych profesji, które interesuje tematyka utrzymania urządzeń w ruchu, eksploatacji parku maszynowego czy analityka porównawcza wyrobów technicznych.

Czym ten kierunek proponowany przez Collegium Medicum UJ wyróżnia się na rynku?

Przede wszystkim kompleksowością przekazywanej wiedzy, poruszymy przecież praktycznie wszystkie aspekty ważne dla zarządzania aparaturą medyczną. Będzie więc mowa o technikach zakupu, ale także o nowoczesnych metodach wdrażania i eksploatacji już posiadanego sprzętu. Omówimy najważniejsze grupy sprzętowe ze szczególnym uwzględnieniem tych, które generują największe problemy eksploatacyjne i koszty, które pracują i są zarządzane przez informatyczne systemy integrujące urządzenia pracujące w grupach. Przedstawimy zasady organizacji służb technicznych szpitali, dostępne narzędzia do zarządzania aparaturą oraz aspekty projektowe związane z tworzeniem lub weryfikacją technologii medycznych tak, by absolwent był merytorycznym partnerem dla wszystkich stron zaangażowanych w proces budowy lub modernizacji obiektów ochrony zdrowia: architektów, konstruktorów, dostawców sprzętu i użytkowników. Mniej będzie zatem teorii związanej z podstawami konstrukcji urządzeń, a więcej praktycznych aspektów przydatnych w projektowaniu, przygotowywaniu inwestycji, wdrażaniu urządzeń i ich bieżącej eksploatacji. Można to pokazać na przykładzie narzędzi chirurgicznych – ich zakup nie powinien przecież ograniczać się do określenia cech geometrycznych w postaci opisania kształtu czy wymiarów, ale sięgać głębiej, do opisania cech materiałowych, konstrukcyjnych, a nawet zbadania potencjału dostawcy do realizacji ich prawidłowej regeneracji w przyszłości.

Takie przykłady można mnożyć – studiując ten kierunek, słuchacz nie będzie może zagłębiał się w podstawy fizyczne budowy lampy rentgenowskiej, ale nauczy się, jak skutecznie wynegocjować optymalny kontrakt serwisowy zapewniający utrzymanie w ruchu tomografu komputerowego. Skupimy się zatem na przygotowaniu do rozwiązywania bieżących problemów, jakie specjaliści od aparatury medycznej spotykają na co dzień w swojej pracy.

Jakie znaczenie ma to, że w tok edukacji zaangażowane są firmy dostarczające sprzęt dla branży medycznej?

To przede wszystkim możliwość zapoznania się z najnowszymi trendami w technologiach medycznych, odejście od teorii na rzecz poznania praktycznych rozwiązań. Większość zajęć to nie wykłady, ale seminaria i ćwiczenia, będzie więc możliwość skonfrontowania dostępnej lub posiadanej już wiedzy z aktualnymi rozwiązaniami i porównania ich pomiędzy różnymi producentami oraz dostawcami sprzętu medycznego. To także możliwość bezpośredniej konfrontacji z praktykami, ludźmi, którzy na co dzień odpowiadają za dostarczanie zaawansowanych rozwiązań technicznych, możliwość poznania ich punktu widzenia, zdefiniowania pewnych zjawisk i problemów, wypracowania wspólnych, korzystnych dla obu stron rozwiązań, które zapewnią bezpieczną eksploatację wyrobów medycznych.

Jakie możliwości daje absolwentom ukończenie tego kierunku?

Absolwenci zyskają wiedzę pomocną przy weryfikowaniu, a być może nawet samodzielnym tworzeniu technologii medycznych niezbędnych przy projektowaniu i wyposażaniu nowych lub modernizowanych obiektów ochrony zdrowia. Pozyskane kompetencje pozwolą na tworzenie optymalnych, dostosowanych do potrzeb zamawiającego specyfikacji warunków zamówienia określających nie tylko parametry techniczne dostarczanych urządzeń, ale zapewniających ich sprawną eksploatację także w okresie pogwarancyjnym. Pogłębiona analiza dostępnych na rynku rozwiązań informatycznych pozwoli na wybór i racjonalne wykorzystywanie systemów służących integracji wyrobów medycznych oraz zarządzania aparaturą medyczną i to nie tylko aplikacjami zgłoszeniowymi, ale też odpowiedzialnymi za współpracę z działami finansowymi, ewidencji, zarządzania majątkiem i innymi. W efekcie absolwenci powinni wzmocnić swoje kompetencje oraz pozycję zawodową, stając się ważnym elementem struktur organizacyjnych szpitali, odpowiedzialnych za zarządzanie tą częścią ich majątku, która, zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym, z pewnością będzie stale rosła.