Koszty nieskutecznego leczenia pacjentów z AZS

Ponad 30 mln zł – tyle w 2018 roku wydano z budżetu państwa na świadczenia związane z absencją chorobową i rentami z powodu atopowego zapalenia skóry (AZS). Koszty hospitalizacji i opieki specjalistycznej obciążyły budżet na kolejne ponad 26 mln zł. Wysokie wydatki generują głównie pacjenci z ciężką postacią AZS, którzy nie odpowiadają na obecnie stosowane terapie. Tacy pacjenci wymagają hospitalizacji i opieki specjalistów, częściej korzystają ze świadczeń chorobowych. Zapewnienie im dostępu do skutecznych nowoczesnych terapii pozwoli w znacznym stopniu na ograniczenie tych kosztów.

– W 2020 roku Polskie Towarzystwo Chorób Atopowych (PTCA) policzyło, że przeciętnie pacjent z AZS wydaje ok. 10 000 zł na swoją chorobę. Dla pacjentów z atopią w stopniu ciężkim, ta kwota rośnie do 13 000 zł rocznie. Z własnej kieszeni pokrywa on koszty prywatnych wizyt lekarskich, leków i maści, których w codziennej pielęgnacji skóry atopowej nie brakuje. Do tego dochodzą koszty hospitalizacji i świadczeń związanych z absencją chorobową. Wprowadzając do refundacji terapię skuteczną w leczeniu ciężkiego AZS tych kosztów moglibyśmy uniknąć – twierdzi Hubert Godziątkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych.

Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą, nawrotową chorobą. To poważna dermatoza, która występuje zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Do rozwoju tej choroby dochodzi wskutek współdziałania czynników genetycznych, środowiskowych, uszkodzenia bariery skórnej i zaburzeń układu immunologicznego.

Atopowe zapalenie skóry to nie tylko choroba skóry. AZS związane jest z szeregiem schorzeń współistniejących i powikłań. Zalicza się do nich m.in. astmę, alergie pokarmowe i wziewne, choroby sercowo-naczyniowe, zespół jelita drażliwego, choroby neurologiczne i choroby jamy ustnej. Znacznie zwiększa się ryzyko wystąpienia osteoporozy, gronkowca złocistego, czy choroby oczu, w tym zaćmy oraz zapalenia spojówek i rogówki. Te ostatnie, jeśli mają charakter przewlekły, mogą prowadzić nawet do upośledzenia wzroku.

Koszty pośrednie AZS obciążeniem dla państwa

Koszty pośrednie spowodowane są głównie nieobecnościami i obniżoną efektywnością w pracy. Wbrew pozorom uderzają one nie tylko w pracodawcę, ale i w budżet państwa. Koszty pośrednie wpływają na zmniejszenie wpływu ze składek oraz zwiększenie wydatków ze względu na absencje lub niezdolność do pracy. Wśród polskich pacjentów, którzy nie odpowiadają na leczenie lub jego skuteczność jest niezadowalająca, średnia roczna liczba dni spędzonych na zwolnieniu wynosi 35 dni. U osób, u których leczenie jest skuteczne ta liczba zmniejsza się do 10 dni w roku. Łączne koszty poniesione z tytułu absencji chorobowej i świadczeń rentowych związanych z atopowym zapaleniem skóry wyniosły w 2018 roku aż 31,3 mln zł.

Niemniej ważne i także bardzo kosztowne jest zjawisko prezenteizmu – obniżonej efektywności w pracy. U pacjentów zmagających się z AZS tygodniowa utrata produktywności jest większa o około 5 punktów procentowych niż u zdrowych osób. Stopień ciężkości choroby ma w tym przypadku bardzo istotne znaczenie. Osoby z lżejszą postacią choroby są dwa razy bardziej produktywne niż te obarczone najcięższym stopniem AZS.

– W 2018 roku według danych ZUS łączna liczba dni spędzonych na zwolnieniu lekarskim z powodu AZS wyniosła prawie 70 tys. dni. Łącznie kosztowało to podatników trochę ponad 26 mln zł. Prawie 5 mln zł wydano na świadczenia rentowe dla osób z AZS niezdolnych do pracy. Pacjenci czują się bezużyteczni, chcą pracować, ale choroba im na to nie pozwala. Wprowadzenie skutecznej terapii pozwoliłoby im normalnie funkcjonować i pracować, a państwu oszczędzić na wydatkach związanych ze świadczeniami chorobowymi w tym także rentowymi – dodaje Godziątkowski.

Czytaj także: Ścieżka pacjenta onkologicznego – jak ją zoptymalizować?