Współczesne metody monitorowania stanu zapalnego – znaczenie diagnostyczne Prokalcytoniny

Wnioski

Prokalcytonina (PCT) posiada wiele cech, które czynią ją użytecznym biomarkerem w praktyce klinicznej (1,8). Jest parametrem coraz powszechniej wykorzystywanym w diagnostyce i monitorowaniu leczenia pacjentów z uogólnionymi stanami zapalnymi. Stanowi cenne uzupełnienie stosowanych już w diagnostyce mediatorów reakcji zapalnej, w których do tej pory najważniejszym było oznaczenie CRP (5).

PCT ma wiele zalet m.in. szeroki zakres biologiczny, szybki czas reakcji i długi okres półtrwania. Przede wszystkim jest stabilnym białkiem, co odróżnia ją od większości cytokin (2). Niezwykle ważnym aspektem jest fakt, że wzrost stężenia PCT w odpowiedzi na zakażenie następuje zdecydowanie wcześniej niż CRP, leukocytoza czy OB. Wzrost
jej znaczenia w praktyce klinicznej spowodowany jest faktem, że nie wymaga ona specjalnych technik pobierania materiału czy też transportu do laboratorium (2).

Monitorowanie stężeń prokalcytoniny pozwala na skrócenie czasu niezbędnej antybiotykoterapii u pacjen­tów z sepsą, tym samym minimalizację kosztów leczenia (3,5,7,10). Podjęcie decyzji o zakończeniu anty­biotykoterapii ma szcze­gólne znaczenie zwłaszcza w oddziałach intensywnej terapii czy przy noworodkach.

Oznaczanie stężenia prokalcytoniny:

• pozwala na szybkie rozpoznania infek­cji bakteryjnej czy też sepsy i natychmiastowe włączenie leczenia,

• umożliwia precyzyjne monitorowanie uogólnionej reakcji zapalnej, wstrząsu czy też sepsy,

• różnicuje zakażenia o etiologii bakteryjnej i wirusowej (1).

Piśmiennictwo:

1. Dymicka-Piekarska V., Wasiluk A., Prokalcytonina (PCT), współczesny wskaźnik infekcji i stanów zapalnych, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, 2015; 69: 723-728.
2. Kolasińska W., Jankowska-Kulawy A., Prokalcytonina jako marker diagnostyczny infekcji i stanów zapalnych, „Diagnostyka Laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics”, 2018; 54(3): 179-184.
3. Zielińska-Borkowska U., Monitorowanie antybiotykoterapii w zakażeniach, sepsie i we wstrząsie septycznym – rola Prokalcytoniny, „Akademia Medycyny, Anestezjologia i Ratownictwo” 2018; 12: 450-455
4. Wójtowicz R., Analiza wybranych markerów biochemicznych w diagnostyce wstrząsu septycznego, „Polska Platforma Medyczna”, 2020, s. 32-42.
5. Mikuła T., Przyjałkowski W., Rzymkowska J. i wsp., PROKALCYTONINA – Znaczenie kliniczne i kierunki badań, „Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej”, 2004; CXI, 2(2): 259-263.
6. Osiński I., Domagała-Kulawik J., Prokalcytonina w infekcyjnych zaostrzeniach chorób układu oddechowego, „Postępy Biologii Komórki”, 2012; 36(3): 415-428.
7. Zielińska-Borkowska U., Sepsa. Pytania bez odpowiedzi?, „Akademia Medycyny, Anestezjologia i Ratownictwo” 2019; 13 :358-364.
8. Hys M., Rutyna R., Psujek O. i wsp., Duże stężenie prokalcytoniny oraz dynamika jego zmian jako czynnik prognostyczny zgonu, „Anestezjologia Intensywna Terapia”, 2018, tom 50, numer 1, 86–87.
9. Aloisio E., Dolci A., Panteghiniego M., Procalcitonin: Between evidence and critical issues, „Clinica Chimica Acta”, 2019; 496: 7-12.
10. Neeser O.,Branche A., Mueller B. i wsp., How to: implement procalcitonin testing in my practice, „Clinical Microbiology and Infection”, 2019, 25: 1226-1230.

Czytaj też: Laboratoryjne metody diagnostyki zakażeń Clostridioides difficile jako ważny aspekt w leczeniu i kontroli CDI