Współczesne metody monitorowania stanu zapalnego – znaczenie diagnostyczne Prokalcytoniny
Budowa i synteza prokalcytoniny
Prokalcytonina to polipeptyd zbudowany z 116 aminokwasów. Kodowana jest przez gen CALC-1, znajdujący się na krótkim ramieniu chromosomu 11. Produktem procesu translacji genu CALC-1 jest preprokalcytonina składająca się ze 141 aminokwasów. W wyniku działania endopeptydaz następuje odszczepienie sekwencji sygnałowej składającej się z 25 aminokwasów i powstaje cząsteczka PCT. W wyniku dalszej proteolizy powstają: kalcytonina (32 aminokwasy), NProCT (57 aminokwasów) i katakalcyna (21 aminokwasów) (1). W warunkach fizjologicznych prokalcytonina wytwarzana jest głównie przez komórki C tarczycy. Zostaje tam prawie w całości enzymatycznie przekształcana do kalcytoniny, dlatego u osób zdrowych stężenie prokalcytoniny jest bardzo niskie. W surowicy oprócz kompletnej cząsteczki PCT może występować również jej skrócona forma, zbudowana z 114 aminokwasów tzw. Prokalcytonina zapalna. Powstaje ona w wyniku hydrolizy N-terminalnego końca PCT przez enzym dipeptylopeptydazę IV. Podczas trwania procesu zapalnego miejscem produkowania PCT zapalanej stają się komórki neuroendokrynne wielu narządów: wątroby, jelit, płuc czy nerek. Wydzielana jest również w adipocytach oraz komórkach krwi obwodowej: monocytach, limfocytach oraz granulocytach (2,4,5,6).
U zdrowych, dorosłych osób stężenie PCT jest stosunkowo niskie i wynosi < 0,05 ng/ml. Stężenie PCT ≤ 0,2 ng/ml pozwala z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć zapalenie ogólnoustrojowe i posocznicę. Za próg rozpoznania sepsy przyjęto wartość ≥ 0,5 ng/ml (500 pg/ml). Proces przygotowania próbki do oznaczenia nie różni się od innych badań biochemicznych. Oznaczenie PCT może być wykonane bardzo szybko. Średni czas trwania badania PCT wynosi ok. 20 minut W zależności od metody, materiałem do [...]