Relacja z IV Kongresu Nowoczesny Pion Techniczny

W IV edycji Kongresu Nowoczesny Pion Techniczny wzięło udział blisko 150 uczestników, którzy mieli okazję wymienić się doświadczeniami związanymi z organizacją funkcjonowania jednostek ochrony zdrowia.

25 i 26 maja w Gdyni oraz w Gdańsku odbyła się IV edycja Kongresu Nowoczesny Pion Techniczny, organizowanego przez redakcję „Ogólnopolskiego Przeglądu Medycznego”. Wydarzenie stało się okazją do wymiany doświadczeń i poglądów na temat projektowania i organizacji jednostek ochrony zdrowia oraz zarządzania nimi przez kadrę techniczną placówek. Jak co roku, w Kongresie wzięli udział przedstawiciele szpitali z całej Polski – m.in. ich dyrektorzy, kierownicy pionów technicznych, administracyjnych, inwestycyjnych oraz szefowie działów aparatury medycznej. Oprócz prelekcji merytorycznych istotnym punktem programu Kongresu było zwiedzanie Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.

Szpitale w Polsce – wczoraj i dziś

Tematyka tegorocznej edycji oscylowała wokół aktualnych tematów dotyczących jednostek ochrony zdrowia, takich jak: finansowanie, zarządzanie, funkcjonowanie oraz informatyzacja. Kongres zainaugurowała prelekcja dr. Krzysztofa Kuszewskiego – członka Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego – który podsumował 25 ostatnich lat polskiego szpitalnictwa. Omówił on kolejne zmiany systemowe oraz społeczne mające wpływ na charakter i sposób funkcjonowania szpitali, charakteryzując ich aktualny stan. Prelegent zaprezentował, jak wiele dużych inwestycji, jak np. uruchomienie Akademickiego Centrum Klinicznego w Zabrzu czy Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie, mimo zaawansowanych prac budowlanych, nigdy nie doszło do skutku. Określił przyczyny tych niepowodzeń. Inaugurując debaty pierwszego dnia, dr Kuszewski stwierdził, że w Polsce szpitale przeszły ogromną metamorfozę, gdyż wiele placówek zmodernizowano, a stosowana w nich technologia jest na coraz wyższym poziomie, jednak ostrzegł również, że każda inwestycja powinna być dobrze przemyślana, a decyzje powinny być podejmowane w oparciu o przygotowane długofalowe plany co do funkcjonowania jednostki. Pierwszego dnia nie zabrakło również tematów aktualnie budzących wiele emocji, w tym związanych z nowym systemem finansowania szpitali po 1 lipca 2017 r. Zagadnienie przybliżył drugi z wieloletnich felietonistów „OPM” – Marek Wójtowicz, dyrektor ds. medycznych szpitala w Krasnymstawie – który tradycyjnie już okazał się niezastąpiony w roli moderatora Kongresu. Prelegent przedstawił harmonogram prac Ministerstwa Zdrowia związany z wprowadzeniem w życie nowej Ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz podzielił się swoimi licznymi wątpliwościami co do jej zapisów.

Przygotowanie projektowania – kluczem do sukcesu inwestycji

Nowoczesny Pion Techniczny to także okazja do poruszenia kwestii związanych z projektowaniem infrastruktury szpitali oraz jego przygotowaniem. O tym, w jaki sposób należy opracować program funkcjonalno-użytkowy – czyli opis zamówienia, którego przedmiotem jest zaprojektowanie i wykonanie danego obiektu budowlanego – opowiedziała na podstawie swojego wieloletniego doświadczenia Aniela Złotkowska – technolog medyczny. Program powinien zawierać szereg szczegółowych i precyzyjnych informacji dotyczących obiektu budowlanego wraz z parametrami, jego charakterystykę, a także mapy i pomiary geodezyjne oraz wiele innych elementów. Aby realizacja przedmiotu zamówienia przebiegła pomyślnie, a inwestycja spełniła oczekiwania zamawiającego, niezbędne jest zaplanowanie wszystkich elementów funkcjonalnych oraz wyposażenia właśnie na etapie przygotowywania programu funkcjonalno-użytkowego.

Aparatura medyczna – optymalne rozwiązania

Zaplanowanie odpowiedniego wyposażenia placówki w niezbędną aparaturę medyczną stanowi nie lada wyzwanie dla pionu technicznego szpitala. Trzeba przy tym uwzględnić nie tylko koszt samego zakupu urządzenia, ale również jego późniejszej eksploatacji. Możliwości optymalizacji nakładów finansowych w tym zakresie przybliżył w swojej prelekcji Grzegorz Olszewski – kierownik działu aparatury medycznej Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie. Jednym z rozwiązań jest staranie się o dofinansowania do zakupu specjalistycznego sprzętu, którego koszt przekracza często kilkadziesiąt lub kilkaset tysięcy złotych. Osobną kwestią jest serwis aparatury, a zwłaszcza związane z nieprzewidzianymi awariami sprzętu naprawy. Grzegorz Olszewski wskazał, że najważniejsze w tej kwestii jest rzetelne zaplanowanie harmonogramu przeglądów okresowych. Zaznaczył również, że nad wszystkimi kwestiami związanymi z aparaturą medyczną powinna czuwać odpowiednia jednostka – dział aparatury technicznej – dlatego niezwykle istotne jest podnoszenie poziomu wiedzy i kwalifikacji jego pracowników.

Szpital a wymogi prawne i sanitarne

O wymogach wynikających z ustawy o wyrobach medycznych, jakie muszą zostać spełnione przez jednostkę, opowiedziała Katarzyna Kosik-Gajewska, prezes Stowarzyszenia Niemedycznej Kadry Ochrony Zdrowia. Przybliżyła ona również możliwe konsekwencje prawne wynikające m.in. z użytkowania aparatury nieposiadającej aktualnego przeglądu serwisowego. Istotną kwestię stanowią organizacja działu technicznego szpitala oraz stałe szkolenia i podnoszenie kwalifikacji personelu. Rolę kadry technicznej w utrzymaniu jakości i właściwego przygotowania aparatury medycznej omówił kolejny z prelegentów – Marek Piotrowski – kierownik Działu Aparatury w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie. Do właściwej eksploatacji sprzętu konieczne jest także opracowanie procedur – wdrażanie systemów ISO, akredytacji, wewnętrznych regulaminów i certyfikatów. Jednostki ochrony zdrowia stoją przed szeregiem wymogów, jakie muszą spełnić, również tych związanych z gospodarką odpadami medycznymi. Jak wygląda praktyka w tym zakresie z punktu widzenia osób zarządzających placówką, opowiedział Andrzej Adamkiewicz, zastępca dyrektora ds. techniczno-administracyjnych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. W. Biegańskiego w Łodzi. Prelekcja przybliżająca procedury i metody radzenia sobie z odpadami wywołała żywą dyskusję, pokazującą, że praktyka podmiotów i wymogi poszczególnych jednostek sanitarnych bardzo często się różnią.

O nowej ustawie o PZP

Pierwszy dzień Kongresu zamknął temat nowej Ustawy Prawo Zamówień Publicznych i wynikających z niej ustaleń, o których żywo opowiadała Ewa Żak, przez wiele lat doradzająca w zakresie zamówień publicznych, członek Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych. Prelegentka wyraźnie zaznaczyła zasady, jakie muszą spełniać zamówienie i ogłoszenie zamówienia – przede wszystkim musi być ono jawne (wyjątek stanowi tajemnica przedsiębiorstwa), pisemne, równo traktujące wykonawców (pod warunkiem że znajdują się w takiej samej lub podobnej sytuacji), muszą je cechować bezstronność i obiektywizm oraz idąca za tym uczciwa konkurencja. Ewa Żak, opierając się na konkretnych przykładach, radziła, w jaki sposób konstruować opisy przedmiotu zamówienia, by współpraca zamawiającego i wykonawcy układała się jak najlepiej i efekty satysfakcjonowały obie strony.

Postęp technologiczny, ergonomia rozwiązań

Postęp dokonujący się w medycynie jest niezwykle istotny dla niemedycznej kadry ochrony zdrowia, dlatego tym tematem drugi dzień spotkania rozpoczął Witold Ponikło – główny specjalista ds. aparatury medycznej w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie. Przybliżył tendencje dotyczące technologii medycznych, których rozwój ma na celu udoskonalenie metod terapii i obniżenie ich kosztów, przy możliwym wykorzystaniu u szerokiej grupy populacji. Pokazane zostały także przykłady innowacyjnych technologii medycznych, które są w stanie znacząco zwiększyć komfort procedur leczniczych. Przeprowadzenie jakiejkolwiek terapii czy świadczenie usług medycznych musi być dla pacjenta przede wszystkim bezpieczne. Nie zawsze wiąże się to jedynie z procedurami medycznymi, o czym opowiedział Janusz Pokorski – wykładowca Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz lekarz zakładowy Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Przyrównał on pracę lekarza posługującego się współczesną skomplikowaną aparaturą do pracy pilota samolotu. Wykazał, czym są zdarzenia niepożądane oraz jak ważna jest ich rejestracja i późniejsza analiza w celu unikania błędów medycznych – dokładnie tak, jak praktykuje się to w lotnictwie przy wykorzystaniu czarnych skrzynek. Janusz Pokorski przekonywał, że przeciwdziałanie błędom jest możliwe tylko przy współpracy działu technicznego (inżyniera) z personelem medycznym (lekarzem). Przyczyną błędów może być nie tylko zły stan techniczny sprzętu, ale również jego złe zaprojektowanie, które prowadzi do pomyłek.

Jakość w szpitalu

Współczesne jednostki ochrony zdrowia muszą dążyć do podnoszenia jakości świadczonych w nich usług, by sprostać aktualnym wymogom i oczekiwaniom pacjentów. Józef Biernat, który podjął temat jakości w szpitalu, wskazał, że jej najważniejszym elementem jest bezpieczeństwo pacjentów. W Europie funkcjonuje kilka metod pomiaru jakości w jednostkach – system wizytacji, model Europejskiej Fundacji Zarządzania Jakością, model ISO oraz system zarządzania jakością. Prelegent wskazał także, jakie korzyści wewnętrzne oraz rynkowe mogą osiągnąć placówki podejmujące działania mające na celu podniesienie jakości ich świadczeń.

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne – szpital przyszłości

Drugi dzień wykładów zakończyło wystąpienie Arkadiusza Lendziona – zastępcy dyrektora naczelnego ds. administracyjno-technicznych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku. Był to jednocześnie idealny wstęp do zwiedzania UCK przez uczestników Kongresu. Arkadiusz Lendzion był odpowiedzialny za koordynację ze strony szpitala działań inwestycyjnych związanych z budową Centrum Medycyny Inwazyjnej. Opowiedział m.in. o historii szpitala, o początkowych założeniach projektu zakładającego powstanie CMI, o trudach i problemach na etapie projektowania i budowy obiektu oraz o efekcie końcowym – czyli o obecnych działaniach i funkcjonowaniu Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego. Przekazał także wiele istotnych porad osobom, które mają zamiar przystępować do inwestycji, nakreślając, jak skomplikowany proces stanowią tego typu działania. Tuż po części merytorycznej Kongresu uczestnicy przenieśli się do Gdańska, gdzie osobiście mogli zweryfikować efekty inwestycji, zwiedzając jeden z najnowocześniejszych i największych obiektów szpitalnych w Polsce – Centrum Medycyny Inwazyjnej. Odwiedzając poszczególne jednostki – Aptekę Centralną, Centralną Sterylizatornię, przykładowy oddział szpitalny, Zakład Radiologii, Kliniczny Oddział Ratunkowy, pomieszczenie z systemem wentylacji oraz lądowisko dla helikopterów, mieliśmy okazję przekonać się, jakie rozwiązania infrastrukturalne, technologiczne czy organizacyjne zastosowano w placówce. Atrakcyjna, przyjazna przestrzeń UCK oraz pomieszczenia wspólne przeznaczone specjalnie dla pacjentów wskazują także na nowoczesne podejście do terapii pacjenta, który powinien w szpitalu czuć się jak w domu.

25 lat „OPM-u”!

W 2017 roku „Ogólnopolski Przegląd Medyczny” obchodzi jubileusz 25-lecia, który redakcja świętowała wraz z uczestnikami IV Kongresu Nowoczesny Pion Techniczny w trakcie uroczystej wieczornej kolacji. Wśród nich znalazły się także osoby od lat związane z czasopismem, mające niebagatelny wpływ na jego kształt i rozwój, dlatego była to także okazja, by podziękować za wieloletnią współpracę i zaangażowanie Anieli Złotkowskiej, Witoldowi Ponikle, Markowi Piotrowskiemu, Januszowi Atłachowiczowi, Markowi Wójtowiczowi oraz Krzysztofowi Kuszewskiemu.

Podziękowanie

Dwa dni merytorycznych prelekcji i żywych dyskusji, zwiedzanie nowoczesnego obiektu szpitalnego oraz blisko 150 uczestników udowadniają, że rozwój technologii medycznych i inwestycje w jednostki ochrony zdrowia są wciąż tematem bardzo aktualnym i zajmującym. W imieniu całej redakcji „Ogólnopolskiego Przeglądu Medycznego” chcielibyśmy serdecznie podziękować za aktywny udział i chęć wymiany doświadczeń wszystkim uczestnikom tegorocznego Kongresu Nowoczesny Pion Techniczny. Mamy nadzieję, że przyszłoroczna edycja okaże się przynajmniej tak samo udana jak czwarta. Do zobaczenia za rok!

Opinie uczestników:

Organizacja Kongresu była wzorowa, tematy i prelekcje bardzo ciekawe, a miejsce spotkania świetnie wybrane. Uczestniczę w tego typu konferencjach z podwójnej pozycji: architekta projektującego obiekty służby zdrowia i jednocześnie pracownika pionu technicznego szpitala, więc tym cenniejsze są dla mnie spotkania o takim charakterze. Anna Laskowska-Łapa Jak wszystkie dotychczasowe, tak i IV Kongres Nowoczesny Pion Techniczny w Gdyni był doskonałą okazją do spotkania wielu wspaniałych entuzjastów aktualnej techniki medycznej. Nowoczesny szpital to nie tylko funkcjonalny budynek wyposażony w aparaturę medyczną „z górnej półki”, to również ludzie, dzięki którym ten szpital żyje. Zarówno personel medyczny, jak i techniczny. Rola personelu medycznego jest oczywista. Widzą go podczas pracy każdy pacjent i jego rodzina. Wypracowuje zyski dla placówki. Personel techniczny jest mało widoczny dla pacjenta, trochę bardziej dla księgowego i dyrekcji. Generuje koszty. Każe płacić za media: ogrzewanie, energię elektryczną, gazy medyczne i inne, koszty eksploatacyjne, zaczynając od utrzymania budynków i terenów zewnętrznych, a kończąc na drobnej aparaturze medycznej. To też inwestycje, często dosyć kosztowne. Mimo to rola personelu technicznego jest niezwykle istotna. To on zapewnia jak najlepsze warunki pracy personelowi medycznemu. Uczestnicy konferencji poza nowinkami technicznymi otrzymali „w pigułce” historię funkcjonowania szpitali po upadku komunizmu do chwili obecnej, a nawet dowiedzieli się, czego można spodziewać się w najbliższej przyszłości. Prelekcja dotycząca ustawy PZP, choć długa, była bardzo ciekawa. Wszyscy chętni mieli możliwość zwiedzenia Centrum Medycyny Inwazyjnej UCK w Gdańsku. Podsumowując, należy powiedzieć że NPT to potrzebna impreza, na której praktycy mówią zrozumiałym językiem do innych praktyków o sprawach życiowych. Organizacja od początku do końca bardzo dobra. Andrzej Średnicki Od kilku już lat, gdy kończy się ostatni majowy weekend i zarazem dobiega końca Kongres Nowoczesny Pion Techniczny, jestem przekonany, że nie będzie możliwe wzięcie udziału w ciekawszym spotkaniu. Jednak organizatorzy i w tym roku po raz kolejny w pełni mnie zaskoczyli – wyśmienicie dobrani prelegenci, różnoraka tematyka prezentowanych zagadnień, wspaniała organizacja – bardzo trudno jest spotkać takie połączenie. Jeśli doda się do tego możliwość zwiedzenia jednego z najnowocześniejszych budynków polskiej służby zdrowia, otrzyma się niepowtarzalną jakość. I tak właśnie mogę podsumować moje wrażenia z tego wydarzenia. W moim kalendarzu już zarezerwowałem termin na przyszłoroczne spotkanie. I rekomenduję to wszystkim Czytelnikom „OPM-u”. Kazimierz Cięciak Bardzo dziękuję za spotkanie w Gdyni, a szczególnie za możliwość zwiedzenia Szpitala Uniwersyteckiego w Gdańsku. Możliwość zobaczenia obiektu, którym można chwalić się w Europie, pozwala nam na odwagę w realizacji inwestycji w mniejszych ośrodkach. Robert Maliszewski

Okiem moderatora

Coroczne Kongresy „OPM-u” mają już stałą grupę aktywnych uczestników – dyrektorów i kierowników pionów niemedycznych, którzy zadają trudne i celne pytania z tzw. życia codziennego szpitala, co bardzo ożywia powykładowe dyskusje. Tradycją stają się mocne wypowiedzi nt. problematyki serwisowania sprzętu przez autoryzowane i nieautoryzowane przez producentów firmy oraz prezentacje błędów i „przeoczeń” popełnianych w trakcie projektowania, budowy, wyposażania i uruchamiania nowych szpitali. Tradycją stają się także dyscyplina czasowa, perfekcyjna organizacja i wysoka frekwencja w każdym dniu wykładowym… także ostatnim. Na każdym Kongresie dostrzegam coś, co nazwę „poczuciem misji” wśród kolegów szefów pionów niemedycznych. Zazdroszczę im tego i dziękuje za to, bo to balsam na moje częste ostatnio okresy wypalenia zawodowego. Z każdego Kongresu wracam naładowany nową motywacją, bo jeżeli im chce się chcieć, to mnie też zaczyna się chcieć popychać do przodu szpitalne sprawy.