Transformacja cyfrowa szpitali – nabór ogłoszony. Komentarz eksperta

Małgorzata Okularczyk-Okoń, prezes Collect Consulting, ekspert w zakresie pozyskiwania zewnętrznego finansowania, komentuje ogłoszony przez resort zdrowia nabór wniosków o środki z KPO na cyfryzację szpitali.

Ministerstwo Zdrowia zapowiadało uruchomienie konkurencyjnego naboru działania D1.1.2 „Przyspieszenie procesów transformacji cyfrowej ochrony zdrowia poprzez dalszy rozwój usług cyfrowych w ochronie zdrowia” w ramach Krajowego Planu Odbudowy jeszcze w końcówce 2024 r. Po ponad 4 miesiącach oczekiwania konkurs ogłoszono w piątek 11 kwietnia. Do podziału na inwestycje w szpitalną infrastrukturę cyfrową jest ponad 3,1 mld zł. Niestety tak długi okres oczekiwania nie przekłada się na długość trwania okienka naborowego. Szpitale będą miały nieco ponad miesiąc (do 15 maja) na złożenie wniosków aplikacyjnych. Optymizmem nie napawa również okres realizacji przedsięwzięć związanych z rozwojem usług cyfrowych w ochronie zdrowia. Placówki muszą zakończyć realizację projektów do 31 maja 2026 r. To o miesiąc krócej od pozostałych naborów dla sektora medycznego w ramach KPO.

Co można będzie sfinansować?

Zakres przedsięwzięć, o dofinasowanie których mogą ubiegać się szpitale, nie zaskakuje i jest zgodny z wcześniejszymi zapowiedziami. Objęte dotacją mogą zostać projekty łączące 4 obszary:

1. integrację i rozbudowę systemów informatycznych, w tym integrację systemów szpitalnych z systemem P1,
2. digitalizację dokumentacji medycznej istotnej z punktu widzenia leczenia i profilaktyki, w tym kart informacyjnych z leczenia szpitalnego w postaci elektronicznej dokumentacji medycznej od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2025 r. zaindeksowanych w systemie P1 lub umieszczonych w centralnym repozytorium danych medycznych w Centrum e-Zdrowia,
3. działania zwiększające poziom cyberbezpieczeństwa szpitali, w tym zabezpieczenie przetwarzania elektronicznej dokumentacji medycznej potwierdzone audytem bezpieczeństwa,
4. wdrożenie rozwiązań AI i podłączenie do centralnego repozytorium danych medycznych, w tym podłączenie do Platformy Usług Inteligentnych (PUI) w Centrum e-Zdrowia.

Jak widać, ministerstwo zrezygnowało z podziału na projekty z i bez sztucznej inteligencji (AI). Wnioskodawcy – szpitale zakwalifikowane do systemu podstawowego zabezpieczenia opieki zdrowotnej (tzw. sieć szpitali) – mogą ubiegać się o dotacje na kompleksowe inwestycje obejmujące zakup sprzętu oraz usług na potrzeby poszczególnych zakresów. Dokumentacja naborowa szczegółowo określa minimalny zakres merytoryczny przedsięwzięć, przypisując każdemu z obszarów katalog kosztów kwalifikowanych.

Dofinansowanie zależne od poziomu zabezpieczenia

Dofinansowanie z KPO obejmuje 100% kosztów kwalifikowanych netto. Również w tym naborze szpitale zmuszone będą zabezpieczyć środki na pokrycie podatku VAT (23%). To sporo, ale ta reguła pozostaje niezmienna. Znamienne jest jednak określenie kwot wsparcia – minimalnej i maksymalnej oraz powiązanie ich z poziomem zapieczenia szpitali. Odpowiednio:

• szpitale I stopnia – minimalna kwota wsparcia – 1 025 000 zł do maksymalnie 6 000 000 zł,
• szpitale II stopnia – minimalna kwota wsparcia – 1 600 000 zł do maksymalnie 9 000 000 zł,
• szpitale III stopnia i specjalistyczne (ogólnopolskie, pulmonologiczne, onkologiczne, pediatryczne) – minimalna kwota wsparcia – 2 325 000 zł do maksymalnie 12 000 000 zł.

Bez IOWISZ-a i opinii Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji

Ułatwieniem dla szpitali z pewnością będzie rezygnacja z konieczności szerokiego opiniowania projektu na etapie jego konstruowania i wnioskowania o dotację. Zrezygnowano z obowiązku pozyskania pozytywnej oceny celowości inwestycji (OCI), zaś ciężar uzyskania pozytywnej opinii Komitetu Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji przeniesiono na moment podpisywania umowy i na Ministerstwo Zdrowia jako instytucję odpowiedzialną za realizację inwestycji. Katalog załączników obowiązkowych ograniczono do:

• ankiety weryfikacji dojrzałości w zakresie cyberbezpieczeństwa,
• harmonogramu realizacji przedsięwzięcia i dokonywania wydatków,
• testu pomocy publicznej,
• dokumentów potwierdzających zabezpieczenie środków na sfinansowanie wydatków niekwalifikowalnych, w tym podatku VAT.

Kryteria – gdy o dofinansowaniu na cyfryzację nie decyduje poziom dojrzałości cyfrowej

Zaskakiwać mogą z pewnością kryteria oceny, które decydować będą o pozycji szpitali-wnioskodawców na liście rankingowej i warunkować szanse na dofinansowanie inwestycji. Zakładając konieczność spełnienia wszystkich kryteriów horyzontalnych, takich jak:

• zgodność z ramami czasowymi i dokumentacją programową,
• politykami równościowymi,
• zasadą DNSH,
• sytuacją i potencjałem wnioskodawcy,

czy szczegółowych, jak:

• zgodność merytoryczna zakresu,
• trafność doboru wskaźników,
• poprawność grupy docelowej,
• logika przedsięwzięcia,
• sposób zarządzania projektem,
• jakość wdrażanych rozwiązań IT,
• poprawność budżetu,
• wykonalność harmonogramu przedsięwzięcia,

skupić się należy na kryteriach punktujących. Tez zaś pozostają całkowicie niezależne od sytuacji i dojrzałości cyfrowej szpitala. 4 kryteria nieinformatyczne rozstrzygać będą czy szpital będzie mieć szansę na realizację wielomilionowego projektu wspierającego procesu informatyzacji placówki… Będą to:

• liczba hospitalizacji oraz wartość świadczeń zrealizowanych w 2023 r.,
• poziom kwalifikacji w ramach systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej,
• posiadanie certyfikatu akredytacyjnego MZ.

Wydawałoby się, że dzieląc miliardy złotych na transformację cyfrową szpitali, nie tylko wielkość placówek medycznych, ale ich realne potrzeby, poziom ucyfrowienia czy odporności na cyberataki powinien być brany pod uwagę.

Cyfryzacja – koniecznością

Uruchomiony nabór z pewnością nie należy do najłatwiejszych. Presja czasu na składanie wniosków oraz realizację inwestycji dodatkowo komplikuję sprawę. Niemniej jednak wdrożenie rozwiązań z zakresu e-usług, e-dokumentacji medycznej, poprawy odporności cyfrowej szpitali czy korzystanie ze wsparcia sztucznej inteligencji to nie tyle możliwości dla szpitali, lecz ich przyszłe zobowiązanie.

Środki z KPO w ramach inwestycji D1.1.2 „Przyspieszenie procesów transformacji cyfrowej ochrony zdrowia poprzez dalszy rozwój usług cyfrowych w ochronie zdrowia”, będącej elementem komponentu D „Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia”, pozwolą sfinansować niezbędne inwestycje. Błędem byłoby nie startować w wyścigu o nie. W przeciwnym wypadku szpitale w kolejnych latach będą zmuszone dostosować swoje systemy informatyczne i wdrożyć te zaawansowane rozwiązania w ramach własnych budżetów.

Przypominamy, że wspólnie z dlaSzpitali.pl i Małgorzatą Okularczyk-Okoń możesz przygotować się do kolejnego konkursu o środki z KPO. Zapraszamy Cię na webinar dotyczący dofinansowań inwestycji w ramach Krajowej Sieci Kardiologicznej – szczegóły znajdziesz tutaj.