Stan polskiej chirurgii małoinwazyjnej i robotowej

Rozmowa z prof. zw. dr. hab. n. med. Markiem Jackowskim − Prezesem Polskiego Towarzystwa Chirurgów Polskich, Kierownikiem Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej CM UMK w Toruniu.

„OPM”: Rozwój technologiczny to powód do radości czy bolączka polskiej chirurgii? Jakie ma znaczenie w ostatnim czasie, podczas pandemii COVID-19?

Marek Jackowski: Rozwój technologii to wielka nadzieja chirurgii. Ostatnie 30 lat to rewolucja technologiczna w postaci chirurgii małoinwazyjnej, robotycznej i telemedycyny.

Znacznie krótszy pobyt pacjenta w szpitalu, błyskawiczna rekonwalescencja, powrót do pracy osiągnięto po zastosowaniu zaawansowanych technik małoinwazyjnych w chirurgii.

W trakcie pandemii COVID-19 techniki chirurgii małoinwazyjnej znacznie bardziej chronią personel medyczny przez rozpylaniem aerozolu mogącego zawierać wirusy.

Jaki jest stan polskiej chirurgii małoinwazyjnej oraz robotowej?

Następuje stopniowy rozwój chirurgii laparoskopowej i endoskopowej. Niestety nadal jeszcze tylko 7-12% operacji chirurgii jelita grubego wykonywany jest tą techniką, podczas gdy w krajach zachodnich ponad 60%. TCHP poprawia ten wskaźnik przez program LAPCO Poland.

Chirurgia robotowa jest tylko wycinkiem chirurgii małoinwazyjnej. Niestety jej rozwój jest hamowany przez brak pokrycia kosztów tej techniki operacyjnej przez NFZ.

Czy chirurgia małoinwazyjna ma szansę wyprzeć tradycyjną?

Chirurgia tradycyjna − klasyczna − jest i będzie podstawą technik chirurgicznych. Metoda małoinwazyjna ma wielkie szanse na stopniowe zastępowanie techniki klasycznej w wielu przypadkach.

Czy innowacje w zakresie chirurgii niosą za sobą nieznane dotąd zagrożenia?

Rozwój technologii i cybernetyki w chirurgii poprzez innowacyjne techniki tylko poprawiają wyniki leczenia przez mniejszą inwazyjność i ograniczenie pola zniszczenia tkanek, a także poprzez dokładniejsze zobrazowanie zmian.

Czym chirurgia wyróżnia się na tle pozostałych specjalizacji medycznych? Jakie kompetencje i umiejętności powinien posiadać chirurg?

Nadal pozostaje ważna kwestia podejmowania decyzji w przypadkach nagłych, odporność na stres i zmęczenie na ciężkich dyżurach. Wiedza nabyta w toku doświadczenia własnego jest bezcenna dla prawidłowo podejmowanych decyzji. Umiejętności manualne i wiedza wyróżniają chirurgię od zawsze spośród innych dziedzin medycyny.

W jaki sposób koronawirus wpłynął na polską chirurgię? Jakie nowe wyzwania czekają na specjalistów?

Niestety, przez dwa miesiące lockdownu wiele planowych zabiegów nie było wykonywanych. Opóźniło to leczenie. Strach przez szpitalem w dobie COVID-19 spowodował też konieczność leczenia np. ostrych schorzeń jamy brzusznej w bardzo późnej fazie zaawansowania.

Jak w dobie pandemii zadbać o bezpieczeństwo pacjenta chirurgicznego? Jak obecnie wyglądają procedury na bloku operacyjnym?

Obecnie po kilku miesiącach epidemii znacznie bardziej panujemy nad bezpieczeństwem pacjenta i personelu. Procedury wprowadzone w szpitalach jednoimiennych i otwartych zabezpieczają przed zakażeniem pacjentów oraz personel. Kluczowe są dostęp do środków zabezpieczenia i ścisłe przestrzeganie procedur.

Czytaj także: Robotyka chirurgiczna 2020-2025 – najnowsze prognozy oraz wnioski z pandemii