Rak jajnika to nie wyrok

Rak jajnika a mutacja genetyczna

Mutacje genetyczne, głównie w obrębie genów BRCA1 i BRCA2 są jednym z czynników ryzyka rozwoju raka jajnika i raka piersi. U nosicielek mutacji genu BRCA1 stwierdza się około 40% ryzyko zachorowania na raka jajnika oraz 50-80% ryzyko wystąpienia raka piersi w trakcie życia(4). Wśród pacjentek, które zachorowały na raka jajnika, mutacje te występują u 15–24% chorujących(5). Każda pacjentka zakwalifikowana do badania, może się poddać badaniu na obecność mutacji. Kwalifikacji do badania dokonuje lekarz pierwszego kontaktu, przeprowadzając wywiad rodzinny obejmujący krewnych I-III stopnia. Szczególnie niepokojące jest występowanie w rodzinie raka przed 50-tym rokiem życia lub też stwierdzenie zachorowań u matki czy babki. Wynik badania pozwala zakwalifikować zdrową kobietę do grupy ryzyka, zaś osoby chore mogą dzięki niemu otrzymać optymalną, celowaną terapię.

Szacuje się, że w Polsce jest ok. 100 tys. nosicielek mutacji BRCA1(6). Tymczasem w roku 2011 wykonano ponad 6000 badań na obecność tej mutacji, nowszych danych brakuje(5). Polki nie są więc dostatecznie przebadane genetycznie. Jednocześnie dostęp do najnowszych terapii jest uzależniony właśnie od wyników badań na obecność mutacji. W rezultacie, skuteczne leczenie inhibitorami PARP jest w Polsce dostępne tylko dla części pacjentek, pomimo badań klinicznych wskazujących, że terapia pozwala u wszystkich chorych na ponad dwukrotne wydłużenie czasu wolnego od progresji w porównaniu z placebo(3). Dlatego w wielu krajach Europy wszystkie pacjentki z rakiem jajnika są leczone inhibitorami PARP, niezależnie od mutacji genów BRCA.

Historie pacjentek

Bohaterki książki Jak motyl. Odczarować mity. Lekarze i pacjentki o życiu z rakiem jajnika udowadniają, że siła ducha i odpowiednie leczenie pozwalają żyć pomimo nieuleczalnej choroby. Co więcej – pozwalają aktywnie działać. Jedna z bohaterek książki, Barbara Górska jest jednocześnie prezeską Stowarzyszenia Niebieski Motyl – Dawno myślałyśmy z bliskimi mi dziewczynami, zmagającymi się z tą samą chorobą, o tym, żeby profesjonalnie wspierać innych i odwołując się do własnych doświadczeń, pomóc im przejść przez to wszystko. (…) Uchronić przed błądzeniem, żeby wiedziały z kim rozmawiać, gdzie szukać pomocy, na co zwracać uwagę.

Sama na początku nie wiedziała, wszystkiego uczyła się metodą prób i błędów. Dziś Stowarzyszenie liczy 600 podopiecznych w całej Polsce, a jego partnerem jest Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej. Stowarzyszenie organizuje warsztaty stacjonarne pt. „Motyle w brzuchu. Coś dla ciała i ducha”, podejmuje akcje na oddziałach onkologicznych, prowadzi zajęcia z kosmetyczkami, wizażystkami, naukę wiązania turbanów, łączy i wspiera kobiety chore na nowotwór jajnika.

Życie z rakiem jajnika

Historie opisane w książce przybliżają życie chorych. Z jednej strony jest terapia raka jajnika, z drugiej strony celebrowanie codzienności i radość z każdego dnia, bliskości męża, obecności dzieci i wnuków, jesieni za oknem, spacerów z psem, wycieczek w góry. Pacjentki żyją najlepiej jak mogą, pomimo wznów (kolejnych ataków choroby), konieczności leczenia i niepewności, która nie przestaje im towarzyszyć. Uskrzydla je nadzieja na kolejne dobre lata życia.

Niestety rak jajnika pozostaje nadal nieuleczalny, choć coraz częściej staje się chorobą przewlekłą. Pełniejszy dostęp do nowoczesnych terapii dla wszystkich chorych może przyspieszyć poprawę statystyk przeżywalności, która oznacza więcej kobiet aktywnych pomimo choroby: naszych mam, babć, ciotek i córek. Jak motyl. Odczarować mity Lekarze i pacjentki o życiu z rakiem jajnika to książka, która niesie wielką nadzieję chorym na raka jajnika i ich rodzinom.

Publikacja jest dostępna bezpłatnie pod adresem: https://niebieskimotyl.pl/doc/21.03.30-jak-motyl-odczarowac-mity.pdf

Źródło: materiały prasowe

1. A. Basta i in., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej dotyczące diagnostyki i leczenia raka jajnika, 31.05.2017
2. Programy lekowe – Choroby nowotworowe, Ministerstwo Zdrowia
3. Mirza MR, Monk BJ, Herrstedt J, et al. Niraparib maintenance therapy in platinum-sensitive, recurrent ovarian cancer. N Engl J Med. 2016;375(22):2154-2164
4. Badania genetyczne w profilaktyce raka piersi Opracowanie: lek. med. Paulina Cichon, Klinika Chirurgii Onkologicznej Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
5. Zielona księga – Rak jajnika: zapobieganie, rozpoznawanie, leczenie, Polskie Towarzystwo Onkologiczne
6. Mutacje genów BRCA1 i BRCA2 – dziedziczny rak piersi i rak jajnika