Brakuje nam młodych specjalistów

OPM: Warto wspomnieć, że  od  1  stycznia obowiązują nowe standardy opieki okołoporodowej. Jakie są  ich najważniejsze założenia?

Każda władza wytycza sobie cele, ma  swoje priorytety, chce poprawić funkcjonowanie, skrócić kolejki do  specjalistów, zmniejszyć listę oczekujących, poprawić system. W  ginekologii też są  priorytety, o  których politycy dyskutują i  spierają się. Z  pewnością opieka nad kobietą w  ciąży, podczas porodu i  połogu to  istotna sprawa dla naszego państwa. Dlatego stworzenie sprawniejszej, skuteczniejszej, bezpieczniejszej opieki perinatalnej to  priorytet działania każdego ministra zdrowia. To  jest naturalne i  oczywiste. Te  nowe, wprowadzone od  1  stycznia br. standardy również dotyczą opieki perinatologicznej ambulatoryjnej i  szpitalnej. Jest wiele nowych aspektów niepodejmowanych wcześniej, ale są  i  takie, które realizujemy już od  jakiegoś czasu.

Standardy nakładają na szpitale m.in. obowiązek monitorowania jakości opieki okołoporodowej z  uwzględnieniem oceny satysfakcji rodzącej nie rzadziej niż raz do  roku. Ponadto regulują organizację opieki medycznej, m.in. mają na  celu ograniczenie interwencji medycznych, tj.: amniotomii, indukcji porodu, stymulacji czynności skurczowej, podawania opioidów, nacięcia krocza, cięcia cesarskiego i  podawania noworodkowi mleka modyfikowanego. Tam, gdzie to  tylko będzie możliwe, będziemy je  stosować tak, by  nie narazić naszych pacjentek na  jakiekolwiek niebezpieczeństwo.

Duży nacisk położono też na  edukację przedporodową. Choć pacjentki coraz więcej wiedzą o  ciąży, to  wiedzy specjalistycznej nigdy nie jest za  dużo. Byle były kadry i  środki na  ich wdrażanie. Kobieta ciężarna już w  21.-26. tygodniu ciąży zgodnie z  nowym standardem będzie mogła zapoznać się z  miejscem porodu, wypełnić niezbędną dokumentację medyczną, spotkać się z  anestezjologiem i  przedyskutować kwestie znieczulenia. Będzie mogła wybrać miejsce porodu zarówno w  warunkach szpitalnych, jak i  pozaszpitalnych. Był to  temat, któremu poświęciliśmy wiele czasu, przedstawiając zastrzeżenia w  kwestii porodów domowych. Osoba sprawująca opiekę będzie zobowiązana do  omówienia z  przyszłą mamą planu opieki przedporodowej oraz planu porodu; zarówno przestrzegania go, jak i  w  przypadku konieczności modyfikowania, (jeśli to  tylko będzie możliwe).

Nowością w  obecnie obowiązujących standardach jest możliwość spożywania posiłków w  trakcie porodu przez rodzącą. Może się to  odbywać za  zgodą osoby sprawującej opiekę. W  trakcie trwania porodu podkreśla się dostępność do  niefarmakologicznych oraz farmakologicznych metod walki z  bólem porodowym. W  standardach okołoporodowych znajduje się również zapis dotyczący przeprowadzenia badania przesiewowego oceniającego ryzyko i  nasilenie depresji w  ciąży. Powinno się również wykonać badanie oceniające depresję poporodową w  okresie połogu. Lekarz bądź położna w  przypadku wystąpienia czynników ryzyka mają obowiązek zaproponować pomoc psychologiczną i  ewentualnie skierować pacjentkę do  odpowiedniego specjalisty. Nałożono również obowiązek przeprowadzenia w  trakcie ciąży trzech badań USG zgodnie z  rekomendacjami PTGiP – w  11.-14., 18.-22. i  27.-32. tygodniu ciąży oraz czwartego w  40. tygodniu ciąży. W  nowych standardach propaguje się również karmienie piersią oraz podkreśla się rolę edukacji przed- i  poporodowej dotyczącej laktacji. 

OPM: Na  ile te  standardy poprawią jakość opieki?

Nowe standardy były zapowiadane przez Ministerstwo już od  jakiegoś czasu. Obowiązują dopiero od  początku tego roku, dlatego dziś jest mi  trudno odpowiedzieć, na  ile poprawią opiekę położniczą – tego oczekujemy. Na  pewno można stwierdzić, że  stałe usprawnianie metod postępowania i  dopasowywanie ich do  zmieniających się warunków jest konieczne. Ogólnie rozumiany postęp zmusza nas do  poszukiwania coraz bardziej bezpiecznych metod postępowania. Do  tego dochodzi bardzo ważny aspekt, jakim są  rosnące oczekiwania społeczne wobec współczesnej perinatologii. Pacjentki posiadają coraz większą wiedzę medyczną, dbają o  zdrowie, kondycję fizyczną i  urodę. To  wszystko ma  znaczenie. Współczesna kobieta ze  swoimi wymaganiami i  oczekiwaniami znacząco różni się od  swojej matki, nie mówiąc już o  babce. Musimy pamiętać, że  to  nie jest ta  sama pacjentka.

Dziś kobiety są  mniej ufne, bardziej krytyczne, oczekujące, a  nawet żądające korzystnych rozwiązań, a  nie zawsze jest to  możliwe. Współczesna perinatologia potrafi rozwikłać wiele poważnych problemów, ale nie wszystkie! Jeszcze w  wielu przypadkach nie znamy dobrych rozwiązań. Przecież poród to  wciąż kilka, kilkanaście godzin braku bezpośredniego dostępu do  płodu. Kanał rodny jest niedostępny i  bardzo trudny dla zastosowania metod oceniających dobrostan płodu. Rzadko która z  naszych pacjentek zdaje sobie z  tego sprawę. Młoda, zdrowa kobieta chce urodzić zdrowe, piękne dziecko. Tego oczekuje z  mężem i  rodzicami. Oczekiwania te  są  oczywiste, zupełnie naturalne, ale niestety czasami niemożliwe do  spełnienia. Podkreślam raz jeszcze, powikłania, niepożądane zdarzenia często utożsamiane są  z  błędem lekarskim.

Efektem tego jest liczba spraw na  wokandach sądowych prowadzonych przeciw położnikom. Jest ona największa wśród wszystkich innych prowadzonych przeciw lekarzom innych specjalizacji. Bardzo niepokojący jest fakt, że  wciąż wzrasta. A  jakie są  tego konsekwencje? Dramatyczne. W  ostatnich latach obserwuje się znaczące zmniejszenie zainteresowania położnictwem i  ginekologią oraz odchodzenie doświadczonych położników z  porodówek. To  doświadczenie jest znane w  innych krajach Europy, a  przede wszystkich w  Stanach Zjednoczonych.